Dargınlıkları, kırgınlıkları bir kenara bırakıp; barışacakmışız. Birbirimize haklarımızı helal edip; kucaklaşacakmışız. Şüphesiz, genel doğrular ve değerler açısından; bu, iyi bir şeydir. Ancak; hemen bütün işlerde ve işleyişlerde olduğu gibi, usulüne ve esasına uygun yapılması gerekir. Sözlükler, "hiyerarşi" kelimesini; "aşama gözetilerek sınıflandırma, öncelik ve önem derecesine göre sıralama" şeklinde tarif ediyorlar. Bu anlama ve açılıma göre; helalleşmenin de bir hiyerarşisi var. Her şeyden önce; tevhit dinlerinin tamamında görülen ve bilinen bir uygulamadır. Allah ve kul, dünya ve ahiret, helal ve haram, günah ve sevap, cennet ve cehennem, ceza ve mükâfat inancına ve ilişkisine dayanır. Allah'a karşı yaptığımız hatalar ve haksızlıklar için, pişmanlık duyup "tövbe" eder; kullara karşı yaptığımız hatalar ve haksızlıklar için, özür dileyip "helallik" isteriz. Ayrıca; mümkünse aldıklarımızı geri verme, çaldıklarımızı iade etme yoluna gideriz. Olması gereken; tarafların, hayatta iken helalleşmesidir. Öldükten sonra; hak alan ile hakkı olan ayrı ayrı değerlendirilir. Yaşayanlar hakkı olanlar, ölenler hak alanlar ise; yakınları tarafından hak iadesi yapılarak yahut bağışlama talep edilerek, helalleşme sağlanması mümkündür. Yaşayanlar hak alanlar, ölenler hakkı olanlar ise; o zaman, hesapları ahiret âleminde görülür. Çünkü; her türlü maddi ve manevi hak kişinin kendisine aittir, varisleri tarafından helal edilemez. Borcu ödenebilir ama alacağından asla vaz geçilemez. Ayrıca; helalleşmek, haram olan fiilin helal hale gelmesi gibi bir sonuç doğurmaz. Hatayı kabul edip, pişmanlık duymadan; hakkı iade edip, yerine koymadan helalleşme olmaz.
Devamı: https://www.fikriyat.com/yazarlar/zekeriya-erdim/2021/11/23/helallesmenin-hiyerarsisi
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.