Büyük İslâm âlimi, düşünür, matematikçi, fizikçi ve astronomi bilgini İbn Heysem, Makâle fî Keyfiyyet er_Raşad'da: “Kâinat bütün değişmelerine rağmen bir düzen ve bütün ayrıntılarına rağmen bir âheng içindedir” diyerek âhengin öneminden bahseder. Pythagoras, kâinatın âheng olduğunu belirtir ve kâinataki âhengi mûsikîdeki âheng ile izah eder. Antik Yunan'da müzik ile ilgili düşüncelerin merkezinde “âheng” vardır. Sadece Antik Yunan'da değil, kadim düşünce sistemlerinin müziğe yaklaşım ve izahları hep âheng merkezlidir.
Eflatun, Şölen adlı eserinde mûsikî ile ilgili görüşlerini Eryksimakhos'a söyletir. Eryksimakhos, mûsikîyi sevgi ile bağdaştırırken şunları söyler: “Müziğe gelince. Biraz düşünmesini bilen açıkça görür ki o da öbür sanatlarla aynı durumdadır. Herakleitos'un da karışık bir deyimle söylemek istediği bu olacaktır herhalde: 'Birlik' diyor, 'Kendi içinde ayrılan şeylerin uyuşmasıdır. Tıpkı okla yay arasındaki uyuşma gibi.' Uyuşmanın bir ayrılma olduğunu, birlik içinde ayrı şeylerin kaldığını söylemek, mantığa düpedüz aykırıdır. Demek istediği belki de şudur: Önce birbirinden ayrılan alçak ve yüksek sesler vardır. Sonra bu sesler uzlaşıyor ve müzik sanatında âheng bu uzlaşmaya dayanıyor. Alçakla yüksek ayrı kalsalardı, âheng diye bir şey olmazdı. Gerçekten de âheng bir ses birliğidir, ses birliği ise uyuşmadır. Ama iki şey birbirine karşı çatışma halinde olduğu müddetçe, bundan bir uyuşma doğmaz. Ritm de böyledir. (...) Müzik, âheng ve ritm alanında sevgi olaylarının bilgisidir.”
Eflatun, “Devlet” adlı eserinde de mûsikî hakkındaki görüşlerini Sokrates, Adeimantos ve Glaukon arasında geçen konuşmada zikreder. Bu konuşmada modlar tartışılmaktadır. Hüzünlü modlar, gevşek olan modlar, şölenlere ve içki sofralarına yakışanlar. Karma Lydia modu, Tiz Lydia modu ve benzerleri, hüzünlü modlardır. İonya ve Lydia modları gevşek olan, içki sofralarına ve şölenlere yakışan modlardır. Dor ve Phrygia modları ise, biri (galiba Dor modu) mücadeleci bir insanın mücadelesindeki havaya uygun, diğeri ise insanları yola getirmeye çalışan, uyarıcı bir insanın havasına uyan modlardır.
Ritmler de önemlidir. Zaten şarkı, söz, mod ve ritmden meydana gelmektedir. O halde ritmler, düzenli ve yürekli bir adamın yaşayışını anlatabilmelidir. Güzellik ve çirkinlik, iyi ve kötü ritme bağlıdır. Güzellik güzel ritmin, güzel huyun; çirkinlik ise kötü ritmin, uyumsuzluğun, kötü sözün kardeşleridir.
Devamı için: http://www.yenisafak.com.tr/yazarlar/yalcincetinkayapazar/%C3%A2heng-ilmi-2010973
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.