Bu bağlamda öğretici metinler grubu olarak sınıflandırılan metinler düşünceye ve birikime bağlı olarak ortaya konulan makale, deneme, sohbet, fıkra, eleştiri vb metin türleridir. Bu metinler günlük hayatın gerçekleri, tarihi olaylar, felsefi düşünceler ve bilimsel gerçekleri anlatır. Öğretici metinler, genelde kelimelerin ilk anlamları temel alınarak, çok anlamlılığa kapalı metin şeklinde oluşturularak, okuyucuda aynı izlenimi bırakmaları hedeflenir. Açıklayıcılık ve tartışmacılık teknik olarak bulunur. Eğer çok anlamlılığa açık kapı bırakılırsa, okurda farklı algılar oluşturulabilir. Yazarın bir tür muhasebesidir denemeler. Muhâsebe, insanın yaratılışında var olan bir amaç doğrultusunda kendisini hesaba çekmesidir. Bir işe başlarken, bir sözü söylemeden önce, her eylemin sonunu hesap ederek söz söylemek, sonradan pişman olmamak ve yanlış anlaşılmalara mânî olmak adına hareket etmektir.
Denemelerde söyleme odaklanma eğilimi yaygın olduğundan teknik kısma dikkat azalır. Dolayısıyla tür sınırları daha esnek ve aşılabilir olur, farklı türler arasında gelgit yaşanabilir. Hoş, hiçbir yazar da bir sınırlama içinde yazmaktan hoşlanmayacaktır. El netice, edebiyat tarihçisi ve eleştirmen düşünsün!
Ezberlerimizdendir! Deneme yazmak için gereken engin birikim, sistemli bir akıl yürütmeyle desteklenmelidir. Peki, bunun şart olmasının esbab-ı mûcibesini tartışmayalım mı? Bu da denemenin şanındandır. Dolayısıyla, sınırlamaların hemen her çeşidi, zihni bir kafese tıkmaktır. Deneme yazmak için engin bir birikim de sistemli bir akıl yürütme de gerekli değildir. Yazmak isteyen her konuyu teşrih masasına alabilir. Zaten günümüzde tür olarak denemenin, rahatsız olunan konular üzerinden kurulmak-yazılmak zorunluluğu vardır. Harcı âlem ve genel geçer meselelerin denemesinin yazılmasına da ihtiyaç yoktur. Çünkü hızlı bir çağ ve tüketim endeksli bir yaşantı söz konusudur. Buna -kulakları çınlasın- popüler bir isim de taktılar sosyologlar! Hız ve haz çağı diyorlar.
Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/denemeyi-denemenin-faziletleri-ustune-k5292.html
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.