Alman efsanelerinden ilhamla Faust adını verdiği romanında Goethe, modern insanın trajedisine ayna tutar. Gelenekle modernizm arasında sıkışıp kalan insanın buhranlarını, bunlarla hesaplaşmasını ve yeni düzene intibakını Faust karakteri üzerinden tasvir eder. Goethe’nin Faust’un ilk cildini 20 ve ikincisini de 40 yılda yazdığı herkesin malumu. Yani 83 yıllık ömrünün 60 yılını bir romana harcar. Peki neden?
Bu soru Mustafa Özel hocaya ait. Cevabı için de yine kendisine müracaat ediyoruz. Hoca, Bilim ve Sanat Vakfı'nın 2017 Yaz Seminerleri çerçevesinde yaptığı “Edebiyat ve Hukuk” başlığını taşıyan sunumunda (ve tabii Roman Diliyle İktisat kitabında) bu konuyu etraflıca ele alıyor.
Konuşmasının devamında Goethe ile ilgili soruyu farklı bir boyuta taşıyarak şu şekilde tekrar soruyor Mustafa Özel: “Peki, o çaptaki bir adam, iki ciltlik bir romana neden bütün ömrünü harcasın?”
Bu sorunun ardından “Goethe kimdir” kısaca hatırlamak zorunlu hale geliyor meselenin künhüne varmak için. Johann Wolfgang Von Goethe (1749-1832) iyi bir eğitim almış. Fransızca, İngilizce, Latince, Yunanca ve İtalyanca biliyor. Ayrıca çello ve piyano dersleri almış. Leipzig'de hukuk okumuş. Profiline baktığımızda karşımızda bir roman yazarından çok daha fazlası durmakta. “Hezarfen” olarak nitelenen Goethe iyi bir ressam, hukukçu, politikacı ve bir doğa bilimcisi.
Goethe’nin çapını doğru ölçmek için -kendi birikimi ve sahip olduğu vasıfların yanında- dostlarına ve yakın arkadaşlarına bakmak yeterli aslında. Onun hayatında en fazla etki bırakan iki isim Johann Gottfried von Herder ve Johann Gottlieb Fitche. Yani Alman idealizminin köşe taşları…
İsterseniz şimdi sorumuzun cevabına gelelim. Mustafa Özel, Goethe’nin niçin bütün hayatını bir romana adadığını izah için önce bir modernite tarifi yapıyor: “Modernlik üç kurgunun iç içe geçişidir bana göre, iktisadi kurgu (kâğıt para), siyasi kurgu (ulus), kültürel kurgu (roman).” Kâğıt para, ulus ve roman biri olmadan diğeri olmayacak bir sacayağıdır Mustafa Özel’e göre. Kâğıt parayı anlamayan, ulusun künhüne vakıf olamaz. Roman okumayan, ulusun realitesini kavrayamaz. Ulusu tanımayan da romandan yeterince zevk alamaz.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.