Örneğin Rusya lideri Vladimir Putin, Türkiye’nin Suriye’ye askeri harekât niyetlerine açıkça atıf yapmamakla birlikte genel bir çerçeve içinde Kuzey Suriye konusunda bazı görüş farklılıkları olduğunu ifade etti.
İran tarafı da Türkiye’nin askeri harekât ihtimalinden duyduğu rahatsızlığı en üst düzeyde ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a aktardı.
Ancak bu gibi farklılıklar bir tarafa bırakılırsa, Tahran Zirvesi üç ülke arasında Suriye üzerinde geniş bir mutabakat alanının bulunduğunu bir kez daha ortaya koydu. En önemli mutabakat başlığının, ABD’nin Fırat’ın doğusundan çıkması ve burada PKK’nın Suriye’deki uzantısı YPG üzerinden oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) projesinin sonlandırılması olduğunu söyleyebiliriz.
Şimdi bu gözlemimizi Tahran Zirvesi’nden sonra yayımlanan “Türkiye Cumhurbaşkanı, İran Cumhurbaşkanı ve Rusya Cumhurbaşkanı Ortak Açıklaması” üzerinden göstermeye çalışalım.
ÜÇLÜ AÇIKLAMA: ‘ÖZYÖNETİM TEŞEBBÜSÜNÜ REDDEDİYORUZ’
Bu açıklamaya baktığımızda en önemli ifadelerden biri, Astana sürecinin bundan önceki bildirilerinde de rastladığımız üzere Suriye’de “Gayrimeşru özyönetim teşebbüsleri”nin reddedilmesidir.
“Özyönetim” ile kastedilen, Fırat’ın doğusunda ABD’nin himayesinde oluşturulan ve ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu özerk yapılanmadır. Bu yapı şimdiden uluslararası camiada birçok kesimde “Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi” kimliği ile kabul görmeye başlamıştır.
Buna karşılık Türkiye-İran-Rusya üçlüsü, “Terörle mücadele kisvesi altında sahada yeni gerçeklikler yaratılmasına dair her türlü girişimi” reddettiklerini açıklıyorlar. Buradaki mesajın adresi, SDG’ye desteğini terörist DEAŞ’la mücadele ihtiyacı ile gerekçelendiren ABD’dir.
Keza bu üç ülke, Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün yanı sıra, komşu ülkelerin (Türkiye) milli güvenliğini tehdit eden sınır ötesi saldırılar ve sızmalar dahil olmak üzere “ayrılıkçı gündemlere” karşı durma kararlılıklarını da duyuruyorlar.
Metindeki kayda değer bir başka husus, ülkenin toprak bütünlüğü hedefi vurgulanırken, “Suriye’ye ait olması gereken petrol gelirlerinin yasadışı olarak ele geçirilmesi ve aktarılmasına” karşı çıkılmasıdır. Kastedilen, ABD’nin himayesi altındaki YPG ağırlıklı özerk yönetimin belli ölçülerde Fırat’ın doğusundaki kuyulardan çıkartılan petrolün geliriyle finanse edilmesidir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.