Balkanlar’da kaybedilen geniş topraklar, büyük nüfus kitlelerin göçüne neden oldu. Mehmed Hulusi tarafından kaleme alınan “Niçin Mağlup Olduk” isimli eser, Osmanlı döneminde yazılan ve 93 Harbi hakkında önemli bilgiler veren bir çalışma. Ali Eynir bu kitabın transkripsiyonunu yaptı, ben de onunla hem kitap hem de savaş hakkında bir söyleşi gerçekleştirmek istedim. Ve böylece aşağıdaki metin ortaya çıktı, ilgililere sunulur.
Sizleri kısaca tanıyabilir miyiz?
1992’de Tarsus’ta doğdum. Ailem aslen Siverekli. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı mezunuyum. Yüksek Lisansımı İstanbul Üniversitesi’nde Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı’nda yaptım. Şu an Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi Anabilim dalında doktora çalışmalarıma devam etmekteyim. Çalışma alanım Osmanlı Arap coğrafyası, Orta Doğu.
Mehmed Hulusi’nin “Niçin Mağlup Olduk” başlıklı 1877-78 Osmanlı-Savaşı üzerine kaleme aldığı eserle nasıl karşılaştınız?
Çalışma ve ilgi alanım gerçi Orta Doğu ama sebebini tam olarak açıklayamama rağmen 93 Harbi’ne ilgim vardı. Atatürk Kitaplığı’nda 93 Harbi alakalı Osmanlıca bir eser ararken bu kitaba rastladım. 93 Harbi’ne dair başka eserler de vardı lakin onlar yayınlanmıştı. Bu eserin yayınlanmadığını tespit ettikten sonra Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalı’nda Öğretim Görevlisi olan değerli dostum Habibullah Habib’le beraber Mehmet Hulusi’nin kitabını yayınlamaya karar verdim.
Kitabın yazarı olan Mehmet Hulusi kimdir?
Kendisi 1910-11 yıllarında Mekteb-i Harbiye’de Tarih hocası. Eseri de bu yıllarda yayınlıyor. Rütbesi Mümtaz Yüzbaşı. Maalesef hayatı hakkında bildiklerim bu kadar. Araştırmama rağmen hayatı hakkında daha fazla bilgi bulamadım.
Mehmet Hulusi, 93 Harbi ilgili özeleştiri kitabı diyebileceğimiz bir eseri yazma ihtiyacı neden hissetmiş? Kitap hakkında bilgi verebilir misiniz?
Eserin önsözünü okuduğumuzda Mehmet Hulusi’nin geçmişte askeri anlamda yapılan hatalardan ders çıkarmak, eksikleri tamamlamak ve orduyu günün şartlarına göre ıslah edip hazırlamak gerektiğini söylüyor. 93 Harbi ile alakalı Avrupa’da yüzlerce eser yayınlanmasına rağmen Osmanlı’da bu harbe dair eserin olmaması Mehmet Hulusi’yi bu eseri yazmaya teşvik etmiştir. Eser 3 bölümden oluşuyor. Bu bölümlerde savaşın sebepleri, ordunun yapısı, harekatın icra edilişi, cephede vuku bulan muharebeleri anlatıyor. Bence kitabın en dikkate değer yanı “Tenkîdât” başlığı altında yaptığı eleştirilerdir. Bu kısımda ordu kademesine ve İstanbul’daki yönetime yapılan hatalardan dolayı sert tenkitler yöneltiyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.