• İstanbul 14 °C
  • Ankara 7 °C
  • İzmir 16 °C
  • Konya 11 °C
  • Sakarya 11 °C
  • Şanlıurfa 20 °C
  • Trabzon 16 °C
  • Gaziantep 17 °C
  • Bolu 10 °C
  • Bursa 12 °C

Bekir Sıddık Soysal: Sanat yazıları- IV: Geleneksel Türk temaşa sanatları

Bekir Sıddık Soysal: Sanat yazıları- IV: Geleneksel Türk temaşa sanatları
Modernleşme ile başlayan süreç birçok geleneksel değer gibi Türk temaşa sanatlarını da nerede ise hiç olmamışçasına nisyan perdesi ile örtmüştür.

Bugün modern Türk Tiyatrosu bütün resmi desteklere rağmen hâlâ kendine yetebilme durumuna ulaşabilmiş değildir. Gişe verileri bu iddiamızı teyit etmektedir.

Bu durum tiyatromuzun gelenekle arasında sağlıklı bir münasebet olmayışına bağlanabilir. Geleneksel temaşamız üzerinde sağlıklı bir dönüşüm veya değişim, bu sanat (tiyatro) bahrinde yeni ve kabul gören değerler inşa edebilirdi. Oysa sinema toplumumuzda her zaman bir desteğe fazla ihtiyaç duymadan seyircisi ile buluşmuştur. Bu da bize sinemanın mutlaka yerli bir arka plana dayandığını düşündürmektedir.

Geleneksel temaşamızın amiral gemisi olan Karagöz’ün adeta sinemanın prototipi olduğu fikrinden (perde, ışık, ses, perdeye yansıyan görüntü, müzik vb.) ve sinemamızın klasiklik vasfını haiz eserlerinin toplum tarafından benimsenmesinde, kalıcı olmasında, dramatik yapısının geleneksel temaşamıza dayandığını düşünürsek bu arka plana ulaşmak mümkün olacaktır. Aslında tiyatromuzun bu kaynaktan beslenen eserleri de (mesela Keşanlı Ali Destanı gibi) bu sebeple halk tarafından benimsenmiştir.

Plastik, fonetik, seyirlik esaslı geleneksel sanatlarımızı başlıklar hâlinde belirlemek istiyorum. Türk temaşası (geleneksel gösteri sanatları) şunlardır:

Karagöz, Meddah, Orta Oyunu, Kukla, Curcunabâz, Ateşbâz, Hokkabâz, Perendebâz, Canbâz vb. gibi günümüzde de sürdürülen seyirlik hünerler.

Klasik şehir hayatımızın büyük şenliklerini, surnâmelerden hareketle şu ana başlıklar halinde sıralayabiliriz:

          - Şiir ve resim sanatları,

          - Mimarlık, dekor ve süsleme sanatları,

          - Üç boyutlu tasvir sanatları,

          - Işık sanatları,

          - Dramatik savaş gösterimleri,

          - Sirk ve göz bağcılık sanatları,

          - Musiki ve dans

          - Dramatik gösterim samatları,

          - Geçit alayları, nahıllar, şeker bahçeleri,

          - Esnas alaylarında gösterimler.

Bu haber toplam 352 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
  • Yavuz Bülent Bakiler, son yolculuğuna uğurlandı30 Eylül 2025 Salı 08:37
  • Güz Sonatı29 Eylül 2025 Pazartesi 13:14
  • Fatma Gülşen Koçak Hz Hatice’yi Anlattı23 Eylül 2025 Salı 11:20
  • Bursa: Şiir Şehir17 Eylül 2025 Çarşamba 12:09
  • Selim Cerrah Cihannüma Genel Başkanı oldu16 Eylül 2025 Salı 13:43
  • Genç Birikim dergisinin Eylül 2025 (279'uncu) sayısı çıktı.15 Eylül 2025 Pazartesi 11:47
  • Kaybettiğimiz Meçhul; Kendimiz11 Eylül 2025 Perşembe 14:21
  • Yaşayan Dil-Yaşatan Dil11 Eylül 2025 Perşembe 12:08
  • Modern Dünya İnsanın Hikayesi: Yokuşa Akan Sular10 Eylül 2025 Çarşamba 13:39
  • Şiir Ezber mi Bozacak Rahatsız mı Edecek?08 Eylül 2025 Pazartesi 10:43
  • Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
    Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim