Türk Edebiyatında Şiirin Dünü Bu Günü Yarını Sohbetler I

Bilal CAN

Arapça şˁr kökünden gelen şiˁr شعر "sezgi, ilham, ilhama dayalı ifade" olarak tanımlanan bir anlama sahip. Nişanyan ise İbranice şrr kökünden gelen şīr שִׁיר "1. dizi, zincir, gerdanlık, 2. manzume, şarkı, şiir" sözcüğü ile eş kökenli görmektedir bu kavramı. Yaşar Çağbayır, Büyük Türkçe Sözlük'te şiiri; 1. İnce bir duyguya sahip olma. 2. Düz yazıya karşıt olarak zengin sembollerle, ritim ve ses uyumları ile süslenmüş yoğun duygu ve heyecan yansıtan dizeler halinde süslenmüş edebî anlatım biçimi. 3. Bir dönemin ya da bir şairin bu sanatı kullanma biçimi. 4. Şiir türü. 5. Dizeler halinde oluşturulmuş fazla uzun olmayan eser; manzume. 6. Mecaz. Şeklinde tanımlamıştır. TDK Sözlüğünde ise şiir; 1. isim, edebiyat Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan, hece ve durak bakımından denk ve kendi başına bir bütün olan edebî anlatım biçimi, manzume, nazım, koşuk. 2. isim, mecaz Düş gücüne, hayale, imgeye, gönle seslenen, anı, duygu, coşku uyandıran, etkileyen şey. Şeklinde tanımlanmıştır. Dünya literatüründe de şiirin ne olduğu hususunda birçok tanımlama mevcuttur. Bunların en başında Aristo'nun Poetika adlı eseri gelmektedir. Bildiğiniz gibi Poetika, Aristo'nun şiir sanatı üzerine bir incelemesi olarak adlandırılmaktadır ve bu adlandırmadan sonra yapılan bütün şiir çalışmaları peotik çalışma adı altında literatüre girmiştir. Tarihte şiir sanatı özelinde yapılmış ilk çalışma olan bu eser, kendisinden sonra yapılacak bir çalışmaya da örnek olmuştur. Aristo, bu eser özelinde şiire baksa da genel olarak sanat alanına dair düşüncelerini de paylaşmış ve şiiri de sanatın bir kolu olarak aktarmıştır.

Ben konuyu şimdi başka bir yazar özeline çekerek şiirin ne'liği konusunu biraz daha genişletmek istiyorum. 19. Yüzyıl entelijansiyası arasında önemli bir yere sahip olan İngiliz filozof John Stuart Mill'in What is Poetry? Adlı çalışmasına dikkat çekmek istiyorum. 

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/turk-edebiyatinda-siirin-dunu-bu-gunu-yarini-sohbetler-i-k5596.html