1917 yılında ortaya çıkan Balfour Deklarasyonu ve o dönemin şartları hakkında biraz bilgi verebilir misiniz?
Balfour Deklarasyonu “Şark Meselesi” denilen ve özünde Osmanlı İmparatorluğu’nu paylaşma gayesi taşıyan meselenin bir parçası olarak değerlendirilmelidir. İngiltere, Filistin’de bir Yahudi devleti kurma fikrini en rasyonel çözüm olarak gördü. Bununla birlikte 1917’nin savaş şartlarında ortaya çıkan deklarasyonun arkasında birçok bileşenin etkisinin olduğu söylenebilir. Bunların en önemlisi uluslararası yapıyla ilgili sistemik belirleyicilerdir. Mesela İngiltere, savaştaki konumunu güçlendirdikten sonra Sykes-Picot’u revize etme fikrini gündeme getirdi. Aynı zamanda Siyonizm’e gereken desteğin verilmesinin önündeki engelleri de kaldırmış oldu.
O hâlde Siyonizm’in desteklenmesinin arkasında pragmatik amaçların olduğunu söyleyebilir miyiz?
Evet, Siyonizm’i destekleme konusunda büyük devletlerin çıkarları oldukça belirleyicidir. Nitekim uzunca bir geçmişi olmasına rağmen Siyonizm ancak 1917’de siyasi bir destek bulabilmiştir. Tabii diğer taraftan Osmanlı İmparatorluğu’nun savaştaki konumu da Siyonizm’in hayata geçirilmesi açısından bir fırsat niteliğindedir. Nitekim imparatorluğun görece istikrarlı ve güçlü olduğu dönemde Siyonist projenin hayata geçmesi pek mümkün olmamıştır. Burada II. Abdülhamid döneminde yürütülen Siyonist faaliyetlerin uluslararası alanda karşılıksız kalması da önemli bir faktördür.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.