Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt, 30 Temmuz 1930 tarihinde, Başbakan İsmet İnönü’ye hitaben yazdığı bir yazısına; Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF)’nin kurulmasına çok az bir zaman kala; “pek muhterem paşa hazretleri” iltifatıyla başlamayı uygun görmüştü. Bozkurt, Adalet Bakanı olarak, bu sırada bile basından şikâyetçiydi. Elbette onun bir muhalefet partisine ve onun destekçisi bir basına tahammülü olmaması doğaldı. Üstelik daha SCF bile kurulmamıştı! Şimdi Bozkurt’un bizzat Başbakan nezdindeki şikâyetlerine bir kulak verelim isterseniz…
Bozkurt’un talebi
Bozkurt, iki gazeteden ve bu iki gazetenin yayınından dolayı hayli şikâyetçiydi. Bu gazetelerden biri, Ârif Oruç’un Yarın gazetesi idi. Yine Star gazetesinde bir süre önce yayınlanan yazımı (“Mahmut Esat Bozkurt ve İfade Özgürlüğü Anlayışı”; 24 Ocak 2015) hatırlayanlar, kimden ve niçin şikâyetçi olduğunu bileceklerdir. Bir diğer şikâyetçi olunan gazete ise, Son Posta idi. Bozkurt, bakan olarak, bu iki muhalif gazeteden niçin şikâyetçiydi sorusunu soracak olanlara da hemen yanıt vermeye çalışayım…
Bozkurt, İsmet Paşa’ya yazdığı yazıda; söz konusu gazetelerin yayını dolayısıyla dava açılmış olduğunu ve bu yazıların mahkemede mahkûm olduğunu hatırlatıyordu. Mahkûm olanlardan birisi de, Haydar Rıfat idi.
Haydar Rıfat kimdir?
Haydar Rıfat, tek-parti döneminin ünlü solcu yazarlarından ve çevirmenlerindendir. 1930’lar ve 1940’larda çok sayıda sosyalist kitap ve broşür çevirmiş ve yayınlamıştır. Elbette bu yayıncılık faaliyeti, çok kez mahkemelerde ve hapishanelerde sonuçlanmıştır. Bu son cümleyi vurgulamak isterim; çünkü, bir süre önce yine Star gazetesindeki bir yazımda (“Rasih Nuri İleri: ‘Atatürk ve Komünizm’”, 20 Aralık 2014) belirttiğim gibi, yine ünlü komünistlerden Rasih Nuri İleri, yazdığı bir kitapta, bu dönemi sosyalistler açısından ‘altın yıllar’ olarak tanımlarken, sanırım bu türden mahkûmiyetleri pek de anımsamak istemiyordu!
‘Bıçak kemiğe dayandı’
Bozkurt, yazısına şöyle devam ediyordu: “İtiraf edeyim ki, yine bıçak kemiğe dayanmaya başladı. Mahmut Esad’ın böyle neşriyatı ve bu gibi tecavüzleri hazmedecek kabiliyette bir adam olmadığını aziz liderimin bildiğini tahmin ederim.” Adalet Bakanı’nın hazımsızlığının sonucu ne olabilirdi diye soralım ve yanıtı, yine onun kaleminden öğrenelim: “Son Posta ve Yarın gazetesi, efendimize hakkımda vâki son yazıları ile, kanun karşısında ağır bir vaziyete girdiler.” Adalet Bakanı’nın gazeteciler hakkındaki bu hükmü, herhalde ‘bağımsız yargı’nın ne anlama geldiği konusunda hiçbirimizde en küçük bir kuşku bırakmayacaktır!
Düelloya davet var
Bozkurt, meseleyi bir haysiyet meselesi haline getirmişti bile… Şöyle yazıyordu: “Eğer memlekette düvello [düello] hoş görülür bir şey olsaydı; eğer bu adamlar düvelloya davet edilebilir bir şeye benzeselerdi; ona da tevessül ederdim. Mahkemeleri yormazdım. ”
Bozkurt, çok sinirlenmiş olmalıydı; memleketin gelenekleriyle bağdaşmadığını düşündüğü düelloya bile tevessül ettiğine göre… Yine de düelloya davet edilemeyecek kadar düşük seviyeli insanlarla bu bile yapılamazdı. Adalet Bakanı, bazen gazeteciler hakkında dava bile açmıyordu. Fakat bu, onun pek de hoşgörü sahibi olduğuna işaret sayılamazdı. Aksine, Bozkurt, bir yazısı dolayısıyla Yunus Nadi’yi asla affetmeyeceğini vurguluyordu. Hatta zamanı geldiğinde kendisinden hesap soracağını da belirtiyordu. Ama bu ‘hesap sorma’ işlemi, tam olarak nasıl olacaktı; burası belirsizdi işte… Adalet Bakanı’nın bile yargı mekanizması dışında bir ‘hesap sorma’ girişimini hoş gördüğü bir dönemdi bu galiba…
Devamı için: http://haber.star.com.tr/yazar/adalet-bakani-mahmut-esat-bozkurt-hasmini-duelloya-cagiriyor/yazi-1047280
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.