Dönemsel Analiz Romanı: Üç İstanbul

 Yazdığı vatanseverlik şiirleri onu Türk edebiyatının en tanınmış kahramanlık şairlerinden birisi yaptı. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılış dönemini konu edinen, Üç İstanbul eserini1936'da yazdı, 1938 yılında yayımlandı. Bu ilk ve tek romanı ile ünlendi. Biyografi yazarlığı yönüyle de tanındı. Cemal Kuntay eseri Üç İstanbul, yazdığı tek roman ve onun en önemli eseridir. Eser II. Abdülhamit II. Meşrutiyet ve Mütareke yıllarının İstanbul'unu anlatır. Eserin, yazarın hayatını yansıttığı söylenmektedir. Yazar üzerine yaptığım araştırmalar sonucu benim üzerimde de aynı izlenimi bıraktı. Roman, 1983 yılında TRT tarafından televizyon dizisi olarak çekilmiştir.

Olay örgüsü

Eser, İstanbul'un üç döneminde geçmektedir. İlki, İstibdat dönemi, ikincisi: İttihat ve Terakki dönemi ve üçüncüsü Mütareke dönemlerinde. 1936 yılından geriye dönerek her durum olduğu gibi anlatılmaktadır. Anlatılan tarihi durumda Osmanlı Devleti'nin hangi şartlar ve kişilikler altında çöktüğü karakterler ve olaylar üzerinden aktarılmaktadır. İstanbul'un esere konu olan üç dönemi bir insanın üç dönemiyle benzerlik göstermektedir. Bunu romanın ana karakteri Adnan'ın yaşamındaki üç döneminin aktarımından anlamak mümkündür. Karakterin bu dönemleri, fakir ve idealist Adnan, zengin ve önemli adam Adnan, hasta ve bedbaht Adnan olarak bölümler belirmektedir. Adnan'ın yaşam öyküsü kendi izleğinde yakın tarihin üç farklı dönemini anlatmaktadır. Eser, karakter sayısının çok fazla olması sebebiyle edebiyatın dikkat çekici romanları arasına girmektedir. Yirmi beş karakterin kaydını tuttuktan sonra bu karakterlerin sonu gelmeyecek düşüncesiyle kayıt tutmayı bıraktım. Çünkü çoğu karakter adeta sahnede rolünü tamamlayarak ayrılıyor bir daha sahne almıyordu. Ana karakterlerin dışındakilerin görevi bitince bir daha karşınıza çıkmıyordu. Birbiri ardınca üç farklı dönemi anlatırken devirlerin özelliklerini harmanladığı insan öyküleri üzerinden vermekteydi. Eserin özellikle bazı kavramların belirleyiciliği yüklenmesi görülmektedir. Bu kavramlar, namus, değişim, çıkar ilişkileri olarak çerçeve oluşturulmaktadır. Kuntay, dile getirmek istediği durumları bu kavramları belirterek ve belirginleştirerek güçlü bir şekilde ifade etmektedir.

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/donemsel-analiz-romani-uc-istanbul-k5086.html