Teoman Duralı: İslâm felsefe biliminde evrim -IV

i) Hazinî Daha önce belirtiğimiz üzre, kimi Müslüman ilahiyâtçıları, evrenin bir aşamadan başka birine doğru evrimlendiği tesbit etmişlerdir. İşte Hazinî'nin, Draper'a dayanarak aktardığımız birtakım düşünceleri: "Simyanın başta gelen amacı, tedricî şekilde madenî cisimler meydana getirmek olmuştur. Halk bunun tedricî şekilde oluştuğunu bilmediğinden, madenî cismin hâlihazır biçimine başka biçimlerden birdenbire geçiverdiğini sanır. Daha açık bir ifâdeyle, şimdi altın olan cisim ilkin kurşundu, sonra kalaydı, ardından tunçtu, gümüştü. Avam, hâliyle, bu oluşumun, filosoflarca nasıl kavranıp yorumlandığından habersizdir. Onların indinde, elimizdeki maden, şu ânki durumuna, yavaş yavaş, aşama aşama ulaşmış olup önce sığır, arkasından eşek, sonra at, ardından maymun, en sonunda da beşerin ortaya çıkışı tasavvurundaki gibi, apânsız meydana gelmiş temelli dönüşmelerin sonucunda varmış değil." Bu açıklamalarıyla Hazinî'nin, İbn elHeysem'in görüşleriyle uyuştuğu kanısındayız. 

Devamı: https://www.fikriyat.com/yazarlar/teoman-durali/2021/06/21/islam-felsefe-biliminde-evrim-iv