Arkeolojide Çarkın Eksik Dişi: Dini Boyut

Elif SULUBEY yazdı...

Bilal Toprak, geçtiğimiz yıllarda Milel Nihal Yayınları aracılığıyla okurla buluşan Din Arkeolojisi ve Göbekli Tepe adlı eserinin önsözünde ülkemizde birbiriyle oldukça bağlantılı iki disiplin olan dinler tarihi ve arkeoloji arasında disiplinlerarası çalışmaların yapılmamasına dikkat çekerek, din bilimcilerin ve arkeologların işbirliği içinde yapacakları çalışmalar olmadan geçmişte yaşananlara dair doğru yorumların elde edilemeyeceğini dile getiriyor. Eser bu soruna bir nebze açıklık getirmesi ve son dönemlerde tarihi verilerde büyük değişime yol açan Göbekli Tepe'yi konu edinen faydalı bir çalışma olmuş. Dinler tarihçisi olmasıyla sebebiyle Toprak'ın doktora tezine dayanan bu eser, kısa bir girişin ardından dört bölümden oluşuyor.

Yazar eserinin "Arkeolojinin Arkeolojisi: Tarihsel Gelişim ve Türkiye'de Seyir" (s. 23-65.) isimli ilk bölümünde Batı'da ve ülkemizde arkeolojik düşüncenin tarihsel seyrini analiz eder. İlk olarak geçmişin kalıntılarına duyulan ilgi ve saygının temelinde din olduğunu, ayrıca geçmişin insan tarafından gizemli ve mükemmel olduğu hissi uyandırdığını dile getirir. Yunanlılar ve Romalıların eskiye ait nesnelere tapınmaları, Orta Çağ'da Kilisenin, Kutsal Kitap'ta yer alan Dünya'nın başlangıç tarihinden haber vermesi bu anlayışın örneklerindendir. Toprak, geçmişe dair ilginin Orta Çağ Avrupa'sında var olduğu şekliyle devam ederken Batılıların Müslüman milletlerin bu konuya ilgisinin görmezden geldiğini belirtir. "Eski Mısır ve Orta Doğu'ya ait tüm bilgileri sadece Yahudi, Yunan ve Roma kaynaklarına dayandıran bakış açısı, Müslümanların geçmişe dair yüzlerce cilde ulaşan ilmi çabalarını bilimsel faaliyet olarak görmemektedir." (s. 27.)

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/arkeolojide-carkin-eksik-disi-dini-boyut-k6151.html