Urfalı bir büyük gazelhan: Tenekeci Mahmut

“Yanıp bir nar-ı ruhsara Çırağan olduğun var mı / Senin pervane ve şem’a şebistan olduğun var mı” diye başlayan bir gazel var. Fehm-i Kadîm olarak da bilinen Fehmi’nin gazeli… İnsanı kuru bir yaprak gibi varlığın göğünde dolaştırıp toprağın bağrına düşüren bir gazel. Aşktan ve acıdan dem vuran… Sevdanın karanlığında gönlü bir mum gibi tutuşturan ve eriten…

Fehmi’nin bu gazeline ses verir, sesiyle ciğerimizi dağlar, sözün yüceliğinde başımızı tazim ile eğdirirTenekeci Mahmut. Mahmut Güzelgöz… Urfa’nın gazelhan ve mevlithanlarından. Bir gazeli, bir hoyratı, bir türküyü bir kez duyması yeter hafızasına kaydetmek için. Üstelik okuma yazma bilmeden. Ümmi… Yüzlerce türkü, şarkı, hoyrat, ilahi, gazel dupduru hafızasındaydı. Hayatı gibi hafızası da berraktı. Hilesiz, hilafsız… Müthiş bir ritim tutuşu vardı. Bir ritim tutardı acıyla devr ü devran ederken semavat. Bir ritim vururdu aşkla ve hüzünle…

O büyük akademiden mezun olmuştu

Tenekeci Mahmut… Mütevazı, gariban, mütevekkil, yüce gönüllü, hal ehli bir Anadolu insanı. Erdemli… Tenekecilik yaparak idame eder hayatını. Türkü çığırmak, gazel havalandırmak, ağıt yakmak, mevlit okumak para için, şan şöhret için yapılan bir uğraş değildi onların zamanında. Ses ve söz paraya tahvil edilmez, derin yaralara sürülen merhem gibi sürülürdü gönül yarelerine. Sanatın, müziğin izdüşümü soytarılık, ahlaksızlık, şımarmak değildi o zamanlar. Sözün güzeli çağrılırdı meclislere. İki şarkıyı ezberden söyleyemeyenlerin arzı endam ettiği günümüzde çok anlaşılır değil o zamanlar. Hem geleneği çok iyi bilirdi o zamanlar, hem de çok iyi icra gerçekleştirirdi musikiyle uğraşanlar. Müziğin okulunu okumamıştı onlar. Tezlerini yazmamışlardı. Ama binlerce yıllık bir büyük geleneği, sözün görkemini taşımışlardı yıllar sonrasına. Anadolu’yu taşımışlardı seslerinde, sözlerinde…

Tenekeci Mahmut, kurumsal eğitimin herhangi bir kurumundan diplomalı değildi. Yanında çıraklık ettiği dayısıyla sıra gecelerine giderdi. O büyük akademiden mezun olmuştu. Sıra gecesinden… Bugün ki sulandırılmış, eğlenceye bandırılmış, yerli ve yabancı turistleri coşturmak için her türlü saçmalığın mübahlaştırıldığı gibi değildi o zamanların sıra geceleri. Gerçekten sıra gecesiydi… Uzun kış gecelerinde eş dostun, ahbabın bir araya geldiği, muhabbet ettiği, sıkıntıların paylaşıldığı, edebin erkânın öğretildiği, aşırılıkların törpülendiği meclislerdi. Gösterişin, hava atmanın, içkinin yasak olduğu toplantılar… Hatta Urfalılar İstiklal Harbinde sıra geceleri dolayısıyla örgütlenmiş. Düşmana karşı koymuş. Yani günümüzdeki gibi salt yeme, içme ve eğlenmeden mütevellit değil sıra gecesi.

Devamı: http://www.dunyabizim.com/Manset/22212/urfali-bir-buyuk-gazelhan-tenekeci-mahmut.html