“Uluslararası Dil Çalışmalarında Yeni Yönelimler Sempozyumu” devam ediyor

Programın açılışında bir konuşma yapan Türkiye Yazarlar Birliği kurucu ve şeref Başkanı D. Mehmet Doğan “Dil konusu her şeyin esası. Çünkü insan dille kaim. Dil yoksa insan yok. İnsana verilmiş çok kıymetli ve onun var oluş alametlerinden biridir.  İnsan dil öğrenmeye kabiliyetli yaratılmıştır. İnsan kelimelerden örülmüş bir dünyada yaşar. İnsanın hayatı anlama ve anlatma macerasıdır. Bu da dille olur. Dil meselesi biz de maalesef farklı bir mecrada yürümüştür. Bunun üzerinde ne yazık ki bunun üzerinde ciddi olarak düşünülmemiştir. Yani  dilimizin gelişim seyrinde bir sekteye uğradığını, o  sekteye uğrayıştan sonra bir takım problemlerin ortaya çıktını ve bugüne kadar da meselenin çözülemediğini söylemek durumundayım. Tirent değişmediği halde bizim dilimiz  farklı karşılıklar bulmak zorunda kalıyor? Bunun cevabını bulmak zorundayız. Maalesef dil inkılabı bize anlatıldığı gibi Türkçenin gelişmesine hizmet eden hareket olmamıştır. Ben bunun üzerinde çok uğraştım, dil inkılabının 90 yılı dolayısıyla bir kitap da yayınladım, dil inkılabı nasıl, hangi şartlarda yapıldı bunun içinde ilmin payı neydi tüm bunların üzerinde ayrıntılı olarak durdum.” diye konuştu.

TYB Genel Başkanı ASBÜ Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan’da yaptığı konuşmada “Dil konusu, bizim de tabii felsefede en temel konumuz, en temel problem alanımız. Mükerrem bir varlık olan insanı herhalde en farklı kılan diğer varlıklardan yönü, dil sahibi olması gerek. Tabii dil söz konusu olunca, kaçınılmaz olarak düşünce de söz konusu oluyor. Dolayısıyla insan, varlıklar içerisindeki en gelişmiş, en yüce varlık olmayı düşünen ve konuşan varlık olmasıyla elde ediyor az önce Mehmet Doğan ağabeyin ifade ettiği gibi. Yüce kitabımızda, Kur’an-ı Kerim’de, insana eşyanın isimlerinin öğretilmiş olması aslında insanın dil sahibi olması ve adlandırma yapıyor olması. İnsanın zaten üstünlüğü de burada başlıyor idi. Tabii yine Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah Rum suresinde 22’nci ayeti kerimede dillerin ve renklerin çeşitliliğini Allah’ın varlığının delilleri olarak ifade ediyordu.” dedi.

Genel Başkan Arıcan sözlerini şöyle sürdürdü: Kutsal kitaplarda önce söz vardı kelam dediğimiz, Kelimetullah, Kur’an-ı Kerim’in diğer bir adı da Kelimetullah’tır, Allah’ın sözüdür. Platon, logos kavramını çok önemser. Logos, kelamdır, sözdür, her şey buradan başlar. Tabii talebesi Aristo, dille düşünceyi irtibatlandırır ve mantık dediğimiz ilim, yani düşünmenin ve konuşmanın, dilin bir sisteme bağlanması ve bunun bir düzen içerisinde kurumsallaşması mantık ilmiyle ki zaten nutuktan geliyor, o da konuşmadan gelen bir kavram. Farabi’nin bizim düşünce geleneğimizde ilimler sınıflamasında İhsaü’l-Ulum adlı eserinde ilmin kapısını dille başlatır. Önce dil öğrenecek, sonra mantık, sonra talimi ilimler, sonra metafizik ilimler, daha sonra medeni ilimler diye devam eder. Ama dili o kadar önemser ki dil olmadan hiçbir ilmi çalışmayı yapamazsınız, hiçbir öğretim başlamaz. Tabii bu X-Y-Z dili değil. Dil, dil öğrenimi Farabi’nin burada önemsediği.

Tabi felsefi açıdan baktığımızda Descartes’tan Spinoza’ya, Heidegger’den Wittgenstein’a kadar dilin kökeni, dil varlık ilişkisi, dil düşünce ilişkisi, dil felsefeleri çok uzun tartışmaların yapıldığı konular, derin tartışmaların yapıldığı konular. Tabi zaman zaman bunlarla ilgili belki sempozyumlar, paneller yapılıyor, ancak bugün burada icra edeceğimiz dil sempozyumumuz, dil çalışmalarına ilişkin yeni yönelimler, çalışmalara ilişkin bu sempozyum belki de bir başlangıç olarak bundan sonrasında daha kapsamlı bu çalışmaların tamamını himaye eden bir faaliyete dönüşebilir diye düşünüyorum, bunu bir başlangıç olarak kabul ediyoruz, belki dil bağlamında ilk diyebiliriz.”

Sempozyumun açılışında ASBÜ Yabancı Diller Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmail Çakır ve TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Bilal Çakıcı da birer konuşma yaptılar.

İki gün sürecek sempozyumda, “Türkiye’de Dil ve Çeviri Çalışmaları”, “Farklı Disiplinler Açısından Dil Tartışmaları”, “Afrika, Dil ve Sömürgecilik” ve “Yabancı Dil Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar”, “Türkiye'de ve Dünyada Yabancıların Türkçe Öğrenim Süreçleri” başlıklar altında Türkiye'de ve dünyada dil ve çeviri çalışmaları, dijital dünyada dil, düşünce ve bilimde dilin önemi gibi konularının kapsamlı olarak tartışılıp, değerlendirilecek.

Dil alanında çalışan bilim insanları, sözlükçüler, akademisyenler ve öğrencilerin büyük ilgi gösterdikleri program ASBÜ YouTube kanalında canlı olarak yayınlanıyor.

https://www.youtube.com/watch?v=uLeeePnW3hc