Nasuhi Güngör'den: Yeni Türkiye ve yeni ekonomik model

Bu iki seçenekte de dünyanın dört bir yanında bekleyen/ertelenen sorunlar üzerinde daha etkin ve savaşçı bir Amerikan politikası göreceğiz. Bunun Türkiye’nin lehine olacağını söylemekse hiç kolay değil.

***

Söz Türkiye’ye gelmişken,  bu tablodan biz ne çıkarmalıyız. Başka bir ifadeyle ve dün sorduğumuz yerden devam edersek, Türkiye’deki siyasi mimari bu yakıcı süreçten nasıl etkilenecek?

Elbette yeniden şekillenecek, siyasetin eskiyen hücreleri yenilenecek. Başka bir deyişle, ‘zamanın ruhu’ndan uzak yapılar, aktörler tasfiye edilecek.

Bundan yıllar, ama uzun yıllar önce olsaydı, ülkemizde bu tür değişimler genelde bir askeri darbe üzerinden gerçekleşirdi.  Biz darbenin demokrasimize ve ülkemize verdiği zararları tartışmaya başladığımızda, darbenin kurguladığı yapı üç aşağı beş yukarı hayata geçmiş olur ve tuhaf bir yenilenme yöntemiyle yolumuza devam ederdik.

Türkiye’nin devlet yapısı, bürokratik düzeni, entelektüel hayatının cılızlığı ve daha pek çok eksiği üzerine nice söz söylenebilir. Ama bir konuda haksızlık etmeyelim. Dünyanın nereye gittiğini öngörebilme konusunda, en azından sezgisel olarak hayli başarılı olduğumuzu söyleyebiliriz. Sözgelimi 12 Eylül cuntasının, Türkiye’de 24 Ocak kararlarını devam ettirmekte hiçbir tereddüt göstermemesi, Turgut Özal’ın sahneye çıkışı ve ardından şekillenen ve neredeyse tüm siyasi partilerin ‘amentü’ gibi programlarına aldığı ‘piyasa ekonomisi’ modeli başka türlü açıklanamaz.

***

Demek ki öncelikle bakmamız gereken başlıklardan biri, yeni dönemde nasıl bir ekonomik modelin olacağı. AK Parti hükümetlerinin ekonomi politikalarında ‘finans’ merkezli anlayışın temsilcilerinin ağırlık  taşıdığı malum. Nitekim bu durumu Kemal Derviş programının devamı olarak yorumlayanlar haksız sayılmaz. Derviş’te olmayan siyasi güç ve toplumsal karşılıktı;  AK Parti’de ise bu fazlasıyla vardı ve  program o nedenle başarılı oldu.

Ancak bu modelin yeni dönemde ne kadar devam edebileceği hayli tartışmalı. Neredeyse ekonominin hiç konuşulmadığı, liberal modelin dünyanın tek alternatifi gibi dayatıldığı bir ülkede, siyasetin yeni bir ekonomik model üzerinde kafa yorması ve bunu hayata geçirmesi mümkün mü?

Mümkün ve en az o kadar da zorunlu. Şaşırtıcı olan bunun yine Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılacak olması.