İkinci Yeninin Doğuşu

İkinci Yeni, Türk şiirinin en anlamlı bölgelerinden biridir. Modern şiirimizin kültürü, şiir bilgisidir. Türk şiiri İkinci Yeniyle yeni bir alfabeye geçmiştir. Şiire yeni bir mantık, yeni bir kavrayış ve ifade biçimi gelmiştir.

Garip’ten söz edildiğinde akımın şairleri bellidir. Fakat İkinci Yeniden söz edildiğinde akımın şairleri belirsizleşmektedir. İkinci Yeni değerlendirmelerinde her yazara göre değişen bir liste ortaya çıkmaktadır. İkinci Yeniyi oluşturan öncü ve kurucu şairler Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Edip Cansever, Ece Ayhan’dır. Bu şairlerin her biri güçlü bir akım kadar kıymetlidir. Şiirimize bugüne değin böylesine yetenekli ikinci bir kuşak gelmemiştir.

İkinci Yeninin Doğuşu, akımın doğuş yıllarını aydınlatmayı amaçlamaktadır. “İkinci Yeninin Doğuşu” başlıklı yazıda süreç ve akım İkinci Yeni şairlerinin bakış açılarıyla ele alınmıştır. İkinci Yeniden gerçekte kimin sorumlu olduğunu, doğuş yılları itibariyle akıma saldıranları ve akımı savunanları ortaya çıkarmayı amaçlayan “İkinci Yeniden Sorumlu” başlıklı yazı iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde İkinci Yeniye ilişkin kitap ve dosyalar değerlendirilmiş, ikinci bölümde 1950’li yıllarda gerçekleşen büyük bir tartışma, akımın gerçek sorumlularını göstermek amacıyla okuyucunun dikkatine sunulmuştur.

İkinci Yeniden bahsetmek modern şiirimizden bahsetmektir. Kitap modern şiirimizi değişik açılardan ele alan üç yazıyla başlamaktadır: “Modern Türk Şiiri Genel Çerçeve”, “Şiir Siyasete Yenildi” ve “Geçiş Noktası Kapalı Çarşı”. “Modern Türk Şiiri Genel Çerçeve”, modern şiirimize panoramik bir yaklaşımdır. “Şiir Siyasete Yenildi” 2000’li yıllara yoğunlaşmaktadır. “Geçiş Noktası Kapalı Çarşı”da Behçet Necatigil, Orhan Veli, Sezai Karakoç ve Ece Ayhan’ın “Kapalı Çarşı” başlıklı kitap ve şiirleri geçiş dönemi - değişim olgusu bağıntısıyla incelemektedir.

Şiir tarihi genellikle akımlar üzerinden yazılır. İkinci Yeni şiir tarihimizin en etkin akımıdır. Bu akım, aynı zamanda akım olgusunu yıkan bir akımdır. Bugün İkinci Yeninin gücü, öncü ve kurucu şairlerinin büyük şairliğinde yatmaktadır. Daha yaşarken modern şiirimizin klâsiklerine dönüşen bu şairler, kurdukları şiirle de / akımla da, büyük yapılar şeklinde inşa ettikleri şiirleriyle de edebiyatımızın en seçkin ustaları arasındadır.

(İkinci Yeninin Doğuşu, Osman Özbahçe, Ebabil Yayınları, Ankara 2018)