NATO’nun hâlâ en önemli tehdit kabul ettiği Rusya’nın bir NATO müttefiki ile savunma alanında girdiği bu yakın işbirliği büyük bir sarsıntıyı tetikledi. Bu sarsıntının artçı dalgalarının önümüzdeki dönemde değişen şiddet dereceleriyle devam edeceğini söyleyebiliriz.
Rusya lideri Vladimir Putin’in S-400’leri Türkiye’ye satarak kendisi açısından hayati önemde bir stratejik hamle gerçekleştirdiği konusunda herkes hemfikir. Bir kere, ileri bir hava savunma sisteminin satışıyla NATO pazarına nüfuz ederek, ülkesinin bu alandaki kapasitesini bütün dünyaya etkili bir şekilde gösterebilmiştir.
Ama daha önemlisi, attığı adımla Batılı bütün strateji otoritelerinin mutabık olduğu üzere, NATO içinde ciddi bir kırılmanın ortaya çıkmasını sağlamıştır. NATO’nun başat aktörü ABD ile ittifakın ikinci büyük ordusuna sahip güney kanadındaki Türkiye arasındaki ilişkilerde meydana gelen çatırtının sesleri her bir taraftan duyulmaktadır. Sonuçta, Putin’in ülkesinin uluslararası alandaki profilini, çevresine yaydığı güç algısını yükselttiğini söylemek hata olmaz.
S-400’lerin satışı uzun dönemde Rusya’nın Türkiye’ye bakışını nasıl etkileyecektir? Kremlin, bu anlaşmada cesaret alarak gelecekte Türkiye’yi tümüyle yanına çekebileceğine ilişkin bir hesabın, arayışın içine girebilir mi?
*
Bu soruya yanıt ararken Ankara ile Moskova arasındaki ilişkilere tarihi bir perspektiften bakabilmek için eski Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve aynı zamanda Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin eski Politbüro üyesi Haydar Aliyev’in görüşlerinden hareket edebiliriz.
Politbüro üyeliği öncesi istihbaratçı olarak kariyer yapmış, Sovyetler Birliği’nin gizli servisi KGB’de üst düzey görevlere gelmiş olan Aliyev, örgütün Azerbaycan bölge başkanlığına kadar yükselmişti. Bir başka deyişle, Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılmasından önceki dönemde sistemin önemli bir aktörüydü.
Meslektaşımız Murat Yetkin, 2017 yılında yayımlanan ‘Meraklısı için Entrikalar’başlıklı kitabında casusluk dünyasının sırlarla dolu dünyasına bakarken, KGB’nin eski yöneticilerinden Haydar Aliyev ile yıllar önce yaptığı ilginç bir sohbetten aktarımlara da yer veriyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.