Ne gam! Tabutuna ay yıldızlı bayrağı sardırmayan Atatürkçü güruhun lâdinî vicdanlarına karşı, “Hakk’a tapan milletin” mensuplarıyla Asım’ın Nesli vardı.
M. Kemal’den “Âkif’in cenazesine katılmayın” tâlimatı
Brüksel’de elçilik vazifesi sırasında içkiliyken bir kadına sarkıntılık ettiği için diplomat kartı yırtılan ve dayak yiyen, Millî Mücadele’yi desteklemeyen ve o yıllarda Avrupa’da bohem hayatı yaşayan agnostik (vahiy ve din kurallarına inanmayan) şair Abdülhak Hâmid Tarhan’a (1852-1937) kendine övgüler düzdüğü için 1924’de, ne şiiriyle, ne fikirleriyle vatana hizmet etmediği halde, “Vatani Hizmet Tertibinden” emekli aylığı bağlanmasını sağlayan ve 1927’den vefat ettiği 1937’ye kadar İstanbul mebusu yapan, öldüğünde devlet töreniyle defnettiren M. Kemal, Millî Mücadele’ye katılan Âkif’in cenazesine sahip çıkmadığı gibi, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’ya bizzat emir vererek yayınlattırdığı genelgeyle İstanbul Valiliğince cenazesine sahip çıkılmamasını ve bütün resmî zevatın cenazeden uzak durmasını ister. (Burhan Bozgeyik, Doğru Tarihe Doğru, Tuğra Neşriyat)
Vatan hizmetini İstiklâl Marşı şiiriyle, Anadolu’daki irşadlarıyla fiilen ve hakkıyla yerine getiren Mehmed Âkif’i “sakıncalı adam” olarak gören M. Kemal’in ideolojik tavrı bu kadarla kalmaz. Millî Mücadele yıllarında Amerikan mandasını savunan, millî edebiyatımıza emeği geçmeyen, Fransız taklidi romanlar yazan, Jön Türklerle Paris’e kaçan, İttihatçıların dergisinde Osmanlı devletini Avrupa devletlerine şikâyet eden yazılar yazan, Birinci Dünya Harbi’nde ölüm kalım mücadelesi verilirken İsviçre’ye giden ve Millî Mücadele’ye fikrî destek vermeyen Tanzimat’ın ikinci kuşak Batıcılarından Sâmipaşazâde Sezâi’ye (1856-1936) 1927’de “vatana hizmet tertibinden” emekli maaşı bağlatır. Onun cenazesine gösterdiği ilgiyi Âkif'ten esirger. Ne gam! Millet değerleriyle uyuşmayan Kemalist Cumhuriyet’in esirgemesine muhatap olmamak Âkif için bir şereftir.
Ezansız cumhuriyetin şefleri Âkif’in cenazesine katılmadılar
Âkif’in vefatında tıp öğrencisi olan Dr. Macit Bumin’in yazdıklarından ezansız Cumhuriyetin şeflerinin cenazeye ideolojik olarak katılmadığı apaçık: “Vakit erkendi. Kütüphânenin açılma saatini, tam karşısında bulunan ve Küllük denilen kahvelerin birinde oturarak bekliyorduk. Sulu kar yağıyordu. Tam bu sırada caddeden tek atlı bir araba geçiyordu. Arabacının yanında fesli bir genç oturuyor. Yükü, örtüsüz bir tabut olan araba, câmi kapısına yöneldi. Sorduk: ‘Bu tabut kime ait?’ ‘Mehmed Âkif Bey’e aittir.’ (…) Bir câmi avlusu ve bir tabut. İçinde İstiklal Marşı’mızın şairi Mehmed Âkif Ersoy. Devlet erkânı yok…” (Türk Edebiyatı dergisi, Mart 1983)
Âkif’in cenaze törenine hukuk fakültesi öğrencisi iken katılan Prof. Dr. Sulhi Dönmezer’in “Âkif’in Cenaze Töreni” adlı yazısını (Tercüman Gazetesi, 5 Ocak 1987) millî öfkeye kapılmadan okumak mümkün değil. Ona göre, ülkede Tek Parti’nin otoriter düzeni hâkimdir. Kimse idare ile çelişkiye düşmek istemediği için basında Âkif’in yurda dönüşü ve hastalığının seyri hakkında pek fazla haber yayınlanmıyor. Bir cenaze otomobilinden iki kişi üzerine örtü konmamış bir tabutu indiriyor. Yoksul birinin cenazesinin getirildiğini düşünerek bir kısım arkadaşları yardım ediyorlar. Fakat tabutun Âkif’e ait olduğu anlaşılınca gençler ağlamaya ve merhumun bir kısım arkadaşları da gelmeye başlıyor. Gelenler arasında ne Vali, ne Belediye Reisi ve ne de Tek Parti’nin zimamdarlarından (idarecilerinden) hiç kimse ortalarda yok. Cenaze gençlerin sorumluluğunda kaldırılıyor. Saygı ve vakar içinde, hiçbir tahrike kapılmaksızın cenazeyi omuzlarında Edirnekapı Mezarlığı’nın Şehitlik karşısında bulunan kısmına taşıyorlar. Dinî merasim yapılmadan önce hep bir ağızdan hançerelerini patlatırcasına İstiklâl Marşı’nı söylüyorlar.
“Âkif’e düşmanlık millete düşmanlıktır”
“Âkif’e düşmanlığın millete düşmanlık” olduğunu ifade eden D. Mehmet Doğan, İlkadım dergisinin yaptığı mülakatta (mülakat onun “Câmideki Şair Mehmed Âkif” kitabında da s. 264 yer almaktadır) Cumhuriyet despotlarının Âkif’in cenazesine katılmayı yasaklamalarındaki sebebin İstiklâl Marşı’nın uyandırdığı fikirler ve Türkiye’yi terk edişindeki tavrı olduğunu söylüyor. Tek Parti idaresinin cenazesine ilgisiz kalmadığını, aksine, Türkiye’nin tek üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi rektörlüğüne tâlimat göndererek cenazeye katılmayı yasakladıklarını, bu ters ilgiye rağmen, üniversite gençliğinin cenazeden haberdar olup millî şaire sahip çıktığını, onu eller üstünde kabrine kadar götürdüğünü, Cumhuriyet tarihinde ilk müstakil ve kişilikli gençlik hareketinin böylece ortaya çıktığını, anlatıyor.
Midhat Cemal Kuntay, Mehmed Âkif’in vefat haberini alınca yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Cenaze Beyazıd’dan kalkacak. Oraya gittim. Kimseler yok, bir cenazenin geleceği belli değil. Çok sonra birkaç kişi göründü. Biraz sonra çıplak bir tabut geldi. ‘Bir Fukara cenazesi olmalı’ dedim. O anda, Emin Efendi Lokantası'nın sahibi Mahir Usta elinde bir bayrakla cenazeye koştu. Sebebini anlamadım. Yine o anda yüzlerce genç, üniversitenin büyük sancağına çıplak tabutu sardılar. Ellerimi yüzüme kapadım. Cenazeyi tanımıştım. Al sancaklı siyah Kâbe örtüsüne sarılan tabut üniversite gençlerinin bir ürperme manzarası alan elleri üzerinde gidiyordu. Cenazenin arkasında devlet adına hiç kimse yoktu. Bir mahşeri kalabalık kendi kendilerine gelenlerin saflarıydı. Sırf cenaze için gelmişlerdi ve bu şahidi olmayan güzel bir dostluktu…” (Mehmed Âkif Ersoy, Hayatı-Seciyesi-Sanatı, Midhat Cemal Kuntay, Timaş y. 2012)
Adı geçen kitapta yazılanlardan anladığımıza göre, Âkif’in cenazesinde millet karşıtı Kemalist şefler olmadığı gibi Chp’li bir kişi dahi yoktur. Zamanında onunla arkadaşlık eden devrin ünlü gazeteci-muharrirlerin, şairlerin ve siyasîlerin Kemalist despotizmden ve Âkif’in “rejim muhalifi İslâmcı” kimliğinden dolayı cenazeye katılmayışları utanç verici bir hâdisedir.
İstiklâl Marşı yazmayı ısrarla teklif eden seküler Türkçü Hamdullah Suphi Tanrıöver, Âkif’in vefat tarihinde büyükelçi olarak Bükreş’teydi. Âmenna! Fakat İstiklâl Marşı Şairi’nin vefatıyla ilgili tek satır yazı ve taziyesi yok. Buna benzer devrin nice aydınları onun vefatı hakkında yazma cesareti gösterememişlerdir. Yakın tarihini okuyup öğrenenler Âkif ve fikirlerine karşı olan bu zümreyi fikrinden ve kalbinden eminim uzak tutacaktır.
Hakk’a tapan Türk milletinden olduğunu Âkif’ten öğrenenler, onun “toprak tümsekten” ibaret olan mezarını, vefatının ikinci yılında üniversite gençlerinin kendi aralarında topladıkları parayla yaptırıldığını, resmî ideolojinin, yâni Kemalist Cumhuriyetin zerre-i miktar desteğinin olmadığını fikrî hâfızasına yerleştirmekle mükelleftirler.
Âkif’in tabutu Küllük’ün önüne getirilir
Kemalist Cumhuriyet’in şefleri ve yandaşlarının bilerek katılmadığı Âkif’in cenazesinde, Âkif hayranlığı genç bir hoca iken başlayan Prof. Ali Nihat Tarlan’ın yaşadıkları bir hayli hüzünlüdür. Divanyolu’nda kahvede otururken birkaç Tıbbiyeli arkadaşı koşarak yanına gelirler. “Hocam” derler, “Âkif’in cenazesini Küllük'e getirmişler, bir araba içinde bırakmışlar, ne yapalım?” Beyazıt Câmii’nden cenaze örtüsü, üniversiteden de bir bayrak alın ve hizmetinde bulunalım, diyerek hızlıca cenazenin olduğu yere giderler. Bir saat yakın zamanda cenaze hazırlanıp omuzlara alınır. Beyazıt Meydanı Âkif’i sevenlerle doludur. Kış günü hocaları tarafından yol kenarında dizilen ilkokul öğrencileri göz yaşartacak bir manzara teşkil eder. Üniversite talebeleri cenazenin hemen arkasındadır. Kiminin üzerinde pardösü bile yoktur. ((İlkadım Dergisi, sayı: 270, Ocak 2011)
Yakın dostu Eşref Edip’in anlattıkları, Âkif’e “mürteci” diyen (Ne mutlu Âkif gibi mürteci olmak) Atatürkçü rejimin Âkif düşmanlığını gözler önüne seriyor: “Câmide örtüsüz, yalnız tahtadan ibaret bir tabut. Talebeler hüngür hüngür ağlıyorlar. Çıplak bir tahta ile tabut, musalla taşında al sancaklarla, Kâbe örtüleriyle örtülüyor ve Âkif’in cenazesi İstiklâl Marşı ile götürülüyor.” (M. Ertuğrul Düzdağ, Mehmed Âkif Ersoy, TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1988)
Cenazesine katılan talebeler soruşturma geçiriyor
Bir başka zulüm örneği de Âkif’in mezarında genç bir üniversiteliyken konuşma yapan Prof. Dr. Abdülkadir Karahan’ın Yüksek Öğretmen Okulu’ndan Emniyet Müdürlüğü’ne getirilerek sorgulanmasıdır. “Ne sıfatla, resmî makamların törene gerek görmediği bir şairin kabri başında konuşma yaptığı” sorulur. Cevabı şöyledir: “Ben herhangi bir şairin değil, Türk bayrağı göndere çekilirken yazdığı İstiklâl Marşı ile göklere seslenen bir zâtın kabri başında milletimin duygusunu, saygısını dile getirdim.” (İlkadım Dergisi, sayı: 270, Ocak 2011)
Adı geçen derginin aynı sayısında, 16 Aralık 1971 tarihli “Babıâlî’de Sabah” gazetesinde Dr. Neşet Adnan Zentürk’e ait bir yazıdan ibretle okunacak bir haber daha veriliyordu: “Atatürk cenazeye katılmamış, katılan gençleri de kınamıştır. Cenazenin kaldırılmasına üniversite gençliğinin öncülük etmesi onu öfkelendirmişti. Cenazeden sonra İstanbul’a geldiği bir gün Pera Palas’ta Yüksek Ticaret Okulu’nun yıllık balosunda kendisine gösteri yapan ‘yaşa Gâzi’ diye tezahürat yapan gençlere, ‘Ben size devrimlerimi emanet ettim. Siz ise benim devrimlerime karşı olan Mehmet Âkif’in cenazesini büyük törenle kaldırdınız’ diye sitemde bulunur ve ağır konuşur.”
Chp iktidarı Âkif’i sevmeyi yasaklıyor
Yazar Fatih Bayhan bir televizyon konuşmasında (28.12. 2012 tarihli gazeteler) “M. Kemal’in, Mehmed Âkif’e vefasızlık yaptığını, cenazesinde devletin olmadığını, Chp'nin diktatör zihniyetinin onu sevmeyi ve cenazesine gitmeyi yasakladığını” duygulu ifadelerle anlatıyordu.
Hâsıl-ı kelâm; Mehmed Âkif, “çok sevdiğini” söylediği Hazret-i Peygamber Efendimiz’in vefatı yaşında, yâni altmış üç yaşında Hakk’a uçtu. Hasta iken öleceğini hissetmiş olacak ki, “Çöz de artık yükümün kördüğüm olmuş bağını / Bana çok görme İlâhi bîr avuç toprağını!..” mısralarını yazmıştı. Ondan geriye hüzün, yoksulluk, bir kat esvap, bir mavzer tüfeği ve istiklâl madalyası kaldı. (ilbeyali@hotmail.com)
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.