• İstanbul 18 °C
  • Ankara 15 °C

Osmanlı'da Deprem Kitapları ve Resûl Mestî'nin "Siper-i Zelzele"si

Namık AÇIKGÖZ

6 Şubat günü Maraş-Hatay bölgesinde yaşanan şiddetli depremde yaşanan acı dolu günlerde, Ortadoğu’nun depreme en çok maruz kalan coğrafyasında depremle ilgili nelerin yazılıp çizildiğiyle ilgili bir araştırma yaptığımızda, bazı çalışmalara rastladık.
Osmanlı’da depremle ilgili olarak daha çok “hareket-i arz” başlığıyla risaleler var ama en önemlileri, Ahmed bin Recep, Gökmenzade Hacı Çelebi ve Resûl  Mestî’nin eserleridir.
Depremle ilgili Osmanlı devrinin ilk eseri, Ahmed bin Recep Konstantin’i’nin Risale-i Zelzele’sidir. Müellif, H 1132/1720’de 1719 büyük depremi vesilesiyle bu eserini yazmış ve II. Ahmed’e takdim etmiş. Bu kitap “öküz boynuzları üstündeki arz” şeklinde özetlenebilecek eski telakkilerin dinî ifadelerle tekrarından ibaret olup bilimsel bir bilginin üretilmediği metindir. Lemi Akın, İlk Müstakil deprem Kitabı: Risale-i zelzele” makalesi ile bu kitabı tanıtmıştır. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17072/178513)
Konuyla ilgili olarak yazılan ikinci eser ise Gökmenzade Hacı Çelebi tarafından yazılan, İşretnüma adlı eserdeki 1855 Bursa depremi ile ilgili kısmıdır. Gökmenzade, eserinde depremin civarda yol açtığı hasarları vermiş ama depremden korunmak için neler yapılması gerektiği konusuna girmemiştir. Orhan Bilgin, bu konuda bir makale yayınlamıştır (Gökmenzade’nin Deprem Risalesi, Dil ve Edebiyat Dergisi, C.1, S.2, s.1-32; İstanbul 2010)

Devamı: https://www.tarihistan.org/yazarlar/prof-dr-namik-acikgoz/osmanli-da-deprem-kitaplari-ve-res-l-mest-nin-siper-i-zelzele-si/10541/?fbclid=IwAR3xMjxfGz83eyYtG9BKiDTaCzdkKeVr3JVuaO_gtSIhFFVkVUwWRSYxL_s

Bu yazı toplam 126 defa okunmuştur.
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim