Altan Çetin: Selçuklu kavramının manasına dair

Selçuklular yeniden gündemimizde ve kamuoyunun dikkatine dokunmaya başladı. Selçuklular bin yıllık bir süreci kurdular. Peki bunun manası ne idi. Selçuklular,  Ortaçağ'ın toprak ve din merkezli zaman ruhunda Oğuz asabiyesinin mülk/devlet ve hadaret/umran/medeniyet kuran büyük bir gücü olarak İslami dönemin ilk büyük cihan devletini kurdular. Selçuklu bir isim olmanın ötesinde bir kavrama dönüştü. Ne midir bu kavram bir kökenin süreci ve sürekliğidir. Türklerin tarihteki en değerli izlerinden biridir. Bu yazıda Mısır-Suriye üzerinden yürüyen tesir üzerinden siyaset, kültür ve medeniyetin gelişimini göstermek istiyoruz.

Benzer şekilde diğer kanal Türkiye üzerinden yürüdü.

Fuat Köprülü, “Ortaçağ'da, bütün Yakın şark İslâm-Türk Dünyası büyük bir kültür çevresi teşkil eder; bu çevre içindeki muhtelif sahalar, bazı mahallî ayrılıklara rağmen, içtimaî ve siyasî müesseselerde büyük benzeyişler gösterir.”, der. Türk devlet teşkilâtının İslâm âleminde kuvvetli ve bariz tesirler yapması, bilhassa, Büyük Selçukî Devleti'nin kuruluşundan sonradır.

Abbasî halifelerini nüfuzları altına aldıktan sonra, Mısır ve Suriye gibi Şiî Fâtımî halifelerinin hâkimiyet sahaları müstesna olmak üzere, İslâm dünyasının hâkimi olan ilk Selçukî sultanları, devlet müesseselerini çok sağlam olarak kurdular. Bunlar arasında Sâsânî ve İslâm menşeinden gelenlerin yanı sıra, kısmen Karahanlılar'dan ve kısmen de Oğuz ananelerinden kökünü alan Türk müesseseleri de mevcuttu. Bu büyük devletin parçalanmasından sonra, yerine kâim olan muhtelif devletlerde- meselâ, Harizmşahlarda, Suriye, İran ve Anadolu Selçukîlerinde, Atabeylerde, Eyyûbîlerde, sonraları Memlûklerde- Türk menşeinden gelen müesseseleri görmek kabildir. Mısır Memlûkleri'nin, devlet teşkilâtı husûsunda Selçuklular'ın tesiri altında kaldıkları çok açıktır. Onların varis oldukları Eyyûbîler, Selçuklular Devleti'nin kollarından biri idi.

Devamı: https://www.yenisoz.com.tr/selcuklu-kavraminin-manasina-dair-makale-49954