Mustafa Özcan: İstikametin iki kanadı

Galiba er Risaletü't Tedmuriyye'de olmalı. İbni Teymiye bu eserinde istikametin iyi ayağından bahseder. İhlas ve yöntem. Hakta sebat edebilmek için hem ihlas hem de yöntemde doğru nakta-i nazarı ve paradigmayı bulmak gerekir. Zıt anlamlı gibi görünseler de sebat ile esneklik birbirini tamamlayan halkalardır. İhlas, niyet ve amellerin Allah rızasına bağlanmasıdır. İhlas, ilgili kesimlerce çok boyutlu olarak işlenmiştir. Yöntem meselesine ise İbni Teymiye sürekli vurguda bulunsa da mütekamil bir şekilde işlenmemiştir. Efradına cami ağyarına mani tanımlamalar yapılmamıştır. Cezayirli alimlerden Tayyip Bergus yöntem meselesini elle tutulur hale getirebilmek için 'Sultatü'l Menhec fi'l Hareketi'n Nebeviyye/Peygamberimizin Hareketinde Yöntem Otoritesi' adlı eserini kaleme almıştır. Bu, Hazreti Peygamberin hareket ve davranışlarında belirleyici olan yöntemi ortaya çıkarma çabasıdır. Sünnet ve siyerin yerine ve işaret ettiklerine dair yeni bir bakış açısı sunmakta ve getirmektir. Sünnetullah Allah tarafından şaşmaz bir biçimde vazedilmiş olan kainatın işleyişini dair ilahi yasalardır. Sünnet veya sünnet-i Resulullah ise Müslümanların hayat tarzını ortaya koyar, düzenler. Kur'an ifadesiyle sebili'l müminini/Müslümanların yolunu aydınlatır, tayin eder. Lakin Sünnetin kendisi olaylarla eşleştiğinde bazen lafzi ve literal manayı aşar ve ruhu esas alır. Beni Kurayza topraklarında ikindi namazı kılınması buyruğunun yol açtığı çatallaşma gibi. Kuşatıcı olmayan ve bir asra ve mekana ve mevziye mahsus ve münhasır kalan (mesela skolastik) anlayışlar Arapların tekellüs /kireçlenmeye dedikleri bir nevi tahnite yani mumyalaşmaya götürür, dönüşür. Bu nedenle dinamizm ve esnekliğini kaybeden yapılar ve anlayışlar zamanla donar ve sekterizm seviyesine düşer. Bu nedenle insanın zaman zaman amellerini gözden geçirmesi gibi topluluklar ve ümmetin de muhasebesini yapması ve dinamizm ve esnekliğini yeniden kuşanması ve geri kazanması gerekir. Yoksa eski dinler gibi mezhepler ve meşrepler de muayyen kalıplarda donacak ve zaman dışı (akronoik) kalacaktır.

Devamı: https://www.fikriyat.com/yazarlar/mustafa-ozcan/2021/07/06/istikametin-iki-kanadi