Bâbıâli'den Ahmet Midhat Efendi geçecek

Büyük eserler bıraktı

Roman, hikâye, tarih, araştırma ve inceleme dallarında pek çok kitabı bulunan Ahmet Midhat Efendi'nin başlıca eserleri şöyle: Kıssadan Hisse, Esaret, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Dünyaya İkinci Geliş yahut İstanbul'da Neler Olmuş, Yeryüzünde Bir Melek, Felatun Bey'le Rakım Efendi, Paris'de Bir Türk, Süleyman Musuli, Karnaval, Dürdane Hanım, Letaif-i Rivayat, Müşahedat,  Hayal ve Hakikat, Jön Türk, Çengi, Üss-i İnkilab, Tarih-i Umumi,  Menfâ,  Müntehabat-ı Tercüman-ı Hakikat,  Müntehebat-ı Ahmed Midhat.

"Hâce-i Evvel", vefatının 100. yılında anılacak

Türk edebiyatının önemli isimlerinden Ahmet Midhat Efendi, vefatının 100. yılında anılacak. Türk edebiyatının gazete, hikâye, roman ve tiyatro yazarlarından Ahmet Midhat Efendi'nin, vefatının 100. yılında ''Ahmet Midhat Efendi Sempozyumu'' ile anılacağı bildirildi. Sempozyumla, edebiyat alanında zengin bir kültür mirası bırakan, her bakımdan ciddi eserler ortaya koyan ve yakın tarihin zaptını tutan düşünürün ölümünden yüz yıl sonra yeniden gündeme getirileceği belirtilen açıklamada, sempozyumla, Türk edebiyat dehasının genç kuşaklara hatırlatılmanın amaçlandığı aktarıldı. Sempozyum, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde 22 Aralık'ta iki oturum halinde gerçekleştirilecek ve sempozyuma, Oturum Başkanı Mustafa Miyasoğlu başta olmak üzere Prof. Dr. Yaşar Şenler, Prof. Dr. Mustafa Argunşah, Prof. Dr. Turan Karataş, Doç. Dr. Yılmaz Daşçıoğlu, Prof. Dr. Ramazan Kaplan ve Yrd. Doç. Dr. Sakin Öner gibi akademisyen ve yazarların katılacağı belirtildi.

Tanzimat'ın öncülerinden

Tanzimat devrinin öncü isimlerinden biri olan Ahmet Midhat Efendi 1844 yılında İstanbul'da doğdu. 28 Aralık 1912'de İstanbul'da hayatını kaybetti. İstanbul Mısır Çarşısı esnafından Hacı Sülayman Ağa'nın oğludur. Babasını küçük yaşta kaybetti. 1854'te Vidin'de bulunan ağabeyi Hâfız Ali Ağa'nın yanına gönderildi. Tahsiline burada başladı. 1857'de ailesi ile birlikte İstanbul'a döndü. Mısır Çarşısı'nda bir aktarın yanına çırak verildi. Ağabeyinin yanında çalıştığı Midhat Paşa'nın yanına girdi. Midhat Paşa 1861'de Niş Valiliği'ne tayin edilince ağabeyi ile birlikte Niş'e gitti. Rüşdiyeyi orada bitirdi. Rusçuk'da Tuna Vilayeti Kalemi'ne memur oldu. Çalışkanlığı ile Midhat Paşa'nın gözüne girdi. Paşa ona kendi adını verdi. Bu arada özel dersler alarak Fransızcasını ilerletti. 1866'da mütercim olarak gittiği Sofya'da evlendi. Tuna gazetesinin başyazarı oldu. 1869'da Midhat Paşa ile birlikte Bağdat'a gitti. Vilayet matbaası ve resmi vilayet gazetesi Zevra'nın müdürü oldu. İlk kitabı olan Hece-i Evvel adlı ders kitabını burada yazdı. 1871'de ağabeyi ölünce İstanbul'a döndü ve matbaa kurarak kendi kitaplarını basmaya başladı. Bir yandan da Basiret gazetesine yazılar yazıyordu. Devir ve Bedir isimli iki gazete çıkardı. Bu gazeteler kapatılınca Dağarcık ve Kırkambar dergilerini yayınladı. Yazıları dolayısıyla Namık Kemal, Ebüzziya Tevfik gibi yazarlarla birlikte Rodos'a sürgüne gönderildi. 3 yıl kaldığı Rodos'ta Medrese-i Süleymaniye isimli bir okul açıp ders verdi. 5. Murat'ın affıyla 1876'da İstanbul'a döndü. 1876'da İttihat gazetesini yayınlamaya başladı. Muhalif tutumunu yumuşatarak 2. Abdülhamid'e yakınlaştı. Devletin resmi gazetesi Takvim-i Vakayi ve devletin basımevi olan Matbaa-i Amire'nin müdürlüğüne tayin edildi. 1878'de Osmanlı Sarayı'nın desteğiyle Tercüman-ı Hakikat gazetesini kurdu. 1888'de İsveç'te toplanan Müsteşrikler Kongresi'ne katıldı. 1895'te Meclis-i Umur-ı Sıhhiye ikinci reisi oldu. Aynı yıl Sabah gazetesinde yayınlanan "Dekadanlar" başlıklı yazısıyla Servet-i Fünuncuları tenkit etti. Vefatına kadar Darülfünun'da dünya tarihi ve dinler tarihi dersleri verdi, hayır müesseselerinde çalıştı.

19.12.2012 Milli Gazete