Türkçe ibadet, Türkçe Kur’an ve Türkçe ezanla başlayan “Din inkılabı”na girişildiyse de sonuncusu hariç akim kaldılar. “Ezan inkılabı”nın ise milletin verdiği ayarla Menderes hükümetince kaldırıldığını biliyoruz. Lakin Cumhuriyet inkılapları arasında bir “Ramazan inkılabı”nı hatırlamıyoruz.
“Ramazan inkılabı” yapılmadı mı acaba yoksa biz mi bilmiyoruz?
Zaten neyi biliyoruz ki? Öyle bir tarihimiz var ki, bilmediklerimizin yanında bildiklerimiz Himalaya’ya gagasını sürten bir kuş misalidir.
İşte Fransız tarihçi François Georgeon Osmanlıdan Cumhuriyete İstanbul’da Ramazan adlı kitabında “Ramazan İnkılabı” terimini literatüre sokuyor. Osmanlı modernleşmesi ve Cumhuriyet dönemleri üzerine yazdığı kitap ve makaleleriyle tanıdığımız Georgeon çeyrek asır önce makale halinde yazdığı araştırmalarını bu defa kitaplaştırmış.
Kitap pek çok ilginç bilgiyle dolu. Mesela yabancı şahitlere dayanarak Osmanlı devrinde gayrimüslimlerin Ramazanda “dayanışma” maksadıyla oruç tuttuklarını (s. 30) öğreniyoruz ki nereden baksanız bugün adı “Müslüman” olup da sokakta oruç yemeyi adet haline getirenlere anlamlı bir mesaj uzatıyor.
Kitapta Cumhuriyet Ramazanları bölümü için kullanılan başlık ise çarpıcı: “Ramazan Cumhuriyetin laiklik sınavında.” Bakalım bu nasıl bir sınavmış?
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.