Şölen, uluslararası büyük toplantıların yapıldığı kongre salonunda TYB Genel Başkanı Dr. Nazif ÖZTÜRK'ün yaptığı açış konuşması ile başladı. Genel Başkan Türkiye Yazarlar Birliği'nin kültürel konulardaki ilkelerini sıralayarak başladığı konuşmasında şu hususları gündeme taşıdı:
"TYB kültürü, siyaset üstü bir kavram olarak kabul eder. Onun siyasi sınırlarla durdurulamayacağı görüşünü benimser. Tesir sahasında yaşayan farklı din, dil ve ırk mensuplarının mevcudiyetini kültürel zenginlik sayar. Uluslararası dostlukların kazanılmasında, kültür ve sanat adamlarının öncü rol üstlendiklerini düşünür".
"Demokrasinin, kişisel hakların ve sivil toplumun öne çıktığı üçüncü bin yıl, iddia edildiği gibi yeni bir dünya düzeninin kurulacağı bir dönem olacaksa; Doğu ve Batı medeniyetlerinin mensubu, edipler, şairler bir kez daha, bin kez daha el sıkışmak "biliş ve tanış olmak" durumundadırlar. Dünyanın gidişatına yön vermek isteyenlerin hesapları ne olursa olsun, yeni dünya düzeni devletler arası değil, medeniyetler arası bir düzen olacaktır. İnsanlık aleminde yankı bulan bu eğilimler, kültür ve edebiyatın en hassas burcunda oturan şairler başta olmak üzere yazar, düşünür ve entelektüellerin sorumluluklarını artırmaktadır".
Konuşmasının devamında, şölenin amacını; "dünya coğrafyasının değişik bölgelerinde yaşayan, Türkçe yazıp söyleyen şairleri, kültür ve sanat adamlarını Avrupa kültürel çevreleriyle tanıştırmak, dünyanın daha yaşanır hale getirilmesi için, kültürler ve kültür adamları arasında mevcut diyalogu daha da geliştirmek" olarak açıkladı.
Yunus Emre'nin Torunları Fransa'da
Açılışa ve o akşam Hilton'da verilen yemeğe, çok sayıda Strasbourg Belediyesi Meclis üyeleri ve üniversitenin Türkoloji bölümü mensuplarıyla birlikte katılan Eski Belediye Başkanı ve Eski Kültür Bakanı Bayan Catherine Trautmann yaptığı konuşmada; "Türk şiirinin simgesi olarak tanımladığı Yunus Emre'nin torunlarını Fransa'da görmekten onur duyduğunu" söyledi. "Bir dilin inceliklerini görmek ve o dilin ustaları tarafından ortaya konulan Türk şiirini tanımak insanlık duygularımızı artırıyor" diyen Trautmann, konuşmasını "Türk dili ve şiirinin son derece önemli bir tarihi bulunduğunu" söyleyerek tamamladı ve dikkatlerimizi Türk kültürünün tarihî derinliklerine çekti.
Türk Dünyası Temsilcileri Duygularını Aktardı
Protokol konuşmalarının yapıldığı bölümde, Türk dünyasından şölene katılan temsilciler duygularını anlattılar. Bu bölümde konuşan Türkiye'nin Strasbourg Baş Konsolosu Engin Yürür, AB'nin çok önem verdiği bir sivil toplum ve kültür kuruluşu tarafından bir ilk gerçekleştirilerek, geleceğin AB başkenti Strasbourg'da/ görev yaptığı bir şehirde çok isabetli bir kararla yapılan Türkçe'nin Uluslararası 5. Şiir Şöleni'ne katılmaktan duyduğu memnuniyeti aktardı ve Yunus Emre ile Mallerme'den şiir örnekleri sundu. TYB Kurucu ve Şeref Başkanı D.Mehmet Doğan, ilkinin Türkiye'de, ikincisinin Kazakistan'da, üçüncüsünün Türkmenistan'da ve dördüncüsünün Kıbrıs'ta yapıldığı Türkçe'nin Uluslararası Şiir Şöleni programlarının, her defasında yeni unsurlar katılarak zenginleştirildiğini, 5. Şiir Şöleni'nin hem muhteva hem de yer seçimi açısından mükemmeli yakaladığını söyledi. Programa, Prof. Dr. Orhan Okay'ın "Orta Asya'dan Akdeniz Kıyılarına Türkçe'nin Şiir Serüveni" başlığı altında bir sunuş eklendiğini; etkinliğin ilerleyen bölümlerinde atölye çalışmalarının yapılacağını, "XXI, Yüzyılda Türk Dünyası Şiirinde Yönelişler" konulu, bütün katılımcıların iştirak edeceği form düzenleneceğini anlattı. Isparta Milletvekili M. Emin Bilgiç, Kültür ve Turizm Bakanlığı APK Genel Müdürü Mahmut Evkuran ve Türk Cumhuriyetlerinden gelen temsilciler arasından Azerbaycan'dan bu ülkenin Yazarlar Birliği Başkanı ve Milletvekili Anar, Kazakistan'dan ünlü şair Muhtar Şahanov, Kırgızistan'dan Esengül İbrayev, Dağıstan'dan Seyithanım Alişeva, Başkurdistan'dan Ravil Bikbayev, Yakutistan'dan Grigori Tomskı, Bosna'dan Amine Şılyak ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden Sevil Emirzâde birer selamlama konuşması yaptılar.
Dünya Coğrafyasını Kucaklayan Katılım Gerçekleşti
Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni'ne, Türkiye başta olmak üzere, dünya coğrafyasının en kuzeyinde yer alan Başkurdistan'dan,Türkiye'nin güneyinde bulunan Kıbrıs'a, Doğu Türkistan'dan ABD'ye kadar uzanan yakın kıta, yakın deniz ve yakın kara parçalarında yaşayan Balkanlar ve Batı Avrupa'dan şairler katıldılar.
Bu ülkelerin başlıcaları, Türkiye'nin kuzeyi, doğusu ve güneyinde yer alan Azerbaycan, Başkurdistan(Rusya), Dağıstan(Rusya), Kazakistan, Kırgızistan, Bosna ve Kıbrıs ile Batı Avrupa'da bulunan Avusturya, Almanya, İngiltere, Fransa, Hollanda ve Amerika Birleşik Devletleri'dir.
Türk Dünyası Şairleri Yollara Düştüler
Davet mektubunu alan şairler, Türkçe'nin konuşulmadığı bir ülkede ilk defa yapılan Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni'ne katılmak için yoğun çaba sarfettiler ve adeta yollara düştüler. Türkmenistanlı ve Doğu Türkistanlı şairler kendi ülkelerinin bariyerlerini aşamadılar. Kırım, Çavuşistan, Balkar, Altay, Karakalpakistanlı şairler günlerce Fransa sefaretleri önünde bekledikleri halde vize alamadılar. Son bir ümitle Türkiye'ye kadar gelen İranlı, Iraklı, Özbekistanlı ve Makedonyalı şairler Atatürk Hava Limanı'ndan geri dönmek mecburiyetinde kaldılar. Bu şölenin en dramatik ve en hüzünlü anı, diğer şairler uçağa doğru yönelirken bu arkadaşların yaşlı gözlerle onların arkalarından bakmaları oldu.
Türk Musikisi, Strasbourg Semalarında Hoş Bir Seda Olarak Kaldı
TRT İstanbul ses sanatçısı Asuman Gültekin ve Kültür ve Turizm Bakanlığı "Türk Dünyası Müzik Topluluğu"nun verdiği konserler, Strasbourg semalarında hoş bir seda olarak kaldı. Dokuz yüz kişilik Kongre salonunu yediden yetmişe ağzına kadar dolduran gurbetçi soydaşlarımız, gece yarılarına kadar müzisyenleri bırakmadılar. Asuman Gültekin'in icra ettiği her parçadan sonra memleket havasını yenibaştan soludular.
Bütün Türk dünyasını dolaşan, "Türk Dünyası Müzik Topluluğu", hem Türk coğrafyasından katılan şairlerin, hem Strasbourg'ta yaşayan soydaşlarımızın hem de Batı Avrupalı sanatseverlerin gönüllerini fethettiler. Tarih öncesinden günümüze kadar uzanan musiki medeniyetimizin en güzel örneklerini icra ederek davetlilere unutamayacakları tarihî bir gece yaşattılar.
Türk Şiirinin Poetikası Masaya Yatırıldı
Beş seksiyon halinde düzenlenen şiir atölyelerinde, Türk dünyası şiir anlayışları ve bu konuda son dönemde yaşanan gelişmeler masaya yatırıldı. Birinci atölyede Cem Yavuz yönetiminde "Coğrafyadan Şiire (Şiirde Yerellik ve evrensellik)"; ikinci atölyede Oktay Taftalı yönetiminde "Teknoloji Şiirin Sonu mu?(Şiir ve Teknoloji İlişkileri)"; üçüncü atölyede Turan Koç yönetiminde "Biçimden Öze/Zarftan Mazrufa(Şiirde Dil ve Biçim Sorunları)"; dördüncü atölyede İhsan Deniz yönetiminde "Şiire Görev Biçmek(Şairin ve Şiirin Bir Misyonu Var mıdır?)"; beşinci ve son atölyede Ali Günvar yönetiminde "Gelenekten Geleceğe(Şiirin Geleneği/Geleneğin Şiiri)" konuları tartışıldı ve tutanaklara bağlandı.
Büyük Ödüller Sahiplerini Buldu
Şiir Şölenlerinin klasiği olan büyük ödüller sahiplerini buldu. Her şiir şöleninde Türk dünyasının aramızdan ayrılan üç büyük şairi adına altın rölyeflerinin yer aldığı, özgün tasarımlı ebru sanatının inceliklerini taşıyan ve altın varaklı çerçeveli büyük ödüller hazırlanmaktadır. Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni büyük ödülleri; XIX. Yüzyılın ikinci yarısında yaşayan ve 6 ciltlik "Osmanlı Şiir Tarihi" ile tanınan ünlü İngiliz şarkıyatçı E.J. Wilkinson Gibb, ölümünün 45. yılı dolayısıyla Yahya Kemal Bayatlı ve İran'ın son dönemde Türkçe yazan ünlü şairi Seyyid Muhammed Hüseyin Behcet-i Tebrizî/ Şehriyar adına hazırlandı.
İlk defa Türk olmayan bir şarkiyatçı adına hazırlanan büyük ödül, Fransızcaya çevrilen şiir kitapları Strasbourg kitapçılarında satılan ünlü şairlerimizden İlhan Berk'e, Şehriyar adına düzenlenen büyük ödül Kazakistan'ın yaşayan en ulu şairi Muhtar Sahanov'a, Yahya Kemal adına düzenlenen büyük ödül ise Diriliş, Edebiyat ve Mavera çizgisinden gelen Erdem Bayazıt'a verildi.
Ödül dağıtım töreninde, şölene katılan şairlere "katılım beratı", ilim adamı, dil ve lehçe uzmanlarına "teşekkür belgesi" takdim edildi.
Ve Nihayet İlkler Gerçekleşti
Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni, ilk kez Türkçe konuşulmayan bir Batı Avrupa ülkesinde, AB topluluğu üyesi Fransa'nın Strasbourg şehrinde, sivil bir organizasyon olarak gerçekleşti.
Türkçe'nin büyük ödülü ilk defa, Türk soyundan gelmeyen İngiliz Türkolog E.J. Wılkinson Gibb adına düzenlendi.
Cumhuriyetin 80. yılına armağan edilen Türkçe'nin 5. Uluslararası Şiir Şöleni, Cumhuriyet tarihi boyunca yurt dışında yapılan en büyük ve en katılımlı edebiyat ve kültür faaliyeti oldu.
Doğunun ve batının kültür ve sanat adamlarının ve Avrupa'nın muhtelif şehirlerinde yaşayan Türk şairlerin yanında, ülke içinde pek de bir arada görünmeyen, değişik dünya görüşüne sahip Türk şiirinin ustaları aynı programda buluşturuldu.
Medeniyetler çatışmasından söz edildiği ve kapalı kapılar ardında, ülkemizin AB üyelik müzakere tarihinin ertelenmesi çabalarının sürdürüldüğü bir dönemde, sınırlar aşılarak müzakeresiz, protokolsüz şairler ve sanatçılar buluşması sağlandı.
Bu arada, kültürel işbirliği konusunda çok geç kaldığımız görüldü. Kaçırılan fırsatların telafisi ve kaybedilen zamanın kazanılması için, demokratik sivil toplum kuruluşlarının öncülüğünde millet olarak çok çalışmamız gerektiği ortaya çıktı.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.