Bu şûralar, yalnızca birer etkinlik değil; aynı zamanda Doğan’ın yıllardır kaleme aldığı entelektüel inşa çabasının kurumsal bir tezahürüdür. Doğan’ın ahlak tasavvuru, bireyi ve toplumu medeniyet değerleri çerçevesinde yeniden şekillendirmeyi amaçlayan bütüncül bir anlayışa dayanır. Ahlâk Şûraları, bu tasavvurun pratik hayata yansıması olarak okunabilir.
İkinci Ahlâk Şûrası’ndan itibaren, şûraların tema ve içerikleri büyük ölçüde doğrudan D. Mehmet Doğan üstadımız tarafından, bu satırların yazarı bendenize ve Muhammed Enes Kala kardeşimize tevdi edilmiştir. Hasseten de Enes Kala Hocamız şûranın bugünlere kadar gelmesinde büyük çaba ortaya koymuştur. Bununla birlikte, bu süreçte TYB, akademi ve çeşitli STK’lardan birçok dostumuzun da ciddi katkı ve emekleri olmuştur. Üstadımız, özellikle şûraların paydaş sivil toplum kuruluşları ve akademik kurumlarla iş birliği içinde icrasını büyük bir hassasiyetle önemserdi.
*Ahlâk Şûraları: Kurumsal Bir Duruşun Tezahürüdür*
Ahlâk Şûraları, bu entelektüel zeminin kurumsallaşmış hâlidir. Şûralar:
• Ahlakın yalnızca bireysel değil, toplumsal ve siyasal boyutlarını ele alır.
• “Ahlak-siyaset”, “ahlak-medya”, “ahlak-ekonomi”, “ahlak-eğitim” gibi temalarla kapsamlı bir bakış açısı geliştirir.
• Türkiye’nin modernleşme sürecinde yaşadığı değer kaybına karşı bir ‘manevi mobilizasyon’ hedefler.
• Tartışmaları sadece şikâyetle sınırlı tutmayıp çözüm önerileri geliştirmeyi amaçlar.
Bu bağlamda şûralar, milli mefkureye dayalı medeniyet tasavvurunun “ahlaki yeniden inşa” hedefinin fiili bir uygulama zeminidir.
_D. Mehmet Doğan’ın Ahlâk Tasavvuru_
D. Mehmet Doğan’ın ahlak tasavvuru beş ana eksende ele alınabilir:
• Gelenek ve İslam Medeniyetiyle Bağ: Ahlakı seküler bir normlar sistemi değil, kutsal olanla temas hâlinde bir yaşam düzeni olarak görür. Bu nedenle Batı’nın değer krizine karşı kendi medeniyet tasavvurumuzu merkeze alır.
• İrade Terbiyesi ve Bireysel Sorumluluk: Ahlak bireyin içinden başlar. Özellikle gençliğin ahlaki buhranına karşı “irade terbiyesi” vurgusu öne çıkar.
• Kültür, Hafıza ve Eğitim: Ahlaki yozlaşmanın temel sebeplerinden biri, tarih ve kültür hafızasının silinmesidir. Doğan, eğitimin bu hafızayı yeniden inşa etmesi gerektiğini savunur.
• Ahlak-Siyaset İlişkisi: Siyasetin meşruiyeti ahlaka dayanmalıdır. “Devlet adamı” ve “siyasetçi” ayrımıyla ideal siyaset ahlakını yeniden tarif eder.
• Medeniyet Tasavvuruna Dönüş: Çözüm Batı’dan ithal modellerde değil, kendi medeniyet kaynaklarımızdadır. Bu da ahlak devrimiyle mümkün olur.
_D. Mehmet Doğan’ın Ahlak Şûralardaki Rolü: Fikri Rehberlik_
Doğan, Ahlâk Şûraları’nın yalnızca kurucusu değil, aynı zamanda ana fikrî çizgisinin de belirleyicisidir:
• Katılımcı isimlerin seçimi, oturum başlıkları ve sonuç bildirgeleri onun ahlaki paradigmalarıyla örtüşecek şekilde belirlenmiştir.
• Ahlakı “milletin ruhu”, “medeniyetin omurgası” olarak tanımlayan konuşmaları, her şûranın temel zeminini oluşturur.
• Şûralar boyunca Doğan, ahlakı güncel meselelerle ilişkilendirmiş; medya yozlaşmasından siyasi etik sorunlarına kadar geniş bir yelpazede çözüm çağrıları yapmıştır.
_Şûraların Teorik Arka Planı: Medeniyet Krizi ve Ahlaki Erozyon_
D. Mehmet Doğan üstadımız II. Ahlak şûrasından itibaren yakın çalışmalarımızda gözlemlediğimiz üzere şûraların teorik çerçevesini şu kavramlarla kurmak istemekteydi:
• Modernlik Eleştirisi: Batı modernleşmesinin, bireyi kutsarken sorumluluğu ve irade terbiyesini ihmal ettiğini belirtir.
• Tarihsel Hafıza: Ahlaki çözülmenin, tarihsel kimlik ve değerlerle olan bağın kopmasından kaynaklandığını vurgular.
• Seküler Eğitim Eleştirisi: Mevcut eğitim sisteminin değer üretme kapasitesinden uzak olduğunu savunur.
Bu perspektif, şûraların içeriğini belirleyen temel ilkeleri oluşturur.
_Ahlâk Şûraları Bir Medeniyet Davetidir_
Ahlâk Şûraları, Türkiye’nin sadece entelektüel çevrelerine değil, bütün bir millete hatta tüm insanlığa yöneltilmiş bir davettir. Bu davet:
• Bir yüzleşme çağrısıdır: Modernliğin insanı dönüştürme iddiasına karşı, insanın ahlaki temelde yeniden inşasını savunur.
• Bir hatırlatmadır: Gelenekten ve İslam medeniyetinden gelen değerlerin hâlâ geçerli ve dönüştürücü olduğunu gösterir.
• Bir inşa teklifidir: Eğitimden siyasete, hukuktan sanata kadar tüm alanlarda ahlak eksenli bir yeniden yapılanma çağrısıdır.
Bu yönüyle Ahlâk Şûraları, büyük oranda, şûralar dolayısıyla yakın çevresindeki arkadaşlarıyla istişare ederek oluşturduğu D. Mehmet Doğan’ın düşünce dünyasının ve beslenmiş olduğu inanç, kültür ve fikir zemininin kurumsallaşmış ve sistematikleşmiş biçimidir.
Sonuç olarak D. Mehmet Doğan üstadımızın ahlak tasavvuru, Türkiye Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen Ahlâk Şûraları aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmış ve salt fikri, akademik bir programdan, toplumsal bir çağrıya dönüşmüştür. Doğan’ın birey, toplum ve devlet ölçeğinde öngördüğü ahlaki yeniden inşa hedefi, bu şûralarda fikri bir düzlemde kurumsal karşılığını bulmuştur. Ahlâk Şûraları, sadece bir entelektüel etkinlik değil; aynı zamanda bir medeniyet tasavvurunun yeniden inşa sürecidir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.