Rasim Özdenören'den: Mazimizden bir politikacı tipi

Öyleyse, bu politikacı tipi, bu ikinci türden başarıya nasıl ulaşıyor? Bunun bir yolu şarlatanlıktır, bir yolu da şantajdır.

Şarlatanlık, bilmediği halde bilir görünmesini başarabilmekse, bu politikacının zahirdeki "bütün başarıları" bir şarlatanlıktan ibarettir diyebiliriz. O, hayat pahalılığı ile başa çıkamaz, gelir dağılımındaki dengesizliği gideremez, sosyal adaleti sağlayamaz, fırsat eşitliğini yaygınlaştıramaz; fakat bütün bunları yapmış gibi gösterebilir. Nasıl? Kaybolan eşeği semersiz buldurmak suretiyle... Bu durum da, zaten şarlatanlıktan başka bir şey değildir.

Şarlatanlığın öteki adı da yalancılıksa, bu politikacı bu yönden de kusursuzdur. Yalancılık bu politikacının günlük gıdası haline gelmiştir. Yalancılık onda sadece vaatlerinde durmamak biçiminde or-taya çıkmaz, fakat bizatihi yalan söylemek biçiminde de tecelli eder. Yalan, bu politikacının temel gı-dasıdır. Yaptığına yapmadım, yapmadığına yaptım; söylemediğine söyledim; söylediğine söylemedim demek, o an için işine geliyorsa, bu iddiaları ileri sürmekte tereddüt etmez. Gözünü kırpmadan yalan söyler. Sık sık başına gelen "sürçü lisan"ın bir izahı da onun yalancılığında aranabilir.

Bu politikacının öteki silahı şantajdır demiştik. Şantaj, başkalarının suçunu ve yüzkarasını ortaya çıkarma tehdidi ile bundan kaçınmak isteyenlere gözdağı vermektir. Bu yüzden o, kendisi hakkında ileri sürülebilecek bazı soruşturma iddialarını şantaj kullanarak bertaraf edebilir. Bu da bir başarıdır. Ama bu başarı üretici, meyve hâsıl edici bir başarı değildir. Bu politikacı, hayatının her safhasında şantaj yapabilmek için, mesaisinin önemli kısmını başkalarının ayıbını aramakla geçirir.

Bu politikacı tipi, modern zamanların ürünüdür. Fransız İhtilâli ile örneklerini vermeye başlamıştır. Günümüzdeyse bütün ülkelerde en yaygın ve salgın tip haline gelmiştir. Bizim tarihimizde de Tanzimat'tan bu yana ortalarda gözüken başat politikacı tipi budur. Günümüz Türkiye'sinde de bu kifayetsiz, dirayetsiz, basiretsiz, beceriksiz fakat aynı zaman-da muhteris, çıkarcı, namert politikacı tipini teşhis etmek zor değildir. Bilakis kolaydır. Geçtiğimiz yüzyılın son on yılına bakmak yeterli sayılabilir...