-Ruzname; Kelime Günlüğü’nden-
Dil dedik, hâl dedik, kâl dedik, had dedik, hudut dedik…
Edebi tam tekmil anlatmaya yetmezdi hiçbiri… Bu sebeple edebin duymak ve fark etmekten çok idrak edilesi ve hâlde nüksedesi bir mesele olduğunu söyleyip bir virgül koymuştuk.
Edep, mekânla da son derece iç içe bir mesele. Özellikle Doğu medeniyetlerinde mekânın hayattaki değerine dair bilinç daha erken yerleştiğinden belki edep meselesi de mekânlara has adabın vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiş. Özellikle selamlaşma ve sesin yüksekliğini ayarlamada mekânlarla özdeş bir adap silsilesi oluşmuş.
Gün içindeki mekânlarla ilişkimiz salgınla kısıtlamaya uğradığından beri, mecburiyetler ölçüsünce mekânlarla muhataplıkta azalma söz konusu. Normalleşme evresine geçmemize rağmen çocukların birçoğu hâlen okula gidemiyor. Bazıları hâlen işlerini evden yürütüyor. Genel duruma bakarsak, neredeyse yerleşik “ev hâli”nden henüz tam çıkmış değiliz. Normalleşme bütünüyle gerçekleşse de biliyoruz ki ev ziyaretleri ve kimi toplanmalar için çok erken. Evlerimiz ev ahalisi dışında neredeyse hiç ziyaretçi ağırlamadığından bu yana mekân algımız da o doğrultuda değişmiş olmalı.
Ev kendimizi hapsettiğimiz, ihtiyaçlarımıza cevap verecek malzeme depolaması gereken bir sığınak oldu her şeyden önce. Normal zamanların paylaşımlarından yoksun. Kalabalık ağırlayamaz hâlde. Bu da bize başka düzen getiriyor. Ev mahremiyetini başkalarına göre düzenleme konusunda rahatız. Evi ya da kendimizi derli toplu tutmada, buna dair sınırları belirlemede bir acelemiz yok. Bu biraz şöyle bir şey: Sanal ortamda ihtiyaç duyulmayan fiziksel düzenlemelere, artık en çok zaman geçirilen evlerde de pek ihtiyaç duymuyoruz. Sanal dünyanın bize sunduğu hücreye indirgenmiş bireyselleşme evde de mümkün. Ruberu iletişim de mecburiyet ölçüsüne göre. İnsanlarla yan yana olmamak, onlarla bir arada bulunmamak için özel çaba gösteriyoruz.
Bu uzayan tekilleşme ve uzaklaşma döneminde edebin ve adabın yitiminde gelinen noktayı, bunun kitle yansımalarını hayat akışında fark etmemiz zorlaşıyor. Ancak bakıyoruz ki sanal dünyanın sınırsızlığında artarak devam eden bir çözülme var. Bu en çok görsel paylaşımlarda kendini gösteriyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.