Tarihçi, Yazar Mehmet Emin Gerger’in 102. kitabı, Gerger Yayınları tarafından yayınlandı. Gerger, “Gerger Kazası, Gerger Kalesi ve Sultan Alaeddin Camii” adlı kitabıyla, Gerger Kazası’nın tarihine ışık tutuyor. Kitabın 1. Bölümü; “Gerger Kazası, Gerger Kalesi ve Sultan Alaeddin Camii” adını taşıyor. 2. Bölüm; “Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre “Gerger Kazası, Gerger Kalesi ve Sultan Alaeddin Camii” adını taşıyor. Üçüncü ve son Bölümde ise Fotoğraflarla “Gerger Kazası ve Gerger Kalesi” yer alıyor. 200 civarında “Belge”nin yer aldığı kitap, toplam 333 sayfadan oluşuyor. Gerger bu kitabıyla; Selçuklu Sultanı 1. Alaeddin Keykubad’ın, Nefsi Gerger’de kendi adına yaptırmış olduğu ve bugün Minaresinin üçte biri ayakta olan “Sultan Alaeddin Cami-i Kebîri”ni de ortaya çıkarmış bulunuyor!
M. Emin Gerger Kitabının önsözünde şunları söylüyor: “Tarihi kayıtlara göre; 1066'da Selçuklu komutanı Gümüştekin tarafından, 1515’te Osmanlı Halifesi Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilen Adıyaman, 1519’dan itibaren Gerger, Kahta ve Besni'yle birlikte Maraş Eyaletine bağlı bir sancak oldu. Hısnımansur Sancağı 19. yüzyıla kadar Maraş'a bağlı kaldı. Tanzimattan sonra 1849'da Diyarbekir Vilayetine, 1859'da Malatya'ya, 1883'te Mamüretülaziz (Elazığ) Vilayetine bağlandı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu olan 1923’ten 1954'e kadar Malatya’ya bağlı bir ilçe olan Adıyaman 22 Haziran 1954’te Gerger, Kâhta ve Besni ilçeleriyle bir İl (Vilayet) haline getirildi. 1958’de Çelikhan ve Gölbaşı, 1960’ta Samsat ilçe yapılarak Adıyaman’a bağlandı.
Adıyaman İli’nin kuzeydoğusunda yer alan Gerger Kazası (İlçesi)’nin yüzölçümü 702 kilometrekare olup, deniz seviyesinden yüksekliği 950 metredir. Adıyaman’a uzaklığı 98 kilometre olan Gerger Kazası, Güneydoğu Torosların üzerine kurulmuştur. “İlçemiz Gerger, Adıyaman İli ve İlçelerinin sonraki tarihi süreç içerisinde durumu şöyledir; Adıyaman, 1849 yılında sancak haline getirilen Diyarbakır’a bağlanmıştır. 1859 yılında Malatya Sancak olunca Gerger, Malatya’ya bağlanmıştır. Cumhuriyet dönemine Malatya-Pütürge İlçesine bağlı köy olarak giren Gerger 1 Aralık 1954 yılında İl olan Adıyaman’a bağlanmıştır. İlçe merkezi 1954-1957 yılları arasında halen köy tüzel kişiliğine sahip Güngörmüş köyünde bulunurken, 25.06.1957 tarih ve 9642 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7022 Sayılı Kanunun uygulamasıyla 10 Şubat 1958 yılında İlçe merkezi Budaklı Köyü Alduş mezrasına (şimdiki Gerger İlçesi) nakil edilmiştir.”(T.C. Gerger Kaymakamlığı Resmî Sitesi.) Gerger’de ekilebilir arazi miktarı azdır. İlçenin kuzeyi tamamen dağlık alanlarla kaplıdır. İlçenin doğu kesimlerinde, Fırat Nehri boylarında ve güney kesimlerinde yer yer ekilebilir alanlar mevcuttur. Bu arazilerde Tahıl ürünlerinin yanı sıra, tütüncülük ve bağcılık önemli yer tutar. Hayvancılık da nisbeten gelişmiştir. Sapa ve dağlık bir bölgede bulunması sebebiyle, ulaşımda 1980’li yıllara kadar büyük zorluklar ve mahrumiyetler yaşanmıştır.
Gerger Kazası’nın en önemli Tarihi eseri “Nefsi Gerger Kalesi”dir. Gerger İlçe Merkezine 20 kilometre mesafede olan Gerger Kalesi, Gerger’e adını vermiştir. Milat’tan önce 2. Yüzyıl’dan kalan Gerger Kalesi, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde kullanılmıştır. Adıyaman’a 117 kilometre, Kahta’ya 85 kilometre mesafede bulunan Gerger Kalesi; içinde ve etrafındaki dükkân, su sarnıçları, mağaralar, Sultan Alaaddin Câmi-i Kebîr’i, Arapça İslâmi içerikli yazılar, oyma resimlerle tarihî bir öneme sahiptir. Bugün Gerger İlçesi’nin Nefsi Gerger (Oymaklı) Köyü sınırları içinde bulunan Gerger Kalesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türkiye Turizmine kazandırılması, Sultan Alaaddin Câmi-i Kebîr’inin de Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın işbirliğiyle, yeniden yapılarak ibadete açılması gerekmektedir..”
Tarihçi, araştırmacı, Yazar M. Emin Gerger; “Gerger Kazası, Gerger Kalesi ve Sultan Alaeddin Camii” adlı kitabıyla, Gerger Kazası’nın tarihine ışık tutuyor! Bu önemli eser, Gerger’i daha iyi tanımak, öğrenmek isteyen herkesin mutlaka okuması gerekli önemli bir başucu kitabı ve kaynak eser durumunda.
Kitaba ulaşmak için İletişim: megerger@hotmail.com/ Gerger Yayınları,
Tel: 0 (532) 522 61 64
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.