20 Aralık 1873'te İstanbul'un Fatih semtine bağlı Sarıgüzel Mahallesi'nde doğan Mehmet Akif'in asıl adı Mehmet Ragîf'tir. Annesi Buhara'dan Anadolu'ya gelen bir ailenin kızı olan Emine Şerif Hanım; babası ise Kosova doğumlu, Fatih Camii Medresesi müderrislerinden Mehmet Tahir Efendi'dir. Babası, ona ebced hesabıyla hicrî doğum tarihini (Şevval 1290) gösteren "Ragîf" adını vermiştir. Söylenişi zor olan bu isim daha sonraları unutulmuş, kendisi Mehmet Akif diye bilinmiştir. Halk onu, "Mehmet Akif" diye çağırmıştır.
İlk öğrenimine Fatih'te Emir Buharî Mahalle Mektebi’nde başlayan Akif, iki yıl sonra iptidâî (ilkokul) bölümüne geçmiştir. Ardından, Safahat'ta “Hem babam hem hocamdır, ne biliyorsam kendisinden öğrendim” dediği babasından Arapça öğrenmeye başlamıştır. Ortaöğrenimine Fatih Merkez Rüştiyesi’nde başlayan Akif, aynı zamanda Fatih Camii'nde Farsça derslerini de takip etmiştir. Mehmet Âkif, rüştiyedeki eğitimi boyunca Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca dillerinde büyük başarılar elde etmiştir.
Mehmet Akif, 1885'te zamanın hatırı sayılır okullarından biri olan Mülkiye Mektebi'nin idâdî kısmına kaydolmuştur. Burada üç yıl okuduktan sonra aynı okulun yüksek kısmına devam etse de babasının vefatı nedeniyle, daha kolay meslek sahibi olabileceği Mülkiye Baytar Mektebi'ne girmiştir. Bu mektebi birincilikle tamamlamıştır.
Mezuniyetinin ardından memuriyet hayatına başlayan; Anadolu, Rumeli ve Şam bölgelerinde görev yapan Akif, 1898’de Tophane-i Amire Veznedarı Mehmet Emin Bey’in kızı İsmet Hanım'la evlenmiş, bu evlilikten üç kız ve üç erkek çocuğu dünyaya gelmiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.