Gümrükönü Söyleşileri / Fahri Tuna
SERVET SEZGİN’LE 40 SORUDA
‘ADA VE FOTOĞRAF’
1-Servet? Maddiyatı çağrıştırıp, çoğu zaman parayı işaret ediyor. O yüzden hiç barışık değilim!
2-Servet Sezgin? Biraz mühendis, biraz tüccar, biraz gezgin, biraz öğretmen, hepsinin toplamı kadar fotoğrafçı. Çektiği fotoğraflarda kendini arayan.
3-‘Ada’? Düş sığınağı, fotoğraf karesi
4-Servet Sezgin’in ‘Ada’sı? Anlamının kendi içinde barındıran, gerçekliği doğrudan ifade eden tasarlanabilir “DÜŞ”. Ne bir görünüş, ne bir illüzyon, ne de bir müdahale, sadece ne ise odur.
5-Adapazarı? Kötü yapılaşma, deprem, sanayileşme, göç alma, sahiplenmeme…. “ADA DÜŞ-TÜ” Adapazarı oldu. Adapazarı yukarıdan bakıldığında yine de bahçeli az katlı evleri ile en yeşil şehirlerimizden biridir. Uğuruna inandığım. Bana şans getiren “ADA” içinde sığınacak bir liman.
6-Adapazarı ve fotoğraf? Adapazarı’nda öncü etkileri 1900’lü yılların başında başlayıp günümüze kadar süregelen, zanaat ve sanat alanında da birçok yeniliğe öncülük yapan Adapazarı fotoğrafı; Türkiye’de isminden söz ettirmeye devam etmektedir.
7-Adapazarı fotoğrafları? Yabancı fotoğrafçılar; Sarkis D.Athannassian, G. Freres, İranlı Mehmet Tegi, Ardaches D. Papassian’ın 1900 lü yıllarda çektiği Adapazarı fotoğraflarına baktığımda; sosyo kültürel ve yapısal olarak çok farklı bir şehirde yaşadığımızı görüyorum. Daha sonraları Hayri Yazıcıgil, Mustafa Mert, Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman fotoğraflarından bu değişimin izleri yok oluyor.
8-Grup-5? Adapazarı’nda kurulmuş ilk fotoğraf sanatı grubu olup, Türkiye’nin de ilkleri arasındadır. 1956 yılında arkadaş toplantıları başlayan birliktelik 1962 yılında resmiyete dönüşerek GRUP-5, Hüsnü Gürsel, Hayri Yazıcıgil, Naci Sevinç, İbrahim Zaman, Mümtaz Ertürer tarafından kurulmuştur.
9-Hüsnü Gürsel? Herkesle dost! Dağlarla, yaylalarla, taşla, toprakla, suyla, ağaçla arkadaş. Fotoğraflarıyla nesnelere tekrar hayat veren. Hoşgörülü, mütevazı, güçlü kişilik. Yeri doldurulamayacak örnek insan. Onun ebediyete intikal etmesi ile Adapazarı bir gözünü kaybetti.
10-İbrahim Zaman? Bazı dostluklar vardır. Sanki “O”nu geçmişten, ta uzaklardan… tanıyor gibisinizdir. Ama “O”nu tanımazsınız! Bir gün karşılaşıp el sıkıştığınızda, o el bir daha hiç geri çekilemez. Siz çekmek isteseniz de “O” sizin elinizi bırakmaz. O el, İbrahim Zaman’ın elidir.
11-Naci Sevinç? 1953 yılında stüdyo fotoğrafçılığı konusunda bir ilki gerçekleştirerek müşterinin aynadan bakarak kendi-kendisinin fotoğrafını çekmesi imkanını sağlayan “Görerek Çekme” sistemini yaptı. Stüdyo Görçek’i kurdu. Pratik zekası, çalışkanlığı, başladığı işi en kısa zamanda bitirme kabiliyeti ve güler yüzlü oluşu tanıklığını yaptığım özelliğidir.
12-Mümtaz ve Ferruz Ertürer? Fotoğrafçı babanın (Ahmet Ertürer) çocukları. Mümtaz Ertürer fotoğrafa babasının yanında başlayıp daha sonra Naci Sevinç’le Foto Şehir’i kurmuştur. Ferruz Ertürer ise TEK’den emekli. Basketbol hakemi, işletmeci ve fotoğraf sevdalısı. Mütevazı, titiz ve çalışkan bir kişilik. Kendisi de ruhu gibi genç kalmıştır. Grup-2’nin de kurucularındandır.
13-Hayri Yazıcıgil? Adapazarı için önemini çok geç anladığımız, sağlığında değerini bilemediğimiz, zengin fotoğraf arşivine sahip olup çok azını ele geçirdiğimiz, fotoğraflarıyla Adapazarı’nın bir dönemini; 1960 yılları bize en iyi anlatan.
14-Grup-2? 1966 yılında, Adapazarı’nın ikinci fotoğraf sanatı derneği olarak kuruldu. 1967 depremiyle birlikte çalışmaları sekteye uğradı. 1968 yılında son sergileri “İKİNCİ” den sonra faaliyetlerine ara verdiler.
15-Prof.Dr. Barbaros Gürsel? Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde öğrenci babası olarak bilinir. Misyonerdir. Neşeli, esprili ve duygusaldır. Misafirperverdir. Vermeyi ve paylaşmayı çok sever. Okulda ısmarladığı çaylardan sonra parası kalırsa onunla geçinir. Hüsnü Gürsel gibi eğitimci ve sanatçı bir babanın oğlu olmanın özelliklerini taşır. Grup-2’nin ve Afak’ın kurucularındandır. 45 senedir Grup-2’den fotoğrafa tek devam eden kişidir.
16-Afak? 1970 yılında GRUP-5 ve GRUP-2 birleşmesiyle AFAK kuruldu. 1972 yılında kapandı.
17-Sagüsad? 1994 yılında Sakarya Güzel Sanatlar Galerisi Müdürü Oğuz Aydın öncülüğünde kurulan SAGÜSAD zamanla üye sayısını ve faaliyetlerini artırarak Adapazarı kültür ve sanatına hizmet vermektedir.
18-İsmail Arzu Açıkel? Kültürel ve sosyal birikimi ile fotoğrafı kaynaştıran sağlam kişilik.
19-Cihat Çavdar? Hayır-olmaz demeyi bilmeyen, çizgisinden asla şaşmayan, alçakgönüllü duruşu ile fotoğrafın yolundan giden can dostum.
20-Adafad? Adapazarı fotoğraf sanatının gelişimine ve zenginleşmesine katkısı olacağına inandığım yeni oluşum.
21-Fatih Gürsel? Adapazarı’nda fotoğraf ile uğraşan herkes, “Gürsel”lerin fotoğrafçılığından faydalanmış, fotoğraflarına “ekmek bandırmıştır”. Fatih’le bu gelenek halen devam etmektedir. Gürsel Fotografi’nin bu günlere gelmesinde katkısı büyüktür. Fotoğraf teknik bilgisi fevkaladedir.
22-Nevzat Yıldırım? Fotoğraf yaşamı fay hattı gibidir. Ne zaman fotoğraflarıyla sarsacağı hiç belli olmaz. Ama mutlaka bir gün gelir silkeler.
23-Oğuzhan Edman? Enerjisini toplamaya çalışan fay hattı gibi, uyanacağı zamanı bekliyorum. Adapazarı fotoğrafının parlayan yıldızı, çok iyi işler yapacak…
24-Fotomaraton? Film kullanıldığı zaman çok keyifli geçen yarışma biçimi.
25-Geleneksel Büyükşehir Fotomaraton Yarışması? Unutamadığım 21 Haziran günleri. Dile kolay! On sene boyunca aralıksız ve soluksuz geçen, geçmişimizi fotoğraflarda aradığımız, geleceğini hasretle beklediğimiz, o günü büyük heyecanla yaşadığımız seneler…
26-Taraklı? Son yıllarda yapılan olumlu çalışmalar sonucu “artçı sarsıntılarla” varlığını hissettiren. Doğası, tarihi ve sıcakkanlı insanıyla sürekli gelişen enerjisini vermeye hazır kaplıca diyarı. Prag yakınlarında Karlovy Vary’ye benzetirim.
27-Taraklı ve fotoğraf? Düşlerde şekillenip bizi başka bir zamana götüren, fotoğrafçıların besin kaynağı masal diyarı.
28-Taraklı Fotomaratonu-1999 Unutamadığım ve sonuçları itibariyle amacına yüzde bin hizmet etmiş fotoğraf yarışması.
29-Sapanca ve fotoğraf? Sapanca gölünden maalesef gereği gibi yararlanamıyoruz. Nedendir? Bilinmez! Sapanca kendisini hiç bir şeyle paylaşmadığı gibi fotoğrafla da paylaşmıyor. Yeteri kadar fotoğraflanmıyor.
30-Sapanca ve şiir akşamları? Vali Cahit kıraç ile karşılaşmam. İlk defa bir Vali ile sık sık sohbetlerimiz.
31-Servet Sezgin ve fotoğraf? Fotoğraf herkesin gördüğü-bildiği, ancak dikkat etmediği şeyleri açığa çıkarmak için bir araçtır. Fotoğraflarım sizin görmediğiniz şeylerle ilgilenmenizi sağlar.
32-İlk ödülün? 1971 kara tahtaya Türkiye Haritası çizerek pastel resim kalemi. 1994 Şark Hayat fotoğraf Özel Ödülü
33-Son ödülün? 2008 yılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi “Cumhuriyet Kutlamaları” Büyük Ödülü
34-Ödüllerin? 100’ün üzerinde Ulusal ve Uluslararası ödül aldım.
35-Jüri Üyeliklerin? 1998 senesinden itibaren fotoğraf, resim ve afiş yarışmaları juri üyelikleri yaptım, yapmaya da devam ediyorum.
36-Servet Sezgin ve fotoğraf yüksek lisansı? 2009 senesinde Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde Fotoğraf Anasanat Dalı’nda “Türk Fotoğraf Sanatında Adapazarı’nın Yeri” konulu yüksek lisans tezimi yaptım.
37-Servet Sezgin ve doktora? Bu sene hedefimde doktora yapmak var. Çalışmalarım devam ediyor.
38-SAÜ ve fotoğraf? 1960’lı yıllardan itibaren Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman ve yukarıda adı geçen değerli sanatçılar Adapazarı ve sanatı, Türkiye’ye fotoğraflarıyla anlatmayı başardılar. Şimdi bir Üniversitemiz ve Güzel Sanatlar Fakültemiz var. Adapazarı fotoğraf sanatını temsil gücü imkanına artık daha fazla sahibiz. Çok daha iyi yerlere taşıyarak layık olduğu önemi vermeliyiz.
39-Servet Sezgin ve SAÜ? En büyük arzum; birikimlerimi öğrencilerime aktarmak.
40-Servet Sezgin’in Sakarya’da çekmeyi mutlaka önerdiği yerler? Sakarya İli farklı kültürlerin harmanlanıp, mozaikleşmesiyle meydana gelmiş, eşsiz güzellikleri içinde barındıran kültürel bir yapıya sahiptir. Sosyolojik ve yapısal olarak fotoğrafla belgelenmesi gerekir. Sürekli yıkıp yapılarak değişime uğrayan Adapazarı’nın her yeri fotoğraflanmalı. On sene sonra bu günleri hatırlamak isteyeceğiz. O yüzden nerenin çekileceğinin önemi yok. Her yer çekilmeli. Fotoğraf tarihtir.
SEZGİN SERVET
(Fotoğraf Sanatçısı)
1961 yılında Derince’de doğdu. Adapazarı Ortaokulu, Adapazarı Lisesi ve İstanbul Ü. Mühendislik F. Jeofizik Mühendisliği Bölümünü bitirdi. Sanata resim yaparak başlayan Sezgin, üniversite öğrenciliği yıllarında fotoğrafla tanıştı. (1980) Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman ve Prof.Dr. Sabit Kalfagil’den fotoğraf dersleri aldı. 1988 yılından itibaren yarışmalara katılan Sergin, 1994 yılında Şark Hayat’ın Çalışan Kadın konulu yarışmada ilk ödülünü kazandı. Sergilemelerle 100’ün üzerinde ulusal ve uluslar arası ödüller kazandı. Belgesel fotoğraf amaçlı Uzak Doğu, Arap Yarımadası, Kuzey Afrika, Avrupa ülkelerine geziler yaptı. 1998 yılından itibaren fikir babalığını yaptığı Adapazarı Büyükşehir Belediyesi Geleneksel Fotomaraton Yarışması’nın danışmanlığı ve seçici kurul üyeliğini sürdürdü. Bir çok fotoğraf, resim ve afiş yarışmasında seçici kurul üyeliği yaptı. Bir dönem Sagüsad başkanlığı da yapan Sezgin, bir çok dia gösterisi de gerçekleştirdi. ‘Türk Fotoğraf Sanatında Adapazarı’nın Yeri’ teziyle 2011 yılında M.Ü. GSE’nde fotoğraf yüksek lisansını tamamlayan Sezgin, 2004 yılından bu yana SAÜ Kırkpınar MYO’da fotoğraf dersleri vermektedir.
Sezgin Ailesi-1970 (anne Ülker hanım, ağabey Mehmet, baba Fuat bey ve küçük Servet Sezgin.
Tercüman okurlarına kat çekilişi Servet Sezgin’e çıkmıştı- 2 Mayıs 1974
Adapazarlı Grup-5, İstanbul’da sergilerinin açılışında-1964
(soldan): Hayri Yazıcıgil, Mümtaz Ertürer, Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman ve Naci Sevinç.
Servet Sezgin’in en meşhur deprem fotoğrafı- 17 Ağustos 1999 (ABB Arşivi)
Adapazarı Büyükşehir Belediyesi Geleneksel Fotomaraton Yarışması Jüri Toplantısı-2004
(Soldan): Servet Sezgin, Hüsnü Gürsel, Abdurrahman Yıldız, Fahri Tuna, Süha Kocaoğlu,
İbrahim Zaman ve M. Latif Çağır.
Adapazarlı ünlü fotoğraf sanatçısı İbrahim Zaman’ın AKM’deki fotoğraf sergisi açılışı-24.2.2009
(soldan) Fahri Tuna, Fatih Gürsel, İ. Arzu Açıkel, Servet Sezgin, İbrahim Zaman (Fotoğraf: Nevzat Yıldırım)
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.