Pazartesi Sohbetleri - 5

Şair kesilmedim, edebiyat dünyasında, yazdığımız şiirler, kendi halinde duruyor, yıllardır bir kenarda. Bu dünyada insanın şiir yazması kolaylıkla düşünülmemelidir, aslında. Her eline kalemi alanın kendisini “Şair” ve “Yazar” hissettiği dünyamızda, okuduğumuz şiirlere ve şairlere baktığımızda, yazılan yazılara ve yazarlara baktığımızda kişinin zamanını boş işlerle geçirdiğini daha bir anlamaktayız, açıkçası.

Herkes şiir kaleme alabilir de kitaplaştırabilir de. Şiiri yazan şair, kayda değer ifade ettiği bir şeyler varsa elbette unutulmamalıdır. Şair, eğer hatırlanmıyorsa ya yazdığı şiir değil ya anlaşılmamıştır. Anlaşılıncaya kadar şairin –yazar için de geçerli- beklemesi, sonunda bir değer taşımaktaysa yazdıklarıyla hatırlanmaması mümkün mü?

Şair, şiirini yazar ve herkesin şiirinden bahsetmesini,  yazdıklarını, kendisini konuşmasını  bekler. Bu şairliğin ve şiirin tanımında, manasında, anlamında yoktur, aslında. Her şair, şiirini görücüye çıkartır, okur nazarında. Kabul edildikçe tanınır, şair.  Okundukça kabullenilir, yazar.

Bakmakta ve görmekteyiz ki sütten kesilen annenin çocuğunu süt dışında beslemesinin sakıncalarına benzer, şiir dışında şairin başka işlerle uğraşması. İşi şiir ise sanatını, tecrübesini konuşturmalı, şair.

Anlattıkları ve yazdıkları ile şair, sütten kesilmiş ise, vereceği ne vardır, okuruna? İdeolojinin sığ sularında yelken açan şairin rüzgârla alakası ne derecede olmalıdır? Yelkeni rüzgârsız kalan şairin ısmarlama yazılarla, makalelerle ön plâna çıkartılması ve şiir dışında şeyler anlatan şairin şiire ihaneti, bakmaktasınız ki yelkenlerin şişmesine dönüşmektedir ve görmektesiniz ki 1000 dışında basılmayan, yıllarca tüketilmeyen şiir kitabı, üç-dört baskı yapmaktadır, birkaç sene içinde.

Şair sen şiir mi yazdın yoksa başkasını istismar ederek, çok satma adına kalemine, şiire ihanet mi ettin?

***

Yazar, yazdıklarında hür olmalı ve yazdıklarında insanı bilinçlendirmelidir, okuyanlarına bir şeyler vermelidir. Görünen o ki yazar, yaslandığı tarafa meyilli, uzak olanına mesafeli davranıyorsa ve kendisinden başkasını yok saymaktaysa, şair misali sütten kesilmiştir.

Yazarın yazdıkları kendi içinde mana bütünlüğü taşımamaktaysa, yazdıkları samimiyet taşımamaktaysa, verilen mesaj, kendi açısından değerli, insanlık açısından kıymetli değilse, toplumun değer yargılarına saygılı değilse, amaç kitap yazmakla sınırlı ise, yazılanların bir değeri söz konusu olamaz.

Yazarın yazdıklarıyla söyledikleri, yaşamına uygun düşmüyorsa, aralarında bir uzlaşma söz konusu değilse, dile gelenle yaşanan arasında uçurumlar varsa, kendi literatörde ikiyüzlülüğü hatırlatmaktaysa, dünyevî olmanın ötesinde kıymete sahip olmayan bu uğraş, “Harcanan kâğıda ve mürekkebe, okunan zamana yazık”   ifadesini akla getirir.

***

Günümüzde birçok kalbur üstü sayılan, benimsetilen, öyle tanıtılan ismin, geride bıraktığı eserlerin benimsetilmesine çalışıldığına tanıklığı kesin olan bizim, kendi penceremizde ortaya   konulanlarla eş değer bir etki oluşturduğuna şahit olmadığımız eserlerin kimi oluşumların ödüllerle taçlandırdıkları çalışmaları, ancak kayıtlara düşülen eser konumunda öte bir anlama sahip olmadığını gösterir.

Ödül mekanizmasını oluşturan, bunu eserlerin sadece satılmasına yönelik bir tuzak olarak ayakta tutan, bilboardları süsleyen, kendi çıkardıkları edebiyat ve sanat dergilerinde bunu afişe eden, kendilerine zemin hazırlayan anlayışın birer takipçisi olarak, kendilerine rakip olan kim varsa onları, kendi kurdukları sistemle ve bu sistemi alenî desteklemeyen idrakle korkutmaları, bilinmedik işlerle işlemler değildir.

***

Bir ülkede o ülke insanının değer yargılarını hiçe sayan ve bunun üzerine varlığını inşâ eden anlayış ya da anlayışlar, kendisini, kendilerini değil bin yıl, bir sene bile yaşamaya muktedir bilme hatasına düşmemelidir. Düşüyorsa, yazdıkları eserler işportada 1 Lira’ya alıcı bulmakta zorlanır. Bu hataya düşenlerin halen ders almadığını gördüğümüz edebiyat ve sanat ortamında canlı misallerle görmekteyiz. Yoksa siz, birçok romanın sipariş üzerine, şiirin sipariş üzerine yazıldığını, birçok derginin ve gazetenin bu amaçla çıktığını bilmekten uzak mısınız?