• İstanbul 12 °C
  • Ankara 4 °C
  • İzmir 16 °C
  • Konya 5 °C
  • Sakarya 9 °C
  • Şanlıurfa 16 °C
  • Trabzon 15 °C
  • Gaziantep 10 °C
  • Bolu 7 °C
  • Bursa 11 °C

Kelimeler kültür omurgasının kemikleridir

Kelimeler kültür omurgasının kemikleridir
Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat ismini verdiği çalışması Ferit Devellioğlu'nun 13 yılını almıştı. Özge Sena Bigeç yazdı.

Dil eğitimine hizmet veren, uzun yıllar Türk Dil Kurumu’nun Sözlük Bilim ve Uygulama Kolu’nda çalışan muhterem Ferit Devellioğlu, baş tâcı ettiğimiz, kıymetler üstü lûgat çalışmasını okuruna sunarken, söze “Biliyorsunuz” diyerek başlar. Bu söz, kelimelerini, harflerini kaybetmiş bir nesle söylenebilecek en zarif hatırlatma ya da uyarı ya da ayağa kalk komutudur. Nesilden bir seda yayılır Devellioğlu’na: “Sevgili Devellioğlu, üzgünüm, bilmiyorlar, bilmiyoruz.”

Söze devam eder. Her kelime çürümüş kelimelerimizi diriltir mahiyettedir: “Biliyorsunuz, arkamızda 600 senelik mâzisi olan bir Osmanlı edebiyatı, önümüzde de bu edebiyatı öğrenmek arzusunu duyan, hattâ bâzı hallerde mecburiyet içinde bulunan bir gençlik var.” Devellioğlu, bu sözleri sarfettiğinde yıl 1962’yi gösteriyordu. Yıllarca emek vermişti lûgatımızın doğması ve ölmemesi için. Kendisi Osmanlı edebiyatının müdrikiydi. O okyanusun sularında yüzmüş, sahilinde yürümüş, ufkunda şen hûlyalara dalmıştı. Biz bilmiyorduk ama o biliyordu. “Biliyorsunuz” derken de “bilmelisiniz, bilmeniz gerekir” demek istiyordu belki, azaldıkça azalan, edebimizden beslenen maneviyatımızı, edebiyatımızı. “Dur” diyordu yaşanan kültür katliamına. Bizler o zaman ruhlar âleminden izliyorduk bu hazin manzarayı. Onlar ise kalemlerini ağaç, ellerini tabla edip hoş gelişler hazırlıyorlardı bize, yakılan yıkılana aldırmadan, tohumun ne sümbüller verebileceğinin tebşiratıyla.

Asliyetimizi muhafaza eden lûgat

Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat ismini verdiği çalışması Ferit Bey’in 13 yılını almıştı. Sıhhatinden şüphe edilen her bir kelime için alanı ile ilgili en iyi sözlüğe müracaat edilerek sağlıklı bilgiye ulaşmışlardı. Nâci Lûgatı, Salâhi, Ali Seydî’nin Kamûs-i Osmânî’si, Kamûs-i Türkî, Bahâ Lûgatı, Ahterî, Akreb-ül Mevârid, Redhouse, Gencîne-i Güftâr, Ferheng-i Şuûrî gibi mühim lûgat kitaplarından istifade edilmiş, kelime tetkiki ve tahkiki yapılmıştı.

Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat’ı diğer lûgatlardan ayıran en önemli özellik ise asliyetimizi muhafaza etmesi, gayrın elini kültürümüzün mahremiyetine dokundurmamasıdır. Bu hususu Ferit Bey şöyle ifade edecektir: “Bu eser, Osmanlıca’da kullanılan Arapça ve Farsça asıllı kelimeleri ihtivâ etmektedir; Türkçe kelimelerle Osmanlıca’ya Batı dillerinden geçmiş kelimelere yer verilmemiştir.”

Devamı: http://www.dunyabizim.com/Manset/22133/kelimeler-kultur-omurgasinin-kemikleridir.html

Bu haber toplam 2217 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
  • Yavuz Bülent Bakiler, son yolculuğuna uğurlandı30 Eylül 2025 Salı 08:37
  • Güz Sonatı29 Eylül 2025 Pazartesi 13:14
  • Fatma Gülşen Koçak Hz Hatice’yi Anlattı23 Eylül 2025 Salı 11:20
  • Bursa: Şiir Şehir17 Eylül 2025 Çarşamba 12:09
  • Selim Cerrah Cihannüma Genel Başkanı oldu16 Eylül 2025 Salı 13:43
  • Genç Birikim dergisinin Eylül 2025 (279'uncu) sayısı çıktı.15 Eylül 2025 Pazartesi 11:47
  • Kaybettiğimiz Meçhul; Kendimiz11 Eylül 2025 Perşembe 14:21
  • Yaşayan Dil-Yaşatan Dil11 Eylül 2025 Perşembe 12:08
  • Modern Dünya İnsanın Hikayesi: Yokuşa Akan Sular10 Eylül 2025 Çarşamba 13:39
  • Şiir Ezber mi Bozacak Rahatsız mı Edecek?08 Eylül 2025 Pazartesi 10:43
  • Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
    Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim