Mustafa Uçurum: Ağustos 2023 Dergilerine Genel Bir Bakış-1

Hece’den Mitoloji Özel Sayısı

Hece dergisi geleneği bozmadı ve yine yaz aylarımızı şenlendirecek bir özel sayıyı edebiyat dünyasına kazandırdı. 820 sayfalık bir arşiv var elimizde. Haziran ayından bu yana dönüp dönüp okuyorum. Konuyu tüm detayları ile ele alan ve her zaman başvurulacak kaynak bir eser okurları bekliyor. Mitoloji konusuna mesafeli olanların bu sayıdan sonra konuya hakimiyetlerinin artacağı muhakkak. Özel sayı ekibi şu şekilde duyrulmuş; “Özel Sayı Editörü Uğur Polat, Özel Sayı Editör Yardımcısı Merve N. Türksever, Özel Sayı Danışmanı Zeynep Sayın”

Editörlerden…

Uğur Polat ve Merve N. Türksever özel sayının giriş yazısını kaleme almışlar. Hem mitoloji hakkında hem de özel sayı içeriği hakkında detaylı bir yazı ile giriş yapıyoruz Hece’ye.

“Mitler, insanlığın tarihi ile yaşıttır. Bilgeliğin özünü oluşturan, insanlığın hayatı anlamlandırma, olayları açıklama ve yorumlama çabası ile ortaya çıkan mitler; insana, doğaya, evrene dair kültürel bir perspektif sunar. Bu nedenle mitler edebî, tarihî, felsefi, bilimsel, psikolojik, sosyolojik, antropolojik olmak üzere pek çok açıdan ele alınabilir. Mitlerin gerçekliği, gerçeklikle ilişkisi, evrensel olup olmadığı, bugüne ne söylediğine dair sorulara aranan cevaplar, insanın kendi serüvenini okumasına imkân sağlar. Hece dergisi olarak insanlık tarihi boyunca etkili olmuş mit kavramının hususiyetlerini gözler önüne sermek ve bugün bizler için ne anlam ifade ettiğini ortaya koymak adına disiplinler arası bir çalışma olan Mitoloji özel sayısını hazırladık.”

Yedi Bölüm, Söyleşi, Toplantı, Biyografi ve Bibliyografya

Mitoloji,  yedi bölümde ele alınmış.

I. Bölüm: Kavramsal Çerçeve, II. Bölüm: Mitoloji ve Edebiyat, III. Bölüm: Dünya Mitolojisi, IV. Bölüm: Türk Mitolojisi, V. Bölüm: Mitoloji Ve Sanat, VI. Bölüm: Mitoloji Ve Felsefe, VII. Bölüm: Mitoloji Ve Modern Zamanlar.

Prof. Dr. Fahri Işık ile Uygarlık Anadolu’dan Doğdu Kitabı Üzerine Söyleşi

Uğur Polat, Prof. Dr. Fahri ışık ile bir söyleşi gerçekleştirmiş. Söyleşiye, Işık’ın Uygarlık Anadolu’dan Doğdu kitabı kaynaklık ediyor. Eğitim hayatı, çalışmaları, arkeolojiye olan ilgisi, Anadolu, uygarlıklar gibi geniş yelpazeli bir söyleşi Hece okurlarını.

“Herkes 100 yıldır hep girlandlı lahit tipi Anadolu’dan geldi Roma’ya diye yazılır, söylenirdi. Ben onun öyle olmadığını, onun tersi olduğunu, Roma’nın kendine özel bir tiplemesi ve biçemi olduğunu, o tipleme ile Anadolu’nun doğrudan bir bağlantısı olmadığını ortaya koymaya çalıştım.”

“Antik Yunan” deyince Yunanistan’ı anlayacaksın. Yani benim geldiğim noktada o “Antik Yunana” Anadolu’yu karıştırmayacaksın, adaları karıştırmayacaksın. 1973’te Almanya dönüşü, Atatürk Üniversitesi bünyesinde bir Arkeoloji Bölümü’nü kurmakla görevlendirildiğim Erzurum’da 1980’li yılllara kadar öğrencilerime hep 200 yıl boyu tüm dünyaya ezberlettirenleri anlattım; “Anadolu Ege’si Doğu Yunan’dır” dedim. “MÖ 1200 dolaylarında Batı Anadolu Hellas’tan gelen Hellenler tarafından savaşla ele geçirildi, orada yaratılan Batı Uygarlığı bu nedenle bir Yunan uygarlığıdır” dedim.

“Anadolu Uygarlığı”, Bahadır Alkım hocamızın bir güzel deyişiyle, Paleolitik Dönem’den Hititlerin yıkılışına kadar varolan bir bütünlüğün, devamlılığın adıdır. Değişmezliğin adı. Ben bu devamlılığı Hitit’ten Demir Çağ içlerine genişlettim. Anadolu Bacıları; anaları Anadolu Ana Tanrıçası’nın düşünsel egemenliğinin Geç Neolitik’te başlayarak Roma Çağı sonlarına dek de resimsel olarak sürüşün adıdır.

Özel Sayıdan Örnek Yazılar

Ali Galip Yener – Edebiyat Eleştirisinde Mitos Teorisi Ve Anlatma Arzusu Üzerine

“Anlatma işinin, şimdi hakikat-sonrası denen ve kitle kültürünün etkisindeki çağda özünü muhafaza ettiğini ve modern ihtiyaçlarla şekillendiğini söyleyebiliriz. Teknolojik ilerlemenin ürkütücü, insanı insan kavramından uzaklaştırma ihtimalini içeren bir aşamasında, insanın anlatma, hâllerini paylaşma ve bütün insanlığı tehdit eden yapay zekâ teknolojisi, global ekonomik resesyon, çevre krizi vb.nin hakimiyeti altında hemcinsi ile iletişim kurma ihtiyacının arttığını da söyleyebiliriz. Anlatmak insanın kendisini tanıması, hayatın anlamını bulması ihtiyacını karşılar.”

“Mit kutsal bir öyküyü anlatır; en eski zamanda, ‘başlangıçtaki’ masallara özgü zamanda olup bitmiş bir olayı anlatır. Bir başka deyişle mit, Doğaüstü Varlıkların başarıları sayesinde, ister eksiksiz olarak bütün gerçeklik, yani Kozmos olsun, isterse onun yalnızca bir parçası olsun, (…) bir gerçekliğin nasıl yaşama geçtiğini anlatır. Demek ki mit, her zaman bir ‘yaratılış’ın öyküsüdür: Bir şeyin nasıl yaratıldığı, nasıl var olmaya başladığı anlatılır. (…) Mitler, kutsal (ya da doğaüstü) olan şeyin, Dünya’ya çeşitli, kimi zaman da heyecan verici akınlarını betimlerler. İşte Dünya’yı gerçek anlamda kuran ve onu bugün içinde bulunduğu duruma getiren de kutsalın bu akınıdır.”