• İstanbul 14 °C
  • Ankara 17 °C

“Yeni Edebiyat dijitalleşmeyle sözlü edebiyata doğru geri evrilecek”

“Yeni Edebiyat dijitalleşmeyle sözlü edebiyata doğru geri evrilecek”
Dijital edebiyat, dar ve geniş olmak üzere iki anlamda kullanılıyor ve genellikle geniş anlamı çağrıştıracak şekilde anlaşılıyor.

Geniş anlamıyla dijital edebiyat, ebedi eserlerin dijital ortama aktarılması veya okuyucuya internet ve elektronik ortam üzerinden ulaşmak anlamına geliyor. Esasında bu durum, dijitalleşmenin yayıncılık botuyla ilgili; yani matbu yayıncılıktan elektronik yayıncılığa geçişin olduğunu görüyoruz.

Daha dar anlamıyla dijital edebiyat, eski metinlerin internet ortamına taşınmasının çok ötesinde bir anlama sahiptir; yeni edebî metinlerin ilk kez elektronik ortamda üretilmesi veya bunların yine elektronik mahfilde eleştiriye tabi tutulması anlamını taşıyor. Bu durum, edebi eserin ortaya çıkma süreci, okuyucuyla etkileşim, metnin asıl sahibi gibi konularda ebedi dünyaya yeni ufuklar açmakta ve muhataplar arasındaki ilişkinin yeniden kurulmasını hatta kurgulanmasını sağlamaktadır. Geleneksel usulde metnin sahibi yazardır ve yazara mal olmuş bir hikaye, roman veya şiirden bahsediyoruz. Oysa dijital edebiyatta okuyucu içerik üretimine katkıda bulunur, bazen içeriği yazarla, şairle birlikte belirler.

Bu dar anlamıyla dijital edebiyat, geleneksel doğrusal anlatımların, yerini doğrusal olmayan, çoklu anlatılara bıraktığı metinlerin üretilmesine yol açmaktadır. Doğrusal metinler, yazarın veya şairin kendi başına ürettiği bir içerik veya kurgu üzerine dayanırken dijital edebiyatta okuyucuyla, okuyucuya göre veya okuyucu yönlendirmesiyle oluşturulmuş metinlerden bahsediyoruz.

Digital edebiyat alanında bugün dünyada bazı tarzlar oluşmaya başlamıştır. Bunlardan en önemlileri, bağlantılı (üst-metin) kurgu, etkileşimli kurgu ve siber-metin örnekleridir. Bağlantılı kurgu, bir üst-metinle kurulan bağlantılarla şekillenen modeldir. Bir üst metin vardır, okuyucuya belirli istasyonlarda bu üst metni nasıl devam ettireceği konusunda alternatifler sunulur ve okuyucu kendi yolunu takip eder. Bu şekilde okuyucu muhtemel içerik havuzlarından birinde, seçenekleri doğrultusunda ilerleyebilir. Bu, doğrusal olmayan metinlere en iyi örneklerden biridir.

Etkileşimli kurgu daha karmaşıktır. Burada okuyucu, esasında okuyucu olmanın ötesinde içerik üretir. Okuyucu, girdi sağlar, karakter oluşturur; kurguyu geliştirir. Bunu basitçe dijital ortamda birlikte üretilmiş bir içerik olarak da anlayabiliriz. Ancak bu aşamada katkı sunanların gerçek kimlikleri görünür olmayabilir. Siber-metin ise okuyucunun metne tepki vermesini mümkün kılan bir ortamda üretilmiş veya yenilenmiş içeriklerdir.

Dijital edebiyatın bu ikinci anlamıyla edebiyat alanında büyük değişimler meydana getirmesi, sabit ve yazara mal olmuş, özerk metin anlayışı yerine sürekli değişen ve gelişen metinlerin oluşmasına yol açacak görünüyor. Bu yönüyle yeni edebiyatın dijital dünya vasıtasıyla sözlü edebiyat tarzına doğru geri evrileceği görünüyor.

 

Bu haber toplam 985 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim