• İstanbul 13 °C
  • Ankara 14 °C

Bilim tarihinde Hiyel'in yeri ve İlm-i Hiyel silsilesi

Bilim tarihinde Hiyel'in yeri ve İlm-i Hiyel silsilesi
İnsan, mekân, kelime... Davetin hangisinden geleceği belli olmaz. Bize düşen davete icabet etmektir. Bu yazıyı bir kelime ilham etti. Bazı kelimeler zamanla yeni anlamlar kazanır; en kötüsü iyi bir kelimenin menfi anlam kazanmasıdır.

Bu konuya birçok örnek vermek mümkün, kelimeleri kullanırken bazen aslı nedir diye araştırmamızda fayda var. Hiyel/Mühendislik Bilim Tarihi alanından bir örnekle olumsuz anlam değişimine dikkat çekmek istiyorum. Bilim Tarihi hakkında kısa bilgi verdikten sonra, soru sormak ilmin yarısıdır diyerek, dört sorunun peşine düşeceğiz. İlm-i Hiyel araştırmalarında karşımıza çıkan sorunlar nelerdir? Eskiler Hiyel ilmini nasıl tarif etmişler? Hiyel kelimesinin tekil kullanımı "Hile" bildiğimiz anlamda bir kelime midir? Geçmişten günümüze mühendislik biliminde silsile kurabilir miyiz?

Bilim Tarihi XX. yüzyılın başında akademik disiplin haline gelmiştir. Belçikalı bilim tarihçisi George Sarton (1884–1956) disiplini tanımlamış, ülkemiz için onur kaynağı Prof. Dr. Aydın Sayılı (1913- 1993) hocamız alanda ilk doktor ünvanını almıştır. Ülkemizde akademik anlamda bilim tarihi çalışmaları böylece başlamıştır. Salih Zeki Bey (1864-1921) matematik alanında çalışmalar yaparken, özellikle Batılı bilim dünyasını tanımış ve kendi coğrafyamızın ilim adamlarından matematik bilimine katkı yapanları telif eserleriyle dünyaya tanıtmıştır. Kısaca daha disiplin haline gelmemiş alanın Matematik Bilim Tarihi’ni yazmıştır. Salih Zeki Bey'in Asar-ı Bakiye kitabı günümüz Türkçesine çevrilmiştir, Kāmûs-ı Riyâziyyât kitabı yayınlanmayı beklemektedir.

Bilimler belli bir disiplin haline gelmeden önce bizim müelliflerimiz örnekte olduğu gibi ilim adamlığının hakkını vermiş, gerektiği yerde kaynak göstererek eserler yazmışlar, çalışmalarını bir disiplin içinde sürdürmüşlerdir. İlim adamlarının hayatını konu edinen tabakat kitabları da bilim tarihine ışık tutmaktadır. Kısaca bu konuyla ilgili alan tanımı yapılmadan çok önceleri kıymetli çalışmalar yapılmıştır. Son dönemde Prof. Dr. Fuat Sezgin hocamız çalışmalarıyla bilim ve teknoloji geçmişimize ışık tutmuş, Gülhane Parkı'ndaki "İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi" ile gelecek nesiller için ilham alınacak bir miras bırakmıştır.

Devamı: https://www.dunyabizim.com/mercek-alti/bilim-tarihinde-hiyel-in-yeri-ve-ilm-i-hiyel-silsilesi-h26883.html

Bu haber toplam 156 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim