M. Seyfettin Erol'dan: Türkiye üzerinde Acemi Acem Oyunları...

Bazı çevreler diyebilir ki; "Aslında İran Genelkurmay Başkanı'nın açıklaması hiç de düşmanca değildi." Gerçekten de söz konusu ifadeler o "yalın" haliyle irdelendiğinde bir "dostça uyarı" kendisini şöyle ya da böyle hissettiriyor.

Hatırlayalım, ne diyordu "Suudi Arabistan, Türkiye ve Katar'daki dostları", El-Kaide benzeri bir terörizmin yayılması konusunda uyaran Firuzabadi: "Büyük Şeytan'ın (ABD) savaş planlarına yardımcı olmak, Suriye'ye komşu ülkeler için doğru bir temel değildir. Eğer onlar bu temelde hareket ediyorlarsa, o zaman şunu bilmeliler ki, bir sonraki seferde, sıra Türkiye ve diğer ülkelere gelecektir."

Evet, yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı üzere bir "dostça uyarı" söz konusu. Bunu Genelkurmay Başkanı'nın cümle içinde geçen ve İran'ın "dostları" olarak kabul edilebilecek sözlerinden anlayabiliyoruz. Yalnız buradaki temel sorun; "zamanlama", "üslup", "özne" ve "samimiyet" olarak karşımıza çıkıyor ve bu da bizi "niyet okumaya" sevk ediyor.

Nitekim, bu açıklamanın hemen ardından "Velayet Destekçileri Cephesi" adlı muhafazakâr bir siyasi oluşumun iftar yemeğinde konuşan Mutteki'nin Türk devlet adamlarını başta Suriye olmak üzere bölgedeki ülkelere karşı düşmanca politika yürütmekle itham etmesi, bu politikaları nedeniyle son 10 yıl içinde elde edilen getirileri bir gecede heba ettiklerini ileri sürmesi ve daha da vahimi Türkiye'yi "Suriye'ye karşı Amerikan planlarını uygulayan taşeron ülkeye dönüşmekle" suçlaması, hiç kuşkusuz Genelkurmay Başkanı'nın açıklamaları sonrası Ankara'yı yatıştırmaya çalışan Dışişleri Bakanı Salihi'nin işini hiç de kolaylaştırmamıştır.

Dolayısıyla burada iyi niyet konusunda ciddi sıkıntılara yol açan bir "yöntem", "yaklaşım" ve "sistem içi koordinasyonsuzluk" sorunu var, eğer ortada kasıtlı-sistematik bir yaklaşım yok ise...

Meseleye bu türden yanlış yaklaşımlar, bir takım yanlış anlaşılmaları da beraberinde getiriyor ve aradaki krizi daha da derinleştiriyor. Bu hataları biraz daha somutlaştırmak gerekirse: 1. İran bunu hep yapıyor (özellikle de Malatya-Kürecik'e yerleştirilen Füze Kalkanı sonrası); 2. Bu türden kritik mesajları, sembolik değeri-anlamı yüksek yerlerden adeta bilinçli olarak veriyor; 3. Dostlarını kullanmakla itham ettiği yöntemlere-araçlara kendisi fazlasıyla başvuruyor (ki Kandil operasyonu sonrası PJAK ve Karayılan ilişkisi özellikle Türkiye bazında "gizemini" halen koruyor ve bu gizemin gölgesi kendisini Hakkari-Şemdinli hattında ve diğer bölgelerde gösteriyor, en azından ithamlar bu yönde); 4. Türk-İslam dünyasına karşı fazlasıyla pragmatist ve reel bir politika uyguluyor (Karabağ savaşındaki Ermenistan yanlısı tutumu ve sürdürdüğü destek dikkatlerden kaçmamaktadır); 5. Türkiye'yi İslam dünyasında fazlasıyla rencide edici, küçültücü bir üslup ve tutum sergiliyor.

Hiç kuşkusuz, bu maddeler daha da arttırılabilir. Mesele, bunların sayısını arttırmak değil, kadim dost İran'ın artık bazı şeylerin farkına varabilmesidir; özellikle de böylesi hassas bir geçiş sürecinde birliğe-dayanışmaya ihtiyacın en had safhada olduğu bir dönemde...

Fakat görünen o ki, İran'ın temel sorunu empati ve zayıf bir tarihsel hafıza... Eğer öyle değil ise, o zaman tüm bu gelişmeler Tahran'ın Türkiye bağlamında belli bir takım kararlara geldiğini ve bunu uygulamaya koyduğunu gösteriyor. Bunu da bir sonraki yazımızda ele almaya devam edeceğiz...