Bu hususta ABD’nin politika değişikliğindeki samimiyeti: 1. İsrail’in 67 sınırları öncesine çekilmeye mecbur kılınması; 2. Filistin-İsrail’in bir kez daha masaya oturması; 3. Türkiye üzerinden İsrail’in baskı altına alınmaya çalışılması (Davos-One Minute ve Mavi Marmara krizleri örnekleri başta olmak üzere) gibi sinyaller-mesajların yanında, Obama’nın İsrail’i ziyaret etmemesiyle de teyit edilmeye çalışılmaktaydı.
Dolayısıyla, Obama’nın ikinci Başkanlık döneminde ilk ziyaretini İsrail’e gerçekleştirecek olması fazlasıyla anlamlı. Buna göre ilk etapta akla gelen hususlar şunlar: 1. Seçim sürecinde aldığı yüzde 70’lik Yahudi oyundan dolayı “teşekkür” borcunu ödüyor; 2. İçeride Yahudi lobisinin baskısına daha fazla dayanamadı ve dolayısıyla İsrail’le buzları eritmek istiyor; 3. Bu bağlamda İsrail’in güvenliğine olan bağlılığını “gönül”den teyit için gidiyor; 4. ABD, Ortadoğu’da yeni bir politika değişikliğine gidiyor (ki bu husus özellikle Türkiye ve Yeni Ortadoğu’nun inşa sürecinde ABD sonrası İsrail açısından yeni bir rol demektir); 5. Laftan anlamayan Netanyahu ve ekibine bir de Tel Aviv’den mesaj vermek istiyor.
Açıkçası, yukarıdaki hususların hepsi bir şekilde bu ziyarette yer bulmuş vaziyette. Şöyle ki; “Filistin Barış Planı” olmadan İsrail’e gitmeyi stratejik bir hata olarak değerlendiren Obama, böyle bir plan halen açıklanmamış olmasına rağmen bu ziyareti gerçekleştiriyor. Dolayısıyla daha öncesinden ortaya koyduğu duruşta bir geri adım söz konusu ki, bu husus ABD dış politikasındaki tutarsızlık ve güvenirlilik sorunu boyutuyla başta Türkiye ve Mısır olmak üzere, ilgili ülke ve tarafların dikkatinden kaçmayacaktır.
Bir diğer husus ise, İran’a verilen gözdağıdır. Burada, Obama’nın İsrail’in 1990’lı yılların başından bu yana dillendirdiği İran’a askeri müdahale/operasyon seçeneğini ön plana çıkartan bir ifadeyi kullanmış olması önemli. Özellikle de, “İran bir yıldan önce o silahı yapamaz” sözüyle İran krizinde olası bir operasyona/müdahaleye yönelik bir tarih ortaya koymuş olması dikkat çekici. Obama, bu sözü ile bir taraftan Yahudi lobisi ve İsrail’i rahatlatmak isterken (ya da üzerindeki baskıyı azaltmaya çalışırken); diğer taraftan, kendisini bağlamış durumda. Dolayısıyla, en azından bir yıl sonrasına ABD’nin İsrail’i dizginlemesi o kadar kolay olmayacaktır. Bu da Obama açısından bir diğer geri adım olarak kabul edilebilir.
Son bir husus ise, Türkiye-İsrail krizinde Washington’dan kararlı bir irade ortaya koymayan Obama’nın şansını bir de Tel Aviv’den denemesidir ki, bu hususun kendisi bile başlı başına ABD yönetiminin içeride Yahudi lobisi ve dışarıda İsrail karşısında karşı karşıya kaldığı durumu resmetmesi açısından oldukça önemlidir.
Sonuç olarak, Netanyahu ve ekibinin tekrar seçilmesini engelleyemeyen Obama yönetimi (her ne kadar yeni hükümetin kuruluş aşamasında vaziyeti kurtarmaya yönelik bir takım çıkışlar yapmış olsa da), gelinen aşamada “İsrail’in gazını almaya” yönelik olarak lanse edilen bu ziyareti ile bölgede yeni gaz birikimlerine yol açmaya başlamış bulunmaktadır ki, Ankara’da son dönemde kendisini göstermeye başlayan sancıların bir nedenini de bu husus oluşturuyor olsa gerek. Siz ne dersiniz?
18.03.2013 Milli Gazete
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.