• İstanbul 14 °C
  • Ankara 13 °C

Eklektizm sızıyor paçalarımızdan

S. Cenap BAYDAR

Şehir: İstanbul, sene: 2019.

Üsküdar’ın işlek bir caddesinde yeni bir döner lokantası açılıyor.

Lokantanın önünde insanlar toplanmış. Kalabalığı cezbeden, parlak kırmızı kıyafetleriyle lokantanın önünden caddeye taşarak marşlar çalan mehter takımı.

Fakat “atraksiyon” mehterden ibaret değil. Bir mini etekli hostes, bir palyaço bir de “Süpermen” var!

Superman kostümü giydirilmiş uzun boylu, atletik bir genç, sırtında pelerini, elinde balonlar lokanta kapısında bekliyor.

Kostüm yakışmış ama biraz tuhaf, kocaman sakalı olan bir süpermen bu! Uzun saçlarını toplayıp toka takmış. Ayakta durmaktan yorulmuş. Bir sandalye bulup çöküyor. Mendiliyle terini silerken bir limonata istiyor.

O sırada mehter takımı “delikanlı misali aldığın gün atandan, yürüyecek bu millet yürüyecek arkandan” diye caddeyi inletiyor! Fakat delikanlı misali atasından değil de DC Comics’ten almışa benziyor!

Hal-i pür melâlimizi, eklektik sefaletimizi anlatan bir enstantane bu.

Eklektizm (İngilizce “eclecticism” yahut bizde daha yaygın olarak benimsenen Fransızca söylenişiyle “éclectisme”), farklı felsefî veya sanat sistemlerinden aşırılan unsurların bağlamlarından kopartırılarak yeni bir sistem içinde yeniden kullanılmasına deniyor.

“Eklektik”, genellikle bir sisteme ait olan veya tek başına anlam ifade eden unsurların birden fazlasını toparlayarak meydana getirilen yeni sistemi nitelemek için kullanılan bir sıfat.

Eklektizmin negatif bir mânâsı var.

Ortaya tutarlı, mütecanis, özgün bir ürün, bir hayat pratiği koyamamaya işaret ediyor.

Bu sadece bizim ülkemizde görülen bir şey değil. Küresel kapitalizm bütün dünyayı eklektizme zorluyor.

Fransız düşünür Jean François Lyotard, “Postmodern Durum” isimli eserinde bu durumun sermayenin mutlak iktidarından kaynaklandığını söylüyor: “Eklektizm çağdaş genel kültürün sıfır derecesidir. Reggae dinlenilir, bir western seyredilir, öğle için McDonald’s ve akşam için yerel mutfaklar tercih edilir, Tokyo’da Paris parfümü kullanılır ve Hong Kong’da “retro” elbiseler giyilir. Bilgi, tv oyunlarının konusudur.”

Teknoloji, kapitalistlerin pazarlarını evimizin içine kurmasını sağlıyor. Bu pazar yerinde alâkalı alâkasız her şey pazarlanıyor. Sunulan her şeyin sorgusuz sualsiz müşterisi olan, eklektik tüketime alışmış kafa, bir şey üretmeye, ortaya yeni bir şey koymaya kalktığı zaman, ortaya eklektik ucubeler çıkıyor.

Bir büyük dünya devletinin bakiyesi olan ülkemizde mesele başka bir boyut daha kazanıyor: Bilimde, sanayide, adalette, sanatta, teknolojide bizi fersah fersah geçmiş Batı karşısında geri kalmışlığımızı, ezikliğimizi, çaresizliğimizi, güvensizliğimizi, milli bir öfkeye/gurura tahvil ediyoruz.

Devamı: https://www.karar.com/yazarlar/salih-cenap-baydar/eklektizm-siziyor-pacalarimizdan-11266

Bu yazı toplam 645 defa okunmuştur.
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim