Feth’in Sembolü Ayasofya Camii

Gerger’in 89. Kitabı olan eser, dört ana bölüm ve toplam 229 sayfadan oluşuyor.

Kitabının Önsöz’ünde Ayasofya’nın kuruluş Tarihini özetleyen Gerger “Ayasofya’nın Fethin sembolü bir Cami olduğunu” ve ibadete açılmasının gerekliliği hakkında şunları söylüyor: “İslâm Peygamberi Hz. Muhammed (s.a.v)’in Hicret’inden sonra 857 (1453) tarihinde, “Ebu’l- Meğazi” Sultan 2. Mehmed Han Hazretleri İstanbul’u fethedince, Ayasofya’yı Cami-İ Şerif’e dönüştürmekle o zamandan beri Müslümanların secdegâhı olmuştur. Fatih Sultan Mehmed Han, Ayasofya’ya bir tuğla Minare ile bir Medrese ilave edip, bazı Vakıfları da tayin buyurmuşlardı. Sulan Bâyezid-i Veli Hazretleri, Bâb-ı Hümâyun köşesi tarafına bir Minare daha eklemekle beraber, Medrese’yi genişleterek Vakıflarına zam yapmıştır.

Ayasofya Camii’nin diğer iki Minaresi Sultan 2. Selim Han tarafından yapılmış ve Cami’nin içindeki mermer küplerle dört mermer Mahfel Sultan 3. Murad Han’ın, taş Vaaz Kürsüsü Sultan 4. Murad Han’ın birinci tabakadaki Mahfel-i Hümayun ile Cami’nin bitişiğindeki Kütüphane, şadırvan, Mektep (Okul) ve İmaret (Aşevi) Sultan 1. Mahmud Han’ın himmet-i şâhaneleriyle yaptırılmıştır.

Levhaların Celî Hatt’ı, Teknecizade Hattat İbrahim Efendi’ye aittir. Büyük kubbeye asılı olan Top Kandil, Sultan 3. Ahmed Han’ın saltanatının son yıllarında konulmuş olup, aslında onun yerinde büyük bir altın Top var idi. Ayasofya Cami-i Şerifi’nin bahçesinde beş Türbe vardır: Bu Türbelerden biri Sultan 2. Selim’e mahsus olup, etrafında (içinde) Haremi (Hanımı) Nurbânu Sultan ile kızı ve Şehzadeleri ve Sultan 3. Murad’ın kızları ve Şehzadelerinden 42 kişi medfundur. İkincisi Sultan 3. Murad Han’ın Türbesi olup, etrafında (içinde) ailesi ve yakınlarından 53 zât medfundur. Üçüncü Türbe Sultan 3. Mehmed Han’ın Türbesi olup, içinde ailesi ve yakınlarından 25 ve dışında da 4 zât medfundur. Dördüncü Türbe Sultan 1. Mustafa Han ile Sultan İbrahim’in Türbesi olup, içlerinde ailesi ve yakınlarından 13 zât daha medfundur. Beşinci Türbe Sultan 3. Murad Han’ın dört Şehzadesiyle, bir kızının mezarını içinde barındırmaktadır. Küçük Ayasofya adıyla diğer bir Cami-i Şerif daha bulunduğundan, buna “Büyük Ayasofya” (Ayasofya-i Kebir) de derler. Bu Cami-i şerif’in etrafındaki Mahalleye de Ayasofya Mahallesi denir.”

Dört ana bölümden oluşan kitabın Birinci Bölümü: “Tarihten Bugüne Ayasofya,” İkinci Bölümü: “Ayasofya Hakkında Ne Dediler?”  Üçüncü Bölümü: “Şiirlerle Ayasofya,” Dördüncü Bölümü: “Türk Basınında Ayasofya Camii.” Ana başlıklarını taşımaktadır. M. Emin Gerger’in, “Feth’in Sembolü Ayasofya Camii” adlı kitabı, Ayasofya’nın Tarihi’ni, Tek Parti (CHP) devrinde (1934 yılında) “Uydurma” bir Karar(name) ile nasıl Cami’den “Müze’ye” çevrildiğini, Ayasofya hakkında hangi Hükümetler’in ne gibi çalışmalar yaptığını ve Türk Basınında Ayasofya Camii’nin nasıl yer aldığını”  daha yakından ve doğru olarak öğrenmek isteyen herkesin mutlaka okuması gerekli önemli bir başucu kitabı durumunda.   

İletişim: megerger@hotmail.com