Şehir Araştırmaları Merkezi’nin Manası

Şehir Araştırmaları Merkezi için, daha önce yazdığımız makalelerde, “Bir şehrin canlı hafızasıdır” şeklinde özetlenebilecek biçimde öz olanı vermiş ve değişik cephelerden Şehir Araştırmaları Merkezi’nin ülke sathında kurulması çağrımızı defalarca yinelemiştik.

Konuya vakıf olanların nazarında oldukça önemli görülen Şehir Araştırmaları Merkezi Projesine destek sunacak kurumlarla kuruluşlara daima kapıyı aralık bırakırken, halen bu merkezin işleyişine dair, kimi dostları mutma'in edememiş tavrımızı sorgulamaya iten flû görüntüyü, başka yönlerle aydınlığa çıkartma meşgalemiz daha da süreceğe benzemektedir.

Bir şehrin canlı hafızası biçiminde nitelendirdiğimiz Şehir Araştırmaları Merkezi’nin nasıl olması gerektiğine dair müşahhas biçimini bizi zorlayan şartlarıyla 2013 Senesinde Diyarbakır’da açabilecek duruma geldiğimizi, yer temini noktasındaki pürüzlerin giderilmesi halinde Diyarbakır Şehir Araştırmaları Merkezi’nin yerinde görülebileceğine dair umutlarımızı, konuyu gündeme taşıdığımız ilk zamanların heyecanıyla diri tutmaya devam etmekteyiz.

Şehir Araştırmaları Merkezi’nin en önemli bir yönü, muhatabını tarih, kültür, sanat, mimarî, musıkî, folklor, sosyoloji, psikoloji ve eğitim alanı olmak üzere hayatta karşılaşılabilecek her alanda donanımlı kılmasıdır. Elbette araştıran, inceleyen ve bu yönleriyle farklı olan kişilere seslenen yapısıyla birlikte halka da açık olan merkez, bünyesinde bulunduracağı kitaplıklarla, haftada bir düzenlenecek sohbetlerle, verilecek konferanslarla ve yılda bir kez düzenlenecek şehir sempozyumlarıyla, şehre gelen şairlerin, yazarların, araştırmacıların okurlarıyla tanışma, sohbet etme toplantılarıyla, imza günleriyle, merkezde görev alan isimlerin çalışmalarından yola çıkılarak yayınlanacak kitaplarıyla, süreli yayınlarıyla, sanal ortamda tüm dünyaya hitap eden sitesiyle, yerli ve yabancı turiste seslenebilecek yapısıyla az kişinin çalıştığı, çok kesimlere seslenen yönleriyle bulunduğu şehirde üniversitelerde eksik bırakılan yönlerin tamamlandığı, bilgelikle erdemin  kaynaştığı, medeniyetin kendisini bulduğu, o şehrin her yönüyle ele alınıp araştırıldığı eğitimi, tecrübelerle sunan ve insana bunu kazandıran yüzüdür.

Şehir Araştırmaları Merkezi, oldukça maddî külfete sahip olmayan, zaman içinde gelişen ve araştırmacılara zengin kaynak sunacak, yazarlara, gazetecilere, televizyonculara yapımlarda destek verecek, o şehirdeki insanın yaşadığı mekânla tanışmasını sağlayacak, dünle bugün arasında olan köprü misalidir.

Dün olmazsa bugün yaşanmayacak, bu gün yaşanmaz ise dünden kopuk biçimde yarına taşıyacak mirasımızın olmadığının farkına varılacak Şehir Araştırmaları Merkezi’nde geçmişin murakabesi yapılacak, geleceğin inşâı üzerinde işin muhasebesi üzerinde durulacaktır. Bu günün nasıl yaşanması üzerinde durulacak, yüzyılımızın gittikçe yalnızlaştırılan fikir dünyasına ivme kazandırtacak, toplumun değerlerini yüceltecek, bu değerleri yaşanır hale getirecek, ideallerin yaşam bulacağı hayata mührünü vuran özelliklere sahiptir.

Şehir Araştırma Merkezleri, bu yönleriyle dünün bu güne hükmeden fikir adamlarının, felsefecilerinin, siyasi dehaların, ilim ve irfan sahibi insanların tekrar yetişmesine zemin hazırlayacak, yaşanabilir bir dünyaya açılan kapılarıyla yabancı düşünceden yana yerli, medeniyetine sahip çıkan, yabancı düşüncenin esaretini, tahakkümünü reddeden yapısıyla ülkenin kendi kalkınmasını her alana yayabilecek hareketliliğin merkezidir.

Şehir Araştırmaları Merkezi, belirttiğimiz hususlarıyla her ilde hayatiyete sahip kılındığı zaman, aynı amaçlarla kurulan, eksiklikleri sebebiyle gün yüzüne çıkmamış kimi STK’ların, Vakıfların çalışmalarında katalizör konumuna girecektir.

Şehir Araştırmaları Merkezi, hayatımızdan kopartılan okuma eylemine dönüşü sağlayacak, görmeyen gözlere aydınlık, duymayan kulaklara ses, düşünmekten alıkonulmuş düşüncelere canlılık kazandırtacak, tefekkürün cemiyet içindeki eski önemini hayatımıza aksettirecektir.

Şehir Araştırmaları Merkezi, insanlığın şehirleşme hayatında tarih, kültür, sanat ve edebiyat olmak üzere birçok alanda tüketimden üretime dönüş seyrinde toplumun rol isimlerine tekrar sahip kılınışı demektir.

Biz, kelimeleri ne kadar değiştirirsek değiştirelim, kelimelerden oluşturduğumuz kavramlar toplamını ne denli ele alıp tahlil edersek edelim, Şehir Araştırmaları Merkezi öncelikle öncü çalışanlarının gönüllüğüne, birlikteliğine ve bu alanda sözü geçen isimlerin yol göstericiliğine ihtiyaç duymaktadır.