Hacettepe Üniversitesi Merkez Kampüsünün sınırları içinde yer alan küçük eski Ankara evinin ülkemizin gündemine girmesi, tanınması, bilinmesinde elbette Türkiye Yazarlar Birliği’nin çok önemli katkısı oldu.
Bu katkının kaynağı ve gerekçesi; TYB’nin kurucu ve şeref Başkanı D. Mehmet Doğan’ın öncülüğünde; Türkiye Yazarlar Birliği 1978’den itibaren her 27 Aralıkta Mehmet Âkif’in vefat yıldönümlerinde ve 12 Mart İstiklâl Marşı’nın kabulünün yıldönümlerinde yaptığı, ulusal basın yayın organlarında da yer alan programlar dikkatleri Taceddin Dergâhı’na çekti. Bu gelenek 44 yıldır devam ediyor.
Elbette bu gerçeği en iyi bilenlerden biri de araştırmacı-yazar, bürokrat, TYB Genel Başkanlığı görevinde iki dönem bulunan Dr. Nazif Öztürk’tür.
Türk vakıf medeniyeti ve vakıf müesseseleri konularında yaptığı önemli araştırmalar, sunduğu bildiriler ve yazdığı kitaplarla tanınan Dr. Nazif Öztürk, şimdi de uzun yıllar üzerinde çalıştığı “M. Âkif’in İstiklal Marşı’nı Yazdığı Mekân TÂCEDDİN DERGÂHI” isimli kitabını yayımladı.
Hece Yayınları arasından çıkan eser sunuş, giriş, iki kısım ve altı bölümden oluşuyor.
Öztürk sunuş yazısında TYB’nin Tâceddin Dergâhı’na olan ilgisinden söz ederken şu ifadelere yer veriyor:
“Türkiye Yazarlar Birliğinin millet hayatında hassasiyet gösterdiği temel meseleler vardır. Vatan, bayrak, bağımsızlık, hürriyet, kahramanlık, iman, din, sanat, estetik gibi konu ve kavramlar bunlardan bazılarıdır.
TYB ilkeli bir duruş sergiledi
Bu kavramların yoğun bir şekilde birlikte kullanıldığı temel metinlerin başında İstiklâl Marşı gelmektedir. İstiklâl Marşı, yedi düvele karşı ölüm-kalım mücadelesi veren bir milletin/medeniyetin en özlü, en yoğun bir şekilde ortaya konulduğu kimlik oluşturan müstesna bir metindir.
Doğru sözün, sırat-ı müstakim üzere olan, özü-sözü bir, yüce gönül sahibi bir sadırdan zuhur etmesi, onun değerini daha da artırmaktadır. Gönüllerden gönüllere akarak sadırlarda temerküz etmiş bir duygunun yazıya dökülerek kayda geçirilmesi, o eserle birlikte müessirini de öne çıkarmaktadır.
Kahir ekseriyetle bir milletin çok değer verdiği İstiklâl Marşı’nın güftesine, cephelerde cereyan eden kurtuluş mücadelesinin kan ve barut kokan hararetini derinden hisseden ve hissettiren müellifine, hatta yazıldığı mekâna karşı hadsizliğe tevessül eden bir kesim de varsa; ilkeli duruş sahibi yazar, sanatçı, ilim adamı ve münevverlerin bir araya gelerek 1978’de kurduğu Türkiye Yazarlar Birliğinin bu olup biten olaylara karşı duyarsız kalması elbette mümkün değildi.
Türkiye Yazarlar Birliği kuruluş tarihinden itibaren bu hassasiyetle İstiklâl Marşı’nın TBMM’de millî marş olarak kabul edildiği 12 Mart 1921 yılının sene-i devriyelerinde ve güfte yazarı Mehmet Âkif Ersoy (1873-1936)’un ölüm tarihi olan 27 Aralık günlerinde, başta İstiklâl Marşı’nın yazıldığı mekân olmak üzere, değişik mahfillerde toplantılar, bilgi şölenleri, anma programları düzenledi.”
Öztürk binlerce belge ve tarihi vesikayı inceledi
"Tâceddin Dergâhı” ile ilgili oldukça derin, geniş ve detaylı araştırmalar yapan Dr. Nazif Öztürk bu çalışmalarında Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, Ankara Şer’iye Sicilleri, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile Milli Savunma Bakanlığı arşivleri, yazma, araştırma ve inceleme eserler başta olmak üzere çok sayıda belge-tapu kaydı ve tarihi vesikaları büyük bir titizle incelemiş.
Öztürk giriş bölümünde kitabı yazma nedenleri arasında şu ifadelere de yer veriyor:
“Gerek konuyla ilgili kalem oynatan insanların birbirinden apararak ortalığa saçtıkları yanlış verileri tashih etmek, gerekse el atılmamış hususların ayrıntısına girerek yeni nesilleri kavram kargaşasından kurtarmak, basılmamış tebliğleri kayda geçirmek ve bildiri kitaplarıyla sınırlı kalan bilgileri daha geniş çevrelerle buluşturmak, tebliğlerin sunuluş tarihinden sonra elde edilen yeni verilerle yazdıklarımı tashih ederek okuyucuları yanlış bilgilerden kurtarmak ve harcanan mesailer ve verilen emekleri yeni bir üslupla kitaplaştırarak kalıcı hâle getirmek gibi düşüncelerle bu kitap tedvin edilmiştir.”
Eserin arka kapak da ise okuyuculara eser hakkında şu bilgiler veriliyor:
“Tâceddîn-i Velî’nin gerçek adı, hangi tasavvuf ekolüne mensup olduğu, seyr-i sülûkunu hangi mürşidin irşadı ile tamamladığı ve Ankara’ya hangi tarihte geldiği hususları başta olmak üzere, bu zamana kadar yeterli araştırma yapılmadan; vakfiyeler, risaleler ve divan gibi temel kaynaklara ulaşılmadan kaleme alınan ve yayımlanan resmi (eski eser tescil fişi dahil) ve özel bütün yazılar; üzülerek ifade edelim ki, türbe kapısı üzerinde bulunan kitabenin yanlış okunmasından başlayarak,
Tâceddin Külliyesi’nin ilk yapılış tarihi, mimarî özellikleri, yerleşim planı, yapıda kullanılan malzemenin cinsi, türbede istirahat eden zevattan hangisinin baba, hangisinin oğul olduğu, gerçek hazirenin yeri ve günümüzde mevcut olmayan bu hazirede kimlerin medfun bulunduğu, caminin kıble cihetinde yer alan kabirlerin gerçek mahiyetinin nelerden ibaret olduğu; Mehmed Âkif Ersoy’un içerisinde İstiklâl Marşı’nı yazdığı ve hâlen kültür evi/müze olarak kullanılan Kasr-ı Ebniye/selamlık binasının ne zaman ve hangi amaçla inşa edildiği ve imam meşrutası/lojmanı olmadığı konularına kadar, kamuoyu ile paylaşılan bilgilerin hemen tamamı ıslaha muhtaçtır.”
Selçuklu ve Osmanlı şehirlerine mekân, insan ve inanç üçgeninde maddi-manevi önemli değerler katan vakıfların tarihi, hizmetleri, günümüze kadar gelen etkileri başta olmak üzere vakıf konusunda uzman olan Dr. Nazif Öztürk bu eserinde de “Taceddin Dergahı” nın tüm bilinmeyenlerini gün yüzüne çıkarmış.
M. Akif’in İstiklal Marşı’nı Yazdığı Mekan Tâceddin Dergâhı / Nazif Öztürk / Hece Yayınları / Yayın Tarihi: 20.03.2023 / Sayfa Sayısı: 312 / ISBN: 9786258162738
Mahmut Erdemir
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.