• İstanbul 19 °C
  • Ankara 21 °C

Yusuf Turan Günaydın: Âkif’in Maarif Yazıları

Yusuf Turan Günaydın: Âkif’in Maarif Yazıları
Kavâid-i Edebiyye adlı sadece bir forması basılabilmiş eserinde Âkif’in bir edebiyat öğretmeni olarak önem verdiği konuları ve bu konulara yaklaşımını açıkça görebiliriz.

 Ne yazık ki basımı yarım kalmış bu eserin ikinci ve sonraki formaları basılamamıştır. Eseri, ilk formadaki gidişata uygun yazılarını bir araya getirerek yayına hazırlamıştık.

Kavâid-i Edebiyyeʼnin tekmil edilmiş bu basımında ilk bölümü edebi eserlerde plan, icad, mevzu, muhayyileyi işletmek, ahenk, inşad, tasvir, teşbih, “intikad” ve “tenkit” farkı gibi konular teşkil etmiş; ikinci bölümünde – Âkif’in en çok önem verdiği maarif meselelerinden olan- dil (lisan) konuları ele alınmıştır: “Dilin tasfiyesi”, “maarif lisanı”, “lisan dersleri”, “mekteplerde Fransızca”, “Ameli İlmihal” adlı bir ders kitabının öne çıkan özellikleri, Arapçadan Türkçeye üç lügat kitabı gibi aslında bugün de önemini koruyan konuları işlediği yazıları bu bölümde toplanmıştır. Üçüncü bölümde ise Arap, Acem, Batı ve Türk Edebiyatı metinleri, şair ve yazarları üzerinde durduğu yazıları bir araya getirilmiştir.

“Lisanın tasfiyesi” başlıklı makalesine sade lisan kullanmanın önemi üzerinde durmuştur. “Maarif Lisanı” başlıklı makalesinde dil eğitimi alanında zamanın Maarif Nezaretine düşen görevleri hatırlatmış, Ameli İlmihalʼi tanıtırken ise din eğitimi konusunda örnek bir metnin nasıl olması gerektiğine işaret etmiştir. üç önemli lügatten söz ettiği yazısında ise sözlük kullanmanın önemini vurgulamıştır.

Âkif’in Çocuklarının Eğitimine Verdiği Önem

Nurettin Topçuʼnun, -son derece saygı duyduğu- Âkif’e yönelttiği nadir eleştirilerden birkaçı “Çocuklarının eğitimini ihmal ettiği” ve “Darülfünundaki derslerine genellikle girmediği” yönündedir. Hemen görüleceği üzere bu eleştiriler eğitim alanıyla ilgilidir. Topçu bu eleştirileri Mehmet Âkif (1. bs., 1970) adlı eserinde zikretmemişse de sohbetlerinde dile getirmiştir. Fakat bu hususlardan ilkini tahkik etmek istediğimizde dostlarına yazdığı mektuplara bakabiliriz. Bu mektupları okuduğumuzda ailesiyle, çocuklarıyla son derece ilgili bir Âkif karşımızda çıkmaktadır. İkinci husus ise Ömer Hakan Özalpʼın yayına hazırlayıp 2014 yılında bastırdığı Osmanlı Edebiyatı Ders Notları adlı esere baktığımızda açıklığa kavuşmaktadır. Bu notlar, derslerde tutulduğuna göre Âkif’in derslerini ihmal etmediği kanaatine varabiliriz.

Âkif’in bilhassa Fuad Şemsi [İnan] adlı dostuna yazdığı mektuplarda, İstanbulʼda bırakarak Mısırʼa gittiği için okul çağındaki oğlu Mehmet Eminʼle ilgili çokça tavsiyesine rastlanır. Zaten çok geçmeden eşini ve oğullarını da Mısırʼa aldırmış ve orada eğitimleriyle (buna beden eğitimi de dâhildir) bizzat ilgilenmiştir. Mektupları bu hususa yeterince tanıklık etmektedir.

Talebelerinden Hafız Asım Şakir Görenʼe yazdığı mektuplarda ise onu hemen her fırsatta yabancı dil öğrenmeye teşvik etmekte, Arapça ve Farsçasını kuvvetlendirebilmesi için bazı dil öğrenme açısından bazı ince noktalara dikkatini çekmektedir.

Daha geniş bir çalışma yapacağımız için burada sadece önemli noktalarına işaret ettiğimiz Âkif’in eğitim tavsiyeleri son derece dikkat çekici ayrıntılar ihtiva eder.
Bu haber toplam 471 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim