Mehmet Akif Ersoy ve “Berlin Hatıraları”

Almanya Seyahati

Ahmed Haşim’in seyahat notlarına yer verdiğimiz yazımızda Mehmed Akif’in Berlin izlenimlerine de yer vereceğimizi söylemiştik. Farklı seyahatlerde bulunan Akif, Hicaz ve Mısır izlenimlerini Necid Çöllerinden Medine’ye ve el-Uksur’da adlı iki şiirde anlatmış, Almanya izlenimlerini ise Berlin Hatıraları şiirinde kaleme dökmüştür. Akif, Almanların itilaf devletlerinden esir aldığı Müslüman esirlerin durumlarını görmek ve onlara bir şeyler anlatmak amacıyla Almanya’ya görevli olarak gitmiştir. O dönemde aynı sebeple Berlin’e gidenler arasında İstanbul’a gelen Tunuslu âlim Muhammed Hıdır Hüseyin ve Mısırlı Abdülaziz Çâvîş de bulunmaktadır. Muhammed Hıdır Hüseyin’in hayatına ve bir kısmını neşrettiği Berlin izlenimlerine başka bir yazıda yer vermeye çalışacağız. Akif, Berlin izlenimlerini şiirle kaleme dökerken; Hıdır Hüseyin, el-Muktebes adlı dergide “Meşâhidu Berlin/Berlin İzlenimleri” adıyla nesre dökmüştür. Eşref Edib’in deyişiyle, Akif’in bu yolculuğu, bu kıymetli şiirin yazılmasına vesile olmuştur. Almanların akıllara hayret veren terakkilerini bizim vaziyetimizle karşılaştırmış, evladı harpte ölen bir hicrânzede bir anayı söyletmiş; Alman ihtişamının sebeplerini tahlil etmiş; kendisi de şarkın ezeli dertlerini terennüm etmiş… bu suretle muazzam bir eser vücuda getirmiştir. (Eşref Edip, Mehmet Akif, s. 82-83)

Berlin Hatıraları ve Bir İthaf Cümlesi

Berlin Hatıraları, “Binbaşı Ömer Lûtfi Bey kardeşimize” ithaf cümlesiyle başlamaktadır. Şiirin hemen başında geçen ve Akif’in “arkadaşım” dediği kişi de Ömer Lütfi Bey’den başkası değildir. Akif, Ömer Lütfi ile tanıştıklarında sanayi mektebinde fen dersleri hocası idi. Aynı hamurdan oldukları anlaşılan bu iki dost, Berlin’de tekrar buluşmuşlardır. Berlin’de görülecek yerleri ve Alman milletinin sosyal hayatı hakkında Akif’e bilgiler vermiştir. Ömer Lütfi Bey, Alman irfan ve sanayisinin memlekete gelmesine büyük amil oldu. (Eşref Edip, 107-108)

Devamı: https://www.insaniyet.net/mehmet-akif-ersoy-ve-berlin-hatiralari/