Hayrettin Karaman'dan: Abdülkerim Süruş

 Gerektikçe kısa tenkitler ve değerlendirmelerle onun ne dediğine bakalım:

Michel Hoebink'un, Aralık 2007'- de yaptığı ve Esin Tezer'in çevirdiği bir röportajdan:

Röportajın takdiminde şu ifadeler var:

Abdülkerim Süruş, İran reform hareketinin entellektüel lideri olarak kabul edilmektedir. Başlangıçta Humeyni destekçisiydi. Genç İslam Cumhuriyeti'nde aralarında Humeyni'nin kültürel ve eğitimsel reform danışmanlığı da olmak üzere çeşitli resmi görevlerde bulundu. Fakat dini lider çok geçmeden bir despota dönünce, Suruş hayalkırıklığı içerisinde ayrıldı. 90'ların başından beri 'İslam demokrasisi' kavramını tartışmaya başlayan 'cumhuriyetçi' entellektüeller grubunun bir parçasıdır, fakat sonunda İslam devleti fikrinden tümüyle uzaklaşmıştır.

Süruş'un temel argümanı basittir: 'Tüm insanların din anlayışı tarihsel ve hatalı olabilir'…'Peygambere Özgü Deneyimin Genişlemesi' nde Suruş, dini bilginin hatalı olabilirliği üzerindeki görüşünün kısmen Kur'ân'a da uygulandığını açıkça belli etmektedir. Suruş, Nasr Hamid Ebu Zeyd ve Muhammed Arkun gibi düşünürlerle Kurân'a tarihsel yaklaşımı savunan küçük bir radikal reformcu gruba aittir. Ancak yeni kitabında pek çok radikal çalışma arkadaşından bir adım önde gitmektedir. Kur'ân'ın sadece hasıl olmuş tarihsel durumların bir ürünü değil; aynı zamanda tüm insan sınırlamalarıyla Peygamber Muhammed'in zihninin bir ürünü olduğunu iddia etmektedir. Süruş; bunu zaten ortaçağa ait çeşitli düşünürlerin ima ettiklerini, bu fikrin bir yenilik olmadığını söylemektedir.

Hayreddin Karaman (HK): Yukarıda adları zikredilen modernistlerin söylediklerini ve yazdıklarını ilgililer yıllardan beri biliyorlar. Süruş onlardan da bir adım daha ileri giderek ve özetle “Kur'an-ı Kerim'i Peygamber oluşturdu, Kur'an'da yanlış bilgiler var, Peygamber de bu yanlışları doğru biliyor ve inanıyordu” dediğine göre bunların sonu gelmez tartışmalara yol açmaları, ağır ithamlara muhatap olmaları, kafa karışıklığına sebep olmaları ve pek az insanı yoldan saptırmaları dışında bir tesir ve fayda getirmeyeceği kesindir; çünkü böyle olmuştur, olmaktadır.

MH: İnancını yitirmiş modern dünyamızda 'vahiy' gibi birşeye nasıl anlam kazandırabiliriz?

A.S.-Vahiy, bir 'ilhamdır'. Peygamberlerinki daha yüksek düzeyde olsa da; o, şair ve mistiklerinkiyle aynı deneyimdir…

MH: Sizin bakışınıza göre Kur'ân, zamanının ürünü olarak düşünülmeli. Bu, metnin üretiminde Peygamber'in şahsının aktif ve hatta bütünü oluşturan bir rol oynadığı anlamına mı geliyor?

Devamı için: http://www.yenisafak.com/yazarlar/hayrettinkaraman/abdulkerim-surus-2019901