• İstanbul 20 °C
  • Ankara 26 °C

Yalçın Çetinkaya'dan: Müzikte ritm, âheng ve güzel melodinin hâfızaya etkisi

Yalçın Çetinkaya'dan: Müzikte ritm, âheng ve güzel melodinin hâfızaya etkisi
Bir müzik eserinin, bir şarkının veya uzun bir mevlevî âyininin ya da konçertonun, sanatçının hâfızasında yer etmesini, onu ezberlemesini sağlayan faktörler vardır.

Bir müzik eserinin, bir şarkının veya uzun bir mevlevî âyininin ya da konçertonun, sanatçının hâfızasında yer etmesini, onu ezberlemesini sağlayan faktörler vardır. Bunlar ritm/âheng (harmonia) ve melodidir. Ritm ve âheng, sadece bir müzik eserinde değil ama insan hâfızasına kaydedilen başka unsurlarda da mevcut olabilir, çünkü hâfızanın bu unsuru bellemesi ve kaydetmesi için birtakım kodlara ihtiyacı vardır. Ritm ve âheng, hâfızanın algılamasını ve kaydetmesini hızlandırıp kolaylaştırdığı gibi, kaydedilenin kolay hatırlanmasını da sağlar. Ritm, âheng ve bunların biraraya gelmesiyle oluşan müzikte güzellik, hatırlamaya katkı sağlayan pratik ve kolaylaştırıcı müzik şifreleri olarak kabul edilebilir. İslâm kültüründe Kur"an hâfızlığı da incelenmelidir. Kur"ân"ı baştan sona ezbere bilen hâfızların, hâfızlık eğitimlerini belli bir disipline ve ezberleme kurallarına göre aldıkları bilinmektedir. Ama daha da önemlisi, bir hâfızın Kur"an"ı ezberlemesini kolaylaştıran temel unsurlardan bir tanesi Kur"ân"ın kendi iç ritm ve âhengidir. Kur"an"ın kendi iç ritm ve âhenginin yanında onu tegannî ile okumak da ezberlenmesini kolaylaştırmaktadır. Bu şekilde hâfızlık talimi yapmak, Kur"ân"ın ezberlenmesini kolaylaştırmaktadır. Buradan da, bir metni veya melodiyi ezberlemenin, ritm, âheng ve melodinin güzelliği ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır.

Ritm ve melodi, müziğin iki temel unsurudur. Müzikte çok uzun eserlerin ezberlenmesi, hem ezber esnâsındaki tekrarlara (ki deneysel hâfıza araştırmalarının öncüsü Hermann Ebbinghaus, hâfızaya kaydetmeyi ve hâfızada tutmayı etkilediğini düşündüğü unsurların başında "tekrar"ın geldiğini belirtir) hem de müzik eserinin ritmik yapısına ve melodisine bağlıdır. Bazen, anlamsız hecelerin de çağrışım yaptırdıkları ölçüde kolay öğrenildiğinin tesbit edildiğine dâir bilgiler mevcuttur. Özellikle klasik Osmanlı mûsikîsinde eserlerde güfte yerine kullanılan ve terennüm adı verilen "Ten"," Nen", "Ni", "Te-ne-nâ" gibi anlamsız hecelerin, anlamlı sözcükleri çağrıştırdığı ve öğrenip ezberlemeyi kolay hâle getirdiği düşünülebilir. Liepmann gibi bazı deneysel çalışmalar yapan kimseler ise, hatırlamanın sadece çağrışım yoluyla olamayacağını ama düşünmenin bunu desteklediğini ve düşünmeye bağlı olduğunu ifade eder.

Devamı için: http://www.yenisafak.com.tr/yazarlar/yalcincetinkayapazar/muzikte-ritm-%C3%A2heng-ve-guzel-melodinin-h%C3%A2fizaya-etkisi-51619

Bu haber toplam 516 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim