Osmanlı'da kağıdın tarihine ışık tutan müze

Osmanlı Devleti sınırlarındaki ilk Türk matbaasını kuran bir yayımcı, çeviri kitaplarıyla kültür hayatını ihya eden bir dil bilimci İbrahim Müteferrika. Macar asıllı matbaacı, 1670 yılında, bugün Romanya topraklarında yer alan Erdel Prensliği'nde dünyaya geldi. İbrahim adını Osmanlı tebaasına katılıp Müslüman olduktan sonra, Müteferrika lakabını ise saraydaki görevinden dolayı aldı.

İbrahim Müteferrika, Uniterian mezhebine bağlı ilahiyat kolejinde eğitim gördükten sonra papaz olarak vaizlik yapmaya başladı. Katolikliğe muhalif olarak var olmaya çalışan diğer Hristiyan mezheplerin yasaklanan kitapları ile karşılaşması ve Müslüman Türklerin tezlerini duyması onu İslamiyet'e yaklaştırdı.

1710 yılında kaleme aldığı Risale-i İslamiyye adlı eserinde, Tevrat, Zebur ve İncil'in yasakalanan parçalarını gizlice okuduğu ve Peygamber Efendimiz'in müjdelendiğini görmesi üzerine İslamiyet'i seçtiğini yazdı. Müslüman olduktan sonra İstanbul'a gelerek Osmanlı Devleti tebasına yöneldi.

Sahip olduğu dil bilgisine, İslami bilimleri de ekledi. Kısa sürede Sadrazam İbrahim Paşa'nın dikkatini çekti ve Osmanlı sarayında görev aldı. 1716'da müteferrikalık görevine getirildi. Ardından Osmanlı devletine sığınan Macar prensi Ferenc Rakozci'nin mihmandarlığını yaptı. Sarayda Divan-ı Hümayun katibliğine kadar yükseldi.

Yirmisekiz Mehmet Çelebi'nin oğlu Said Efendi'nin de desteğini alarak 1727 yılında Osmanlı topraklarına Darü't-Tıbâati'l Amire adlı ilk matbaayı kurdu. İbrahim Müteferrika'nın İstanbul'daki evinin alt katında faaliyete geçen matbaanın 1729'da ilk basılan kitabı Vankulu Lügatı oldu.

Matbaada 17 taş baskı kitabın yanı sıra harita da neşredildi. Hayatı boyunca matbaacılık faaliyetlerine devam eden İbrahim Mütefferika 1745'de İstanbul'da vefat etti.

Bu müze Osmanlı'da kağıdın tarihine ışık tutuyor

İbrahim Müteferrika'nın adı bugün bir müzede yaşıyor. Osmanlı Devleti döneminde matbaacılığın merkezi olan Yalova'da kurulan bir müze: İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi. Bugün kağıt üretim atölyesi olarak hizmet veren müze yüzyıllara meydan okuyan belge arşivine de sahip.

Geleneksel usüllerle üretilen fligramlı kağıtlar, Müteferrika matbaasından çıkan ilk taş baskı kitaplar ve Türk kültür hazinesine ait arşiv belgelerin hepsi Osmanlı Devleti döneminde matbaacılığın merkezi olan Yalova'da kurulan İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi'nde muhafaza ediliyor.

Müze, 1745'te İbrahim Müteferrika'nın 'Yalakabad' adıyla kurduğu kâğıthanenin anısına, 2013 yılında açıldı. Projesi mimar Emre Arolat tarafından çizilen ve tasarım ödülü alan İbrahim Müteferrika Kağıt Müzesi, 120 yıl aradan sonra kağıt üretim serüvenini devraldı. Müzede halen budanan ağaç dalları, eskimiş elbise lifleri ve plikler kullanılarak farklı renklerde ve farklı boyutlarda geleneksel yöntemlerle kağıtlar üretiliyor.

Devamı: http://www.dunyabizim.com/Manset/22162/osmanlida-kagidin-tarihine-isik-tutan-muze-video.html