Türk kamuoyunda Dedeğaç’ın Amerikan askeri stratejisi içindeki yeni konumunun fark edilmesi, ABD’nin özellikle 2021 yılı başından itibaren Türk-Yunan sınırına kuş uçuşu 25 kilometre uzaklıktaki bu yerleşimde bulunan liman üzerinden yapmaya başladığı büyük askeri yığınak üzerine oldu.
Başlangıçta çıkan haberlere bakılırsa, yığınak NATO’nun her yıl Avrupa’nın merkez cephesine odaklanan “Defender” tatbikatının senaryosu çerçevesinde getirilen askeri malzemeyle ilgiliydi. Söz konusu askeri araçlar buradan NATO müttefikleri Romanya, Bulgaristan ve ayrıca Orta Avrupa’daki NATO ülkelerine de kaydırılacaktı.
Sonuçta iki işlevi de üstlenmiş görünüyor bu liman. Gelinen noktada, Dedeağaç’ın ABD-Yunan ikili askeri işbirliği çerçevesindeki öneminin yanı sıra, hem ABD’nin askeri planlamacıları hem de NATO açısından stratejik bir sıçrama noktası olarak görüldüğünü söyleyebiliriz.
Dedeağaç’tan yansıyan görüntüler, tabii zihinlerde şu sorunun da yerleşmesine yol açtı. Geçmişte NATO’nun güneydoğu kanadı denildiğinde akla ilk gelen NATO müttefiki Türkiye olurken, artık bu konumun adaylığı Yunanistan’a mı geçiyordu?
BEŞ YILLIK ÜS ANLAŞMASI
Dedeağaç, son dönemde ABD ile Yunanistan arasında gözlenen yakınlaşmanın en önemli sembollerinden biri olarak nitelenebilir.
ABD ile Yunanistan arasında 1990 tarihli savunma işbirliği anlaşmasının kapsamı 5 Ekim 2019 tarihinde imzalanan bir protokolle genişletilmiş, böylelikle ABD’ye Yunanistan’da bir dizi yeni askeri kolaylık sağlanmıştır.
Bu adımların Harvard mezunu Yeni Demokrasi Partisi Lideri Kriyakos Miçotakis’in 8 Temmuz 2019 tarihinde başbakanlığı üstlenmesinin hemen sonrasında atıldığını da hatırlamalıyız.
Söz konusu protokol metni incelendiğinde, ABD’nin Larissa ve Stefanovikio’daki hava üslerini kullanabileceği, keza Girit’te Suda hava üssündeki faaliyetlerinin alanının genişletileceği belirtiliyor. Protokolde ABD’nin Dedeağaç limanından yararlanmasına ilişkin düzenlemeler de yer alıyor, bu ülkeye “öncelikli statü” tanınacağı kaydediliyor.
İki ülke arasındaki askeri işbirliği bu protokol sonrasında kapsamı genişleyerek hızlı bir ilerleme kaydetmiştir. Ardından 1990 tarihli savunma anlaşmasını güncelleyerek beş yıllığına uzatan bir mutabakat, 14 Ekim 2021 tarihinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias arasında Washington D.C.’de imzalanmıştır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.