24 Ocak 2020 tarihinde TYB Genel Merkezi’nde TYB Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan’ın açılış dersiyle başlayan Kutadgu Bilig okumaları, 31 Ocak 2020 tarihinde eğitimci-yazar Rana İslam Değirmenci’nin koordinatörlüğünde TYB Ankara Şubesi’nde yüksek katılımla devam etti.
“Rabbin adıyla oku” hakikatini hatırlatan Rana İslam Değirmenci ilk dersi “İnanıyoruz ki, gören, hisseden ve oku emrine baş koyanlar bugün burada Kutadgu Bilig okumalarında bir araya geldi. Her birimizin dileği okuma üslubu içinde okuyabilme, anlayabilme erdemine erebilmektir. Bize insan olma erdemini bin yıldır aynı tazelikle anlatan Kutadgu Bilig eseri okumalarımız hayırlı olsun” temennisiyle başladı.
Program hakkında da bilgi veren Değirmenci, 24 Ocak 2020’de açılış dersiyle başlayan Kutadgu Bilig okumaları kursunun 56 saat süreceğini ve 5 Haziran 2020 tarihinde yapılacak final dersle sona ereceğini söyledi. Dersler her Cuma saat 18.30’da TYB Ankara Şube’de gerçekleştirilecek.
Okumanın önemi üzerinde duran Değirmenci, Kutadgu Bilig metin inceleme, temel hedef ve amaçlar, okumalarda kullanılacak kaynaklar, okuma yöntemleri ile Kutadgu Bilig eseri ve yazarı Yusuf Has Hacip hakkında genel bilgiler verdi.
Kutadgu Bilig okumalarının en temel amacının eserin yazıldığı kültürel, sosyal, siyasi ve ekonomik ortam, eserin müellifi Yusuf Has Hacip, eserin Türk-İslam edebiyatı içindeki yeri, değeri ve önemi, Müslüman Türklerin aile hayatı ve sosyal hayatı, Karahanlı devleti özelinde Türk-İslam devletlerinin siyasi ve sosyal yapıları, ahlaki ve tavsiyelerin değer ve önemi hakkında bilgi edinmek olduğunu anlatan Rana İslam Değirmenci, “56 saatte eserin Türk-İslâm kültürü içerisindeki ahlaki, siyasi ve edebi açılardan kurucu metinler arasında olduğunu örneklerle açıklamaya çalışacağız” dedi.
Kutadgu Bilig okumalarına notlar alarak, tartışarak, alıntılar yaparak ve tefekkür ederek devam edeceklerini anlatan Rana İslam Değirmenci okuma noktasında önemli rol modelin Mehmet Âkif Ersoy olduğunu söyledi ve Cemal Kutay ve Ömer Rıza Doğrul’un ağzından Ersoy’un okuma yöntemlerini şöyle anlattı “Kitabı önce toptan, sonra altını çizerek, sonra tenkit ederek okur, dördüncü okuyuşta intihaplarını yapardı. Az eseri çok okurdu. Okurken de yazarken de başının bütün melekeleriyle çalışkandı. Okudum demesi anladım demekti. Okuduğu her eseri birkaç kere okumaktan çekinmez. İyice anlamadığı her noktayı erbabına müracaat ederek layıkıyla anlamadan eseri bırakmazdı. Âkif, hayatın çeşitli dönemlerinde erbabından bazı eserleri okuduğu gibi kendisi de yetişme kabiliyeti gördüğü gençlerle ilgilenmekten geri durmamış, onlara bazı kitapları okutmuştur. Âkif aynı zamanda okutan okuyucudur. O, şahıs olarak bir bilgi taşıyıcısı ve aktarıcısı değildir yalnızca. Bir şair ve sanatçı duyarlığına sahiptir aynı zamanda”
Eser hakkında bilgi vermeye devam eden Değirmenci, şunları söyledi “İslami dönem Türk edebiyatının ilk eseri olan Kutadgu Bilig, 11. Yüzyılın başlarında Balasagun’da doğmuş olan Yusuf Has Hacip’e aittir. Balasagun’da yazmaya başladığı Kutadgu Bilig adlı kitabını 1069 yılında Kaşgar’da tamamlayarak Karahanlı hakanlarından Tabgaç Buğra Han’a sunmuştur. Eserin temelinde kamil insan kavramı yatmaktadır. Özellikle insanı geliştiren ve güçlendiren faziletler dikkat çeker. Bilgi edinmek, okumak, güzel yazmak, çeşitli bilimlere sahip olmak, sevilen milli sporlara ve maharetlere değer vermek başta gelir. Bir yönü ile bir nasihatname bir yönü ile de bir siyasetname karakterindedir.”
Kitabının anlamının “mutluluk veren bilgi” anlamına geldiğinin altını çizen Değirmenci “ Kitabın adı mutluluk veren bilgi anlamına gelmektedir. İnsanı her iki dünyada gerçekten kutlu olmak ve mutlu yaşamak için gerekli yolu göstermeyi amaçlayan kitap, Hakaniye lehçesi ve aruz vezni ile yazılmıştır. Eserde adaleti, aklı, saadeti ve devleti temsil eden dört kahramanın çevresinde gelişen olaylarla yazar, devlet idaresinin ve sosyal düzenin nasıl olması gerektiğini anlatır. “şeklinde konuştu.
Kutadgu Bilig’de adaleti temsil eden Kün Togdı(hükümdar), bahtı, talih ve ikbali temsil eden Ay Toldı(vezir), akıl ve anlayışı temsil eden Öğdülmüş(vezirin oğlu) ve dünya işlerinin sonunu temsil eden Odgurmuş(vezirin kardeşi) olmak üzere dört büyük kahramanın yer aldığını anlatan Değirmenci, “Eski Türk ahlak ve devlet telakkisi ile İslami itikadı birleştiren nasihatname ve siyasetname mahiyetinde didaktik bir eserdir. Mesnevi nazım şekliyle yazılan esere Allah’a hamd ile başlamış, Hz. Peygamber ve Dört Halife övgüsünden sonra bahar tasviri ve hükümdarın methine yer verilmiştir. Yedi yıldız ve on iki burç değerlendirildikten sonra “bilgi, dil ve iyilik’ konuları üzerinde durulmuş ve kitabın adı ve manası açıklanmıştır.” dedi.
Dersin işleniş şekli hakkında bilgi veren Değirmenci, “ Kutadgu Bilig okumasını, şerhler yaparak, kavramları açıklayarak, kavramları karşılaştırarak, sosyolojik analizler yaparak, metnin yazılma şartlarını inceleyerek, imgelerin anlaşılmasını sağlayarak, aynı dönemde yazılan eserlerle mukayese ederek, eserin derinlerde ne anlattığını tefekkür ederek ve ne dersler çıkarabiliriz noktasında muhakeme yaparak gerçekleştireceğiz. Dersleri öğrenci merkezli ve aktif yöntemler kullanılarak gerçekleştireceğiz. Soru cevaplar yapacağız. Uzman konuşmacılardan yararlanacağız.” dedi.
Değirmenci ilk dersi şu sözlerle tamamladı “İnsanı kâmil olma yolunda iki cihanda mutlu olmanız dileğiyle hepinize hayırlı ve uğurlu okumalar diliyorum”
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.