İbrahim Kiras'tan: Türk meselesi

İki görüş var demiştik. İkinci görüş Türk kimliğini etnik aidiyet olarak değil etnik kimliklerin tamamını kapsayan bir “üst kimlik” olarak anlamayı öngörüyor. Tarihçiler, sosyologlar, siyaset bilimciler de “millet” kavramını böyle anlıyor zaten.

Çoğunluğun görüşü de bu. Ama “Türk ırkçılığı” veya “Kürt ırkçılığı” davası güden marjinallerin sesleri daha fazla çıktığı için, üstüne üstlük popüler aydınlarımızın da büyük bölümü her nedense bu görüşü desteklediği için Türk kimliğinin etnik aidiyet ifade ettiği görüşü daha popüler görünüyor.

Üst kimlik anlayışının böyle bir sorunu var. Buna ilaveten cumhuriyetin kuruluşundan sonra Türk adlandırmasının resmi ideoloji elinde “etnik aidiyet” ifadesine dönüştürülme çabasının kalıntıları da ayrı bir sorun.

Çünkü ne “Türk ırkçılığı” ne de “Kürt ırkçılığı” davası güdenler, hatta ne de Kemalist/Ulusalcı etiketi taşıyanlar şunu anlamıyorlar: Cumhuriyetin kuruluşunda bütün etnik kimliklerin inkâr edilmesi gerektiği için Türk kimliği bir etnik kimliğe indirgendi.

O dönemde “Hayır, millet kimliği farklı etnik aidiyetlerin ortak kimliğidir” denmiş olsaydı, bu durumda “bu farklı etnik aidiyetleri bir araya getirip bunlardan ortaya bir millet çıkaran şey nedir?” sorusuna cevap verilmesi gerekecekti.

Cumhuriyetin laikleştirme politikaları böyle bir sorunun sorulmasına müsaade edemezdi. Çünkü farklı etnik aidiyetleri bir millet kimliği altında bir araya getiren şey din birliğinden başka bir şey olamazdı.

Millet tanımındaki problemin böyle bir temeli var. Bunu göz önünde tutmaksızın bugünkü kimlik tartışmalarını ne anlamak ne de çözmek mümkün olabilir.

***

Bugüne gelecek olursak... Belirli bir dönem boyunca etnik kimlikleri inkâr edildiği için devlete veya rejime karşı kızgınlık duyan ama etnik aidiyetlerini ortak millet kimliğinden ayırmayan Kürtler var bir tarafta. Diğer tarafta “Kürt ulusu” inşasından söz eden, yani Kürtleri mevcut millet bütünlüğünden ayrıştırmayı hedefleyen Kürtçüler var.

Şimdi... Kürt meselesinin çözülmesi veya Kürt taleplerinin karşılanması başka bir şey, Kürt ayrılıkçılığına yüz vermek bambaşka bir şey. Bu ikisini ayıran turnusol kâğıdı işte bu millet kavramı.

14.07.2011 Star Gaz.